آزمون مستمر عربی سوم تجربی وریاضی

رَبِّ المَطَرِوالتُّفاح :

آزمون مستمر عربي (3) رشته تجربي  .دبيرستان دخترانه فروغ چرام .آذر/92

نام ونام خانوادگی:................................  وقت : 40 دقیقه

1-تَرجِمی مايَلي( به فارسی ترجمه کن):5/3

الف:ربّنا يَعِدُكُم مَغفرهً وفضلاً

ب:ظاهرهُ قوسُ قُزَحَ تََحدُثُ مِن اِنکسارِ ضَوءٍ في قَطراتِ المَطَرِ .  

ج.لِقاهُ هَواکَ  رِضاهُ مُناکَ.

د.ما اَرَدْتَ بِهذاالذي صَنَعْتَ؟

2- صَحِّحی الاَخطاءَفي الترجمهِ معَ بيانِ السَّبب(غلطهای موجود را باذکر دلیل اصلاح کن).2

الف.اِنْزَعَجَ رسولُ اللهِ مِن فِعلِهِ :پيامبر خدا از كار تو ناراحت مي شود.

ب.سَنَسْتَقبِلُهُ بِحفاوَهٍ:با گرمي ازآنها پذيرايي مي کنيم.

3-عَيِّنی الترجمهَ الصحيحهَ معَ بيانِ السَّبَب (ترجمه ی صحیح راباذکر دلیل انتخاب کن)1:

الف: اُدْعُ رَبَّكَ اَنْ يَعْفُوَ ذَنبي العَظيمَ.

الف.ازپروردگار می خواهم كه گناه بزرگم را ببخشايد       ب.ازپروردگارت بخواه كه گناه بزرگم را ببخشايد

ج.ازپروردگارت بخواه كه گناه بزرگش را مي بخشايد   د.از پروردگارت بخواه كه گناه بزرگ را مي بخشد

 

ب:لَمْ يَفُزِ الطُّلابُ في امتحانِهم :

الف.دانش آموزان درآزمونشان پيروز شدند          ب.دانش آموزان در آزمونشان پيروز نشدند

ج.دانش آموزان در آزمونشان پيروز مي شوند      د.دانش آموزان در آزمونشان پيروز نمي شوند

 

4-ترجمی المفردات  التا ليه(کلمات مشخص شده را ترجمه کن) :2

الف. دَعُوا التکاسُلَ:       ب:راحَتْ نحو ابیها:               ج:گردن بند:           د:مُرافق:

5-للتعریب(به عربی بنویس)   2 :الف: به خداي خوداميدوارم    

    ب: ناداني بيماري خطرناکي است

 

 

6- نوع معتلات را مشخص کن  1:  يَرِدُ  :                         اِرْضَ  :        

                                              يَصُغْنَ  :                          دَعْنَ :

 

7-اَكْمِلی الفراغَ(جاهای خالی را پر کنید): 2

 اَنْتِ....................(تَبيعينَ - باعَ- سِرتَ- تَسیرُ)

هُم..........(عاذا- يَعوذونَ- تَعُذْنَ- يَعُذْنَ)  

 لَمْ.......الطالباتُ(تَفُزْنَ- تَفُوزوا –تَفوزينَ- تَفُزْ)

لَمّا..........الطالبُ الدرسَ(يَتْلُو- تَتْلُ –يَتْلُ- يَتْلُوا)

8-اُكْتُبی ما طُلِبَ مِنكِ (باتوجه به داخل پرانتز کامل کنید) : 4

 فازَ-ُ.....................(المضارع للمخاطبتينِ)  

 شاعَ-ِ....................(الغائبات للماضي)

 عَفا-ُ ....................(المضارع للغائبينََ)    

  یَخشی  .....................(للمخاطبات)

تَذُوقِينَ...........................(الامر المخاطب)      

تَدَعُونَ........................(الامر للمخاطبات)

يَهْدونَ: (المضارع المجزوم )لمّا:   ...........................         

  يَرضی :لم.......

9- للاعراب والتحليل الصرفي: 5/2   انَّ عِبادي الصالحینَ يَرِثونَ الارضَ.             

 

إنَّ:

عباد:.......................................................................................//.....................

یرثون:    .................................................................................//....................                                

دُمْتُنَّ سالماتٍ/فلاحي

نمونه سوال امتحانی عربی سوم دبیرستان غیردولتی دخترانه مهر دهدشت/ رحمان فلاحی مقدم

                                                                                  

بسم رب المطر والتفاح

                           آزمون پاياني درس عربي (3)تجربي- دبيرستان دخترانه مهر  دهدشت- نوبت اول - دی  ماه / 89

       نام ونام خانوادگی :                 وقت :70 دقيقه

1-َترجِمي بِالفارسِيه :

الف- الهي هب رحمه لفقیرٍ اتاک  75/

ب- ناکل من اموالکم شیئا بدفع الثمن.75/

ج- نحسبها من خراجکم .5/

د- الشعاعُ الضوئيُ قد تَكَوَّنَ من سبعهِ الوانِ .75/

ه- ابوتلک الفتاه کان من قاده القبیله 75/

2- ترجِمي بِالعربيهِ :75/   گمراهان  به خدای خود امید ندارند:

3- ترجِمي بِالعكس :2. 

مُنا(بالفارسیه)...:......   ........دارَ.(بالفارسیه).....    .....   روزهای بارانی(بالعربیه)...................راحَ(المترادف)

4-ما هي الترجمه الصحيحه : 1    لم يَفُزْ الطلابُ في امتحانهم

                 الف :دانش آموزان در امتحان قبول  نمي شوند        ب:دانش آموزان در امتحانشان قبول نشدند

       اذکروالله ذکرا:      الف :خداراحتما یاد کنید           ب: فقط خدارا یاد کنید

5-صَحِحي  اَلاَخطاءَ مع بیان السبب    :2

  لم يهديانِ ........     .......... ...................... هم فُزتُنَّ.............

    َیخشيونَ ...........................................   يَوصِفُ...................

6- اکملی الفراغ: 5/     اللهُمَّ ....... .......دینَ کلِّ مدینٍ(الامر من  تَقضِی)

                              انّکَ ...........الله رب العالمین( یخاف)

7-اَجيبي بِما طُلِبَ مِنك  25/1الف.تَسِيرُ(لم.....................)

ب-یهتدی  (هنَّ ....................)  ج- باع-ِ (انتن...................)

د-خَشِيَ-َ (المضارع للمخاطبه...........)        ه- رجا -ُ (الامر للمخاطب.............).َ

ح.  اکتبی نوع المعتل 1: یَدَعُونَ........   ترمِینَ...............یَنلنَ..........قِفی

 

8-اكتبي مصادر هذه الافعال: 75/.....  عاشَ............قالَ..........حاسَبَ....

 

 

 

9-شَكِّلي الكلماتِ التي اُشير اليها بخط:1  القرآن يخاطب جميع ابناءالبشر بثقافاتهم المختلفه

 

10-صُوغي المفعول المطلق من هذه الافعال5/

الف: استخدم القرآن البراهین .........(م م تاكيدي)   ب:اصبر امام  المصائب ......  ( م م نوعي)

 

11-في اي عباره ما جاء المفعول فيه؟ 5/

الف- اغتَنِمً ايامَ الشباب         ب-  لا تَكسَلْ ايامَ الشباب

12- عینی الفعل الذی لیس ذات مفعولین :25/.   الف-  زاد   ب- اعطی   ج- رزق   د - اَکل

13-اكتبي ماده هذه الافعال:1

يَعودونَ............. ...............يَدَعانِ........................جِدنَ................اِرضَ.............

14-عيني اعرابَ (نقش) الكلمات التي اشير اليها بخط.25/1

الف- ان يوم الفصلِ ميقاتُهم              ب- اذا جاء نصرُالله يد خلُ الناس في دين ِاللِه .

ج- سبحانَ اللهِ الذي خلق الليل والنهار      د- حمل والدُه الذي لم يُشفَ من ذلك المرضِ

 

15- اقرئی  النص التالی واجیبی عن الاسئله :

صباح احد الایام کان الاطفال یلعبون بفرح  فرآهم رسول الله وابتسم لهم ابتسامه الاب الحنون . فطلبوا منه اَن یَتَوَقَّفَ لحظه عندهم ویشاهد لعبهم مَشاهَدَهَ الحکم .انه فرح جدا حینما رای الاطفال فرحین.

الف-  متی کان الاطفال یلعبون؟ 5/.

ب- ماذا طلب الاطفال من الرسول ؟5/.

ج- کم مفعولا مطلقا فی هذه العباره ؟5/.

