مفعول له

مفعول له مصدر ي است منصوب كه علت وقوع فعل را بيان مي كند. مانند/

نسجد شكرأ لله/ سجده ميكنيم براي شكر نسبت به خدا.

انزل الله القران رحمة للناس

نكته/ معمولا بعد از مفعول له ،ل يا جار و مجرور مي ايد . مانند/

ننحني خشوعأ لله و نسجد شكرأ للخالق.

نکته/ مفعول له بايد مصدر معنوي (قلبي= احساسي)باشد ،يعني كلماتي مانند/

كتابة،جلوس،أكل ... نمي توانند مفعول له واقع بشوند چون مصدر معنوي نمي باشند.

3.فرق مفعول له با مفعول مطلق در چيست؟

مفعول مطلق از جنس فعل خود جمله است . در حاليكه مفعول له چنين نيست در

ضمن از نظر معني و مفهوم نيز با هم  اختلاف دارند. به مثال هاي زير توجه كنيد:

انا فتحنا لك فتحنألك فتحأ مبين –ننحني خشوعأ لله .

نكته / كلمات زير(كه مصدر معنوي مي باشد ) در كتاب هاي درسي به عنوان مفعول   

له ((لا جله)) بكار مي رود

  خشوعأ=خاطر فروتني        مجازاة=به خاطر مجازات

تطهيرأ=خاطر پاكيزگي           حذرأ=به خاطر ترس

املأ=به خاطر اميد                  كراهة=به خاطر تنفر

حياء=به خاطر حيا وشرم           حبأ=خاطر عشق ومحبت

 تكرومأ=به خاطر گذشت            رهبة=به خاطر ترس

تفاخرأ=خاطر فخر ورزي               رغبة=بخاطر طمع

خشية=به خاطر ترس                خجلأ=به خاطر شرم

ابتغاء=خاطر بدست آوردن            جزاء=به عنوان پاداش

رياء=به خاطر رياوخودنمايي           تكبيرأ=خاطر تكبر

عزأ=به خاطر عزت وسر فرازي        طلبأ=به خاطر طلب

تفقهأ=به خاطر يادگيري           تكريمأ=به خاطر بزرگداشت

احترامأ=به خاطر احترام

 

نكات تكميلي

دليل كار اگر خواهي همان به

                      كه روي اري به مفعول لاجله

بياور مصدري با اين تناسب

                      بكن منصوب وعلت رت نشان ده

براي شاهد مطلب بيان كن

•                  خدمت الضيف تكريما لشانه 

             مصدر منصو بی که علت وقوع فعل را بیان میکند این

مصدر از افعال قلبی است (یعنی درونی وباطنی است نه برونی

و ظاهری و با چشم فیزیکی نمی توان دید و لمس کرد)          

مثل نساعد المساکین ایمانا بالله .به خاطر ایمان به خدا بیچارگان

کمک می کنیم.

اگر ندانستیم ایماﻨﺃ چه نقشی دارد ازمایش می کنیم ومی

پرسیم چرا به بیچارگان کمک می کنید.پاسخی که می دهیم

مفعول له است.

مفعول له "ال"  ندارد.و اگر دارای "ال"باشد و یا قلبی نباشد به

صورت جار و مجرور(ل+ال+مصدر)می اید.مانند:سافرت الی

المشهد للزیاره.

 

معمولاً بعد از مفعول له يك جار و مجرور مي‌آيد. مفعول‌له از

جنس فعل جمله نمي‌باشد. مفعول‌له حتما يك مصدر معنوي

يعني احساسي و قلبي است كه بعضي از آنها عبارتند از: حياءً  

تكريماً ، احتراماً ، مجازاةً ، كراهةً ، رغبةً ، حَباً ، ..... مفعول له در

جواب لِماذا يا لِمَ قرار مي‌گيرد.

مفعول مطلق عددي : مفعول مطلقي است كه عدد و دفعات

وقوع فعل را نشان مي‌دهد.

 

فعل جمله + مصدر از جنس فعل + عدد = طرقْتُ الباب طرقةً

واحدهُ (مفعول مطلق عددي)

فعل جمله + مصدر از جنس فعل به صورت مثني يا جمع =

طرقتُ البابَ طرقتينِ (مفعول مطلق عددي)

فعل جمله + مرةً يا مرتين يا مراتَ يا مِراراً = اصبتُ بالفشل

مراراً (مفعول مطلق عددي)