نام درس : عربی موضوع درس : حال

باسمه تعالی

مشخصات طرح درس	نام دبير : بهبود ناصری پايه تحصيلی : پيش دانشگاهی       شماره طرح درس : 9 رشته  : علوم انسانی          تاريخ تدريس : 5/12/1385 تعداد دانش آموزان : 31نفر نام کلاس:پيش دانشگاهی  مدت جلسه آموزش :  60 دقيفه  مدت کلاس : 80 دقيقه نام ناحيه : ناحيه 3 کرمانشاه  نام آموزشگاه : : پيش دانشگاهی علی ابن ابيطالب (ع )
هدف های درس	اهداف کلی : 1-  آشنايی با حال و انواع آن 2-  آشنايی با واژه های جديد و قرائت و درک مطلب
	اهداف جزيی : از فراگير انتظار می رود پس از پايان اين درس : 1-  حال مفرده را بشناسد . 2-  جمله ی حاليه را بشناسد . 3-  صاحب حال ( ذو الحال ) را بشناسد . 4-  مطابقت حال با صاحب حال را بداند . 5-  اعراب حال مفرده رابداند . 6-  اعراب جمله ی حاليه را بداند . 7-  واژه های جديد درس را بشناسد و با خواندن متن معنای آن را بفهمد .
	اهداف رفتاری : فراگير در پايان يا ضمن تدريس بتواند :                1 – حال را تعريف کند . ( حيطه شناختى – طبقه ى دانش )                2 – يک جمله که در آن حال به کار رفته باشد ، مثال بزند . ( حيطه شناختى – طبقه ى درك و                                               فهم )                3 – حال مفرده را تعريف کند . ( حيطه شناختى – طبقه ى دانش )                4- جمله ی حاليه را تعريف کند . ( حيطه شناختى – طبقه ى دانش )                5 – در متن درس حال های مفرده را تشخيص دهد . ( حيطه شناختى – طبقه ى تجزيه و تحليل )                6 - در متن درس جملات حاليه را تشخيص دهد . ( حيطه شناختى – طبقه ى تجزيه و تحليل )                7 – در جملاتی که معلم بيان کند ، حال و انواع حال را مشخص کند . ( حيطه شناختى – طبقه ى درك و فهم )                8 – دو جمله ذکر کند که در آن اقسام حال وجود داشته باشد .(حيطه شناختى – طبقه ى تجزيه و تحليل و تركيب )                9 – جملاتی که اعراب حال مفرده در آن غلط است ، تصحيح کند.(حيطه شناختى – طبقه ى تجزيه و تحليل ، تركيب ، ارزشيابى )                10 – حال مفرده را به جمله ی حاليه تبديل کند . (حيطه شناختى – طبقه ى تجزيه و تحليل ، تركيب )                11 – جملاتی که از جهت مطابقت حال با صاحب حال غلط است ، تصحيح کند . .(حيطه شناختى – طبقه ى ارزشيابى )                12 – متن درس را به صورت صحيح بخواند . .(حيطه شناختى – طبقه ى دانش )                13 – واژه های جديد را معنی و تقريباً بتواند متن درس را ترجمه کند . .(حيطه شناختى – طبقه ى ارزشيابى )
روش های تدريس	تلفيقی از روش های پرسش و پاسخ ، کار گروهی ( شاگرد محوری ) ، نمايشی و سخنرانی
رسانه های آموزشی	کتاب - تخته سياه يا وايت برد – تخته پاک کن – گچ سفيد و رنگی – ماژيک مشکی و رنگی - چارت
قبل از شروع درس	سلام و احوالپرسی – توجه به وضعيت جسمی و روحی فراگيران – توجه به وضعيت فيزيکی کلاس از قبيل : نور ، دما و . . . – حضور و غياب – بررسی تکاليف فراگيران .	5    دقيقه
ارزشيابی تشخيصی	1– فاعل و مفعول به و انواع آن ها را در جمله تشخيص دهد . 2 - مشتقات را تعريف کند . 3- از فعل های « أسرع ، سرَّ ، تعبَ » به ترتيب اسم فاعل ، اسم مفعول و صفت مشبهه بسازد . 4 – معرفه و نکره را تشخيص دهد .	10 دقيقه
آماده سازی	داستان  « حسنک کجايی ؟ »  که در کتاب فارسی دوره ابتدايی آمده است با تأکيد بر عبارت « حسنک دوان دوان آمد »  به عنوان آماده سازی و ورود به مبحث « قيد حالت » و « حال » مورد استفاده قرار می گيرد .	3 دقيقه
رؤوس مطالب	الف : قواعد ( تعريف حال ، تعريف ذوالحال ، اقسام حال ، مطابقت حال با صاحب حال ، واو حاليه ، تبديل حال مفرده به جمله حاليه ) ب : قرائت و ترجمه متن