د-  اکتبی المفاعیل فیه(اثنین) یوجد فی النص: 5/.

ه- للتحلیل الصرفی : (برای اسم وفعل 5 مورد وبرای حرف 3 موردبنویسید)75/.

یتوقف :

مشاهده :

  اَن  :                                                            

                                            الاشجار والازهار نغمات الله الرائحه علی شفتی الطبیعه : درختان وشكوفه ها  ترانه های دل انگیز خدا برلبان طبیعتند.     ج/خلیل /جبران.                              

                                                 دمتن سالماتٍ /فلاحی /دی 89

قواعد درس سوم عربي سوم تجربي ورياضي

)

تعريف مفعول مطلق نوعي :  مفعول مطلق نوعي ( بياني ) مصدر منصوبي است كه از نوع جنس فعلقبل خود  و با افزوده شدن به مضاف اليه و يا صفت ، نوع و كيفيت انجام فعل خود را بيان مي كند.

اکرمتُ صدیقی اکراماً کثیراً

                                                                      مفعول مطلق نوعي

انّا فتحنا لک فتحاً مبیناً

                                                                    مفعول مطلق نوعي

 

اُنظر الی الطبیعةِ نظرَ الباحثینَ فیها                            اَحسِن الی الفُقراءِ احسانَ الصادقینَ

                   مفعول مطلق نوعي                                                                               مفعول مطلق نوعي

نكته مهم 1 : در ترجمه ی  مفعول مطلق نوعی از قیدهایی مثل : به خوبی  , همچون , مانند , استفاده می کنیم .

نكته مهم 2 : گاهي مفعول مطلق یامصدرهاي منصوب به تنهايي و بدون ذكر فعل خود در جمله به كار مي روند؛ که به آن مفعول مطلق برای فعل محذوف گفته می شود  مانند: شکراً . حمداً . سمعا . طاعةً . عفواً .صبراً . اهلاً . سهلاً . مهلاً . اضافةً . معذرةً . رجاءً . حقّا(به راستي) ، أيضاً(نيز، همچنين) ، جدّ اً ،

سُبحانَ اللهِ(خدا منزه است) ، معاذَ اللهِ (پناه بر خدا) و .... صبراً علي الجهاد! (بر جهاد شكيبايي!) 

 مفعول مطلق                                  مفعول مطلق                                  مفعول مطلق

انتِ صدیقی حقاً                     شكراً لِلّه! (خدا را شكر!)

                 مفعول مطلق                 مفعول مطلق                                                                                                      

چنين مصادري بنابر مفعول مطلق منصوب هستند.

 جملات داراي دو ركن اساسي هستند:مسند ( فعل و خبر ) و مُسند اليه ( فاعل و مبتدا )

     اما براي توضيح بيشتر عبارت ها و روشن شدن مفهوم آن ها ، به متمم ها و قيد ها نياز است. گاهي قيد ها براي تأكيد و بيان (مفعول مطلق) به كار مي روند و گاهي هم زمان و مكان و قوع فعل (مفعول فيه) را بيان مي كنند و قيد هاي ديگري نيز هستند كه هر يك وظيفه دارند امر اطلاع رساني بهتر صورت صورت گيرد.

    اكنون بايد با كاربري قيد ها در زبان عربي آشنا شويم؛ به همين منظور براي مقدمه و روشن شدن بحث به سراغ خانواده ي « مجدي» مي رويم تا بعد از نقل ماجرايي از ايشان به آموزش مبحث اين درس بپردازيم:

هذه أُسرةُ السَّيِّدِ مُجِدّيَّ. جوادٌ و فاطمةٌ و سعيدٌ أولاد هذه الْأ ُسرةِ. أفرادُ الْأ ُسرةِ مشهورونَ بصِدْقِ الْكلامِ و الجْتِهادِ و الْمُثابَرَةِ في الْأعمالِ .... عندما يَعودُ الْأولادُ من الْمدرسةِ يَقومون بأَداءِ واجِباتِهم الْمدرسيَّةِ ثمَّ يُساعدونَ والِدتَهم في أعمالِها ، و يَسْتَريحونَ قليلاً ثم يَبْدؤونَ بمطالَعةِ الْكُتبِ الَّتي اسْتَعاروها مِن الْمكتبةِ و عند الْغروبِ يذهبون إلي الْمسجد لِيُشاركوا في إقامةِ الصَّلاة.

و عندما يَذْكُر الْوالدُ أعمالَهم لِلاَخَرينَ ، يَتَعجّجون مِن كلامة .... « كيف يُمكن لِهؤلاءِ أن يَقوموا بجميعِ هذه الْأعمالِ»؟!                .... أمّا أولادُنا ....؟!

فكَّر الْوالدُ: .... ماذا أفْعلُ؟! .... لِماذا لا يُصَدَّقونَ؟! .... و أخيراً وصَل إلي نتيجةٍ :« عندما أتَحدَّثُ عن أعمالِ أولادي يَجبُ أن أجْعلَ الْكلامَ مؤكِّداً .... و بذلك سَيُصَدِّقون كلامي حتماً .... و يَفْهَمون أنّي لا أمْزَحُ !

چنان كه ملاحظه مي كنيد، آقاي مجدي براي برطرف كردن شك و ترديد ديگران، قصد دارد تا سخنان خود را با تأكيد همراه سازد؟!

مانند : يَجتهدُ الطالبُ في دروسهِ اجتهاداً.

   در جمله ي فوق « يجتهدُ» فعل، « الطالبُ» فاعل، « في دروسة» جار و مجرور، امّا « اجتهاداً»؟

« اجتهاداً» مصدر فعل « يجتهد» است كه به صورت « منصوب» ذكر شده است و از نظر معنايي تأكيد مي كند كه :

دانش آموز در درس هايش كوشش مي كند.

اُذكر مصادرَ الافعالِ في الفراغ حسَب النّموذج :

1) يُجاهِد المؤمنُ في الله    ............. .

2) تَتوكَّلَ المؤمنة علي اللهِ  ............. .

3) يَستغفرُ التّائب من ذُنوبة  ............ .

مصادر منصوبي كه در جاهاي خالي وارد كرديد « مفعول مطلق تأكيدي» هستند.

    تعريف مفعول مطلق تأكيدي : مفعول مطلق تأكيدي منصوبي است كه فعل خود را مورد تأكيد قرار مي دهد.

اِملاْ الفَراغ بالمفعول المطلق :

1)      (وَ رَتّل القرآن ....... ) .      ( و قرآن را حتماً خوش آهنگ بخوان.)

2)      نَزَّلَ اللهُ القرآن ....... .        (خداوند قرآن را قطعاً نازل كرد.)

3)      يُحاسَبُ الإنسانُ يومَ القيامة ....... .      (انسان روز قيامت حتماً حسابرسي مي شود.)

مانند :

4)     يَجتهدُ الطّالب في دُروسه اجْتهادَ الْآمِلينَ.

5)     يَجتهدُ الطّالب في دُروسه اجْتهاداً بالغاً.

     در دو عبارت فوق صحبت از اين است كه دانش آموز در درس هايش  به چه نوعي كوشش مي كند. در جمله ي اول نوع كوشش با تركيب اضافي و در جمله ي دوم با تركيب وصفي بيان شده است.

أكمل الفراغ حَسَب النموذج:

    1) يُجاهدُ المؤمِنُ في الله ........ .                                     2) يُجاهد المؤمِنُ في الله ........ .

    3) تَتوكّلُ المؤمنهُ علي الله ........ .                                  4) تَتوكّلُ المؤمنةُ علي الله ........ .

    5) يَستغفرُ التائب مِن ذنوبه ........ .                                6) يَستغفرُ التائب مِن ذنوبه ........ .

     مصادر منصوبي كه همراه با مضاف اليه يا صفت در جاهاي خالي وارد ، « مفعول مطلق نوعي (بياني)» هستند.

تعريف مفعول مطلق نوعي :  مفعول مطلق نوعي ( بياني ) مصدر منصوبي است كه با افزوده شدن به مضاف اليه و يا صفت ، نوع و كيفيت انجام فعل خود را بيان مي كند.

   اِملاْ الفَراغ بالمفعول المطلق النوعيّ و فعله :

1)        (إنّا ...... لك ...... مُبينا) .( فتح ) (ما به تو آشكارا فتح داديم.)

2)        ...... البَخيلُ في الدّنيا ....... الفقراء. (عاش ــِ مضارع ) (خسيس در دنيا چون مستمندان زندگي مي كند.)

3)        (يا أيّها الّذين آمَنوا ...... ...... سَديداً) . (قال ــُ فعل أمر) (اي كسانيكه ايمان آورديد، درست سخن بگوييد .)

4)        أنَا ..... إلي الفقراء ....... الصادقين. (أحسَنَ) (من چون افراد صادق به مستمندان احسان كردم.)

    در مفعول مطلق سرو كار ما با مصدر فعل هاست؛ اما مصدر فعل هاي ثلاثي مجرد مانند فعل هاي ثلاثي مزيد قياسي (با قاعده) نيستند ، يعني اين مصادر « سماعي» (شنيدني ، حفظ كردني) مي باشند! براي تعيين مصدر فعل ثلاثي مي توان به « المعجم» (فرهنگ لغت) رجوع كرد.

برخي از مصدر هاي فعل ثلاثي را كه كاربرد بيشتر دارند ، ملاحظه كنيد:

5)        ذَهَبَ                       يَذْهَبُ                          ذَهاباً (رفتن)

6)        عاشَ                       يَعيشَ                          عَيْشاَ (زندگي كردن)

7)        قالَ                         يَقولُ                            قَوْلاً (گفتن)

8)        لَعِبَ                        يَلْعَبُ                            لَعِباً (بازي كردن)

9)        فَتَحَ                         يَفْتَحُ                            فَتْحاً (گشودن)

10)        نَظَرَ                         يَنْظُرُ                            نَظَراً (نگاه كردن)

11)     كَتَبَ                        يَكْتُبُ                          كتابةً (نوشتن)

12)     دَعا                         يَدْعُو                           دَعوةً (فرا خواندن)

13)     قَرأَ                          يَقْرأ ُ                           قِراءَةً (خواندن)

14)     عَجِبَ                      يَعْجَبُ                          عَجَباً (در شگفت شدن)

تذكر 1- فعل هاي متعدي مانند « أنزلَ» نياز به ( مفعول به  )دارند.

تذكر 2 - برخي فعل ها مانند «آتي» دو مفعولي هستند. 3- مفعول مطلق، مصدر فعل پيش از خود مي باشند.

عيّنْ إعرابَ « ذِكراً» في الاياتِ التاليةِ :

1)     (  قد أنزلَ اللهُ إليكم ذكراً  )  (خداوند به سوي شما ذكري (قرآن) نازل كرده است.)

2)     ( و قد آتَيْناك مِن لَدُنّا ذكراً  )  (از نزد خود تو را ذكري (قرآن) داده ايم.)

3)     (  اُذْكروا اللهَ ذكراً كثيراً  )  (خداوند را بسيار يا كنيد.)

رأيتُ معلّمي أمامَ المكتبةِ يومَ الجمعةِ :

    درعبارت فوق گفته شده است كه روز جمعه معلّمم را جلوي كتابخانه ديدم؛ پس مكان و زمان فعل به وسيله ي كلمات منصوب <أمام> و <يوم> بيان شده است. در واقع چنين كلماتي همان قيدهاي زمان و مكان فارسي است؛ اما در عربي به آن ها <مفعول فيه> يا <ظرف> مي گويند.

تعريف مفعول فيه : مفعول فيه ياذظرف اسمي منصوبي است كه مكان يا زمان وقوع فعل را نشان مي دهد.

 عيّنْ ظرفَ المكان و ظرفَ الزمان: 

1) الجنّةُ تحتَ أقدامِ الامّهات.   (بهشت زير گام هاي مادران است.)

2) سَلْ عن الْجار قبلَ الدّار.  (پيش از انتخاب خانه در باره ي همسايه بپرس.)

    راه شناخت مفعول فيه (ظرف) اين است كه اگر پيش از كلمه ي مدنظر « في» گذاشته شود، عبارت معني مكاني و زماني خود را حفظ كند اما در غير اين صورت ، كلمه ي مورد نظر مفعول فيه نمي باشد .

شرط مفعول فيه بودن كلمه اين است كه متضّمن (داراي) معني « في» باشد.

عيّن المفعول فيه في العبارات التالية :

1)      (أليومَ أكملتُ لكم دينَكُم) (امروز دينتان را بر شما كامل كردم.)

2)     (وَ هُو الّذي خَلَقَ اللَّيلَ و النّهار) (و او كسي است كه شب و روز را آفريد.)

3)     (إنّي دَعوتُ قومي ليلاً و نهاراً ) (من قومم را شب و روز فرا خواندم.)

4)     (إنّ يومَ الفصلِ ميقاتُهم أجمعينَ) (مسلماً روز جدايي وعده گاه همه ي آنهاست.)

نكته هاي مهم :

1- برخي از كلماتي كه بيشتربه صورت مفعول فيه ذكر مي شوند:

     يَوم ، صباح ، قبل ، بعد ، لَيل ، نَهار ، فوق ، أمام ، وَراء ، عِند ، تَحت و...

2- بر خي از اسم هاي استفهام و شرط كه معني مكاني و زماني دارند، مفعول فيه مي باشند:

     أيْنَ (كجا) ، مَتي (كي) ، إذا (هرگاه) ، أيْنما (هركجا).

 

فعل معتل ناقص

                                     فعل ناقص ثلاثي مجرد                    

دعا يدعو ادع                   هدي يهدي اهد      سعي يسعي اسع      رضي يرضي ارض

دَعَوَ يَدْعُو                                  هَدَيَ يَهْدِي

سَعَيَ يَسْعَي                :رَضِيَ يَرْضَي

ناقص واوي

     ناقص يايي

                            ناقص يايي

1

دَعا

يَدعُو

-

هَدَي

يهدي

-

سَعَي

يَسعَي

-

رضِيَ

يَرضَي

-

2

دَعَوَا

يدعوان

-

هديا

يهديان

-

سعيا

يسعيان

-

رضيا

يرضيان

-

3

دَعوا

يدعون

-

هَدَوا

يهدون

-

سعوا

يسعون

-

رضوا

يرضون

-

4

دَعَت

تدعو

-

هَدَت

تهدي

-

سعت

تسعي

-

رضيت

ترضي

-

5

دعتا

تدعوان

-

هدتا

تهديان

-

سعتا

تسعيان

-

رضيتا

ترضيان

-

6

دَعَونَ

يدعون

-

هَدَينَ

يهدين

-

سعين

يسعين

-

رضين

يرضين

-

7

دَعَوتَ

تدعو

اُدعُ

هديت

تهدي

اِهدِ

سعيت

تسعي

ِاسعَ

رضيت

ترضي

اِرضَ

8

دَعَوتُما

تدعوان

ادعوا

هديتما

تهديان

اهديا

سعيتما

تسعيان

اسعيا

رضيتما

ترضيان

ارضيا

9

دعوتم

تدعون

ادعوا

هديتم

تهدون

اهدوا

سعيتم

تسعون

اسعوا

رضيتم

ترضون

ارضوا

10

دعوت

تدعين

ادعي

هديت

تهدين

اهدي

سعيت

تسعين

اسعي

رضيت

ترضين

ارضي

11

دعوتما

تدعوان

ادعوا

هديتما

تهديان

اهديا

سعيتما

تسعيان

اسعيا

رضيتما

ترضيان

ارضيا

12

دعوتن

تدعون

ادعون

هديتن

تهدين

اهدين

سعيتن

تسعين

اسعين

رضيتن

ترضين

ارضين

13

دعوت

ادعو

-

هديت

اهدي

-

سعيت

اَسعي

-

رضيت

ارضي

-

14

دعونا

ندعو

-

هدينا

نهدي

-

سعينا

نَسعي

-

رضينا

نرضي

-

*1- دعا-ُ عفا-ُ رجا-ُ شكا-ُ  تلا-ُ خلا-ُ غزا-ُ محا -ُ

2- رمي-ِ هدي-ِ مشي-ِ أتي-ِ بكي –ِ جني– ِقضي –ِ

   *3- سعي-َ نهي-َ   

     *4- رَضِيَ-َ  بَقِيَ-َ نَسِيَ-َ خَشِيَ-َ لَقِيَ-َ

صيغه هاي مشترك ناقص واوي: 3و6  يدعون   9و12: تدعون   .يايي: 10و12:   ترمين که باتوجه به ضمیر همراه یا اسلوب جمله آنها را از هم تشخیص می دهیم.

فعل معتل اجوف

فعل اجوف ثلاثي مجرد

چهار الگو: قال يقول قل     سار يسير سر    نال ينال نل        خاف يخاف خف

          

         

 

           اجوف واوي

            اجوف يايي

اجوف یایی                 اجوف  واوی

 

1

قالَ

يَقولُ

-

سارَ

يَسِيرُ

-

نالَ

يَنالُ

-

خافَ

يَخافُ

 

2

قالا

يقولان

-

سارا

يسيران

-

نالا

ينالان

-

خافا

يخافان

 

3

قالوُایی                               واوا

يقولون

-

ساروا

يسيرون

-

نالوا

ينالون

-

خافوا

يخافون

 

4

قالت

تقول

-

سارت

تسير

-

نالت

تنال

-

خافت

تخاف

 

5

قالتا

تقولان

-

سارتا

تسيران

-

نالتا

تنالان

-

خافتا

تخافان

 

6

قُُلنَ

يَقُلنَ

-

سِرنَ

يَسِرن

--

نِلنَ

يَنَلنَ

-

خِفنَ

يَخَفنَ

 

7

قُلتَ

تقول

قُل

سِرتَ

تسير

سِر

نِلتَ

تنال

نَل

خِفتَ

تخاف

خَف

8

قلتما

تقولان

قولا

سرتما

تسيران

سيرا

نلتما

تنالان

نالا

خفتما

تخافان

خافا

9

قلتم

تقولون

قولوا

سرتم

تسيرون

سيروا

نلتم

تنالون

نالوا

خفتم

تخافون

خافوا

10

قلت

تقولين

قولي

سرت

تسيرين

سيري

نلت

تنالين

نالي

خفت

تخافين

خافي

11

قلتما

تقولان

قولا

سرتما

تسيران

سيرا

نلتما

تنالان

نالا

خفتما

تخافان

خافا

12

قلتن

تَقُلنَ

قُلنَ

سرتن

تَسِرنَ

سِرنَ

نلتن

تَنَلنَ

نَلنَ

خفتن

تَخَفنَ

خَفنَ

13

قلت

اَقولُ

-

سِرتُ

اَسير

-

نِلتُ

اَنال

-

خِفتَ

اَخاف

-

14

قلنا

نَقولُ

-

سرنا

نَسير

-

نِلنا

نَنال

-

خفنا

نَخاف

-

  • 1- جادَ-ُ  ماتَ-ُ  صاغَ-ُ فاتَ-ُ راحَ-ُ كانَ-ُ دامَ-ُ دارَ-ُ قامَ-ُ عادَ-ُ خانَ –ُ طافَ-ُ عاذَ-ُ تابَ-ُذاقَ-ُ غاصَ-ُ فاز َ_ُصالَ-ُ جالَ-ُ سادَ-ُ ثارَ-ُ     
  • 2- باعَ-ِ شاعَ-ِ صارَ-ِ مالَ –ِ  صاحَ-ِ صادَ-ِ بانَ-ِ  سالَ-ِ باتَ-ِ تاهَ-ِ خابَ-ِ ضاعَ-ِ ضاقَ-ِ   
  • 4و3-  نالَ-َ   خافَ-َ  نامَ –َ

فعل مثال واوی

                            دو الگوي فعل مثال واوي:

                              1- وعد يعد عد                    2-  وهب يهب هب

ماضي معلوم

ماضي مجهول

مضارع معلوم

مضارع مجهول

      امر مخاطب

وَعَدَ:وعده داد

وُعِِدَ:وعده داده شد

يَعِدُ: وعده مي دهد

يوْعَدُ : وعده داده

مي شود

-

وَعَدَا

وُعِدَا

يَعِدانِ

يُوعَدانِ

-

وعَدُوا

وعدوا

يعدون

يوعدون

            -   

 

وعدَت

وعدت

تعد

توعد

            -

 

وعدتا

وعدتا

تعدان

توعدان

-

وعدن

وعدن

يعدن

يوعدن

-

وعدت

وعدت

تعد

توعد

عِِدْ :وعده بده 

وعدتما

وعدتما

تعدان

توعدان

عِدا

وعدتم

وعدتم

تعدون

توعدون

عِدُوا

وعدت

وعدت

تعدين

توعدين

عِدِي

وعدتما

وعدتما

تعدان

توعدان

عِدا

وعدتن

وعدتن

تعدن

توعدن

عِدْنَ

وعدت

وعدت

اعد

اوعد

-

وعدنا

وعدنا

نعد

نوعد

-

- الگوي وعد يعد عد:

وَصَفَ يَصِفُ صِفْ-  ولد يلد لد- وصل يصل صل- وزن يزن  زن– وجد يجد جد– ورد يرد رد- وجب يجب جب - ورث يرث رث..................

الگوي  وهب- يهب- هب:

وَدَعَ يَدَعُ دَعْ –   وضع- وطأ --وهب - وقع - وسع

فعل مضاعف وطريقه