ارائه ی درس جديد                                       ارائه ی درس جديد	الف : قواعد درس از فراگيران سؤال می شود : س 1 ) در جملات زير چه کلماتی به بيان و چگونگی حالت اسمِ قبل از خود پرداخته است ؟ الف ) يُصلِّي المؤمنُ متواضعاً .     ب ) رأيتُ المجتهدةَ مسرورةً . ج 1 ) متواضعاً ، مسرورةً . س 2 ) اين دو کلمه در چه ويژگی هايی با هم مشترکند ؟ ج 2 ) اسم ، مشتق ، نکره و منصوب بودن . نکته : اسمِ منصوب ونکره وغالباً مشتقی که حالت را بيان کند ، حال ناميده می شود . س 3 ) اين دوکلمه حالت چه کلماتی را بيان می کنند ؟ ج 3 ) المؤمن و المجتهدة . س 4 ) نقش اصلی آن ها چيست ؟ ج 4 ) به ترتيب فاعل و مفعول به . نکته : فاعل يا مفعول به جمله که حالت و چگونگی آن به وسيله حال بيان می شود ، صاحب حال ( ذوالحال ) ناميده می شود .   س 5 ) اين دو کلمه در چه ويژگی هايی با هم مشترکند ؟ ج 5 ) هر دو معرفه اند . نکته : صاحب حال غالباً معرفه است . اين عبارات را که از قبل به صورت خوش خط و خوانا آماده کرده ايم ، بر روی لوح آويزان می کنيم : الف ) جاء عليٌّ مسروراً . ب ) جاءت مريمُ مسرورةً . ج ) جاء المعلمون مسرورينَ .د) جاء ت المعلمات مسروراتٍ . سپس می پرسيم : س 6 ) حال و صاحب حال را در اين عبارات مشخص کنيد . ج 6 ) عليّ ، مريم ، المعلمون ، المعلمات صاحبِ حال و مسروراً ، مسرورة ، مسرورين ، مسرورات حال هستند. س7 ) حال وصاحب حال دراين جملات درچه مواردی باهم مشترکند ؟ ج ) مفرد و مثنی و جمع بودن ، مذکر و مؤنث بودن . نکته : حال در عدد و جنسيت از صاحب حال پيروی می کند . س8 ) دو عبارت زير از نظر معنی و مفهوم چه تفاوتی با هم دارند ؟ الف ) سعيد را خندان ديدم .   ب ) سعيد را در حالی که می خنديد ، ديدم . ج 8 ) تفاوتی با هم ندارند .  س 9) از نظر ظاهر چه تفاوتی دارند ؟ ج 9) در عبارت اول حالت سعيد به وسيله ی يک اسم بيان شده است ولی در عبارت دوم به وسيله يک جمله . نکته : اگر حالت صاحب حال به وسيله يک اسم بيان شود ، به آن « حال مفرده » و اگر به وسيله جمله بيان شود « جمله حاليه » گويند : « ذَهَبَ سعيدٌ ضاحکاً »   ،   « ذهبَ سعيدٌ يَضحکُ » سپس چارت زيرکه از قبل آماده شده است ، نمايش و توضيح داده می شود :                                                مثبت : همراه با « واو » و « قَد » می آيد : « نامَ التلميذُ و قَد کتَبَ درسَه »                                   ماضی                                                                                          منفی به « ما » : فقط با « واو » می آيد  : « نامَ التّلميذ و ما کتَبَ درسَه »                     فعليه                                                                          مثبت : به تنهايی می آيد : « رأيتُ امّي تَضحکُ »                                                                مضارع جمله حاليه                                                                              منفی به « لم و لمّا »: فقط با « واو » می آيد :« رأيتُ امّي وَ لَم تَضحک »                     اسميه : معمولاً همراه « و » می آيد : « رأيت امّي و هِيَ تَضحک » ، « رأيت امّي و هِيَ ضاحکةٌ »                    لازم است روش تبديل حال مفرده به جمله ی حاليه و روش ترجمه ی جمله حاليه مورد بحث قرارگيرد . ب : قرائت و ترجمه درس ا- شرح مختصری از حکايت متن توسط معلم 2- روخوانی متن درس توسط معلم 3 – آموزش واژه های جديد 4 – ترجمه ی بخشی از درس توسط گروه های دانش آموزی با راهنمايی معلم و ارائه ی بهترين ترجمه	30 دقيقه
ارزشيابی تکميلی	1 - رؤوس مطالب : خلاصه کردن درس – نمايش چارت – ياداشت نکات درس توسط فراگير – تمرين – سؤال شفاهی – تعيين تکليف 2 – فعاليت ها : الف ) خلاصه قواعد درس روی تخته نوشته می شود . ب ) نمايش چارت ج ) از دانش آموزان خواسته می شود نکات لازم را ياداشت و اگر سؤالی دارند مطرح کنند . د ) معلم چند جمله روی لوح می نويسد واز فراگيران می خواهد که حال وصاحب حال را مشخص کنند . ه )  معلم چند جمله که در اعراب و مطابقت دارای اشتباهاتی است ، روی لوح می نويسد واز فراگيران می خواهد که اشتباهات را با ذکر دليل اصلاح کنند . و ) از دانش آموزان خواسته می شود برای جلسه ی بعد تمرينات صفحه های 61 تا 64  را حل کنند . ز ) از دانش آموزان خواسته می شود برای جلسه ی بعد حال و صاحب حال هايی که در متن درس چهارم به کار رفته است ، مشخص کنند .	12 دقيقه
إنَّ الفرصة تَمُرُّ مَرَّ السّحابِ فرصت ها ابرهای آسمان زندگانی اند ، ببارند يا نبارند ، پراکنده خواهند شد ، بردامن اين ابرها بياويزيد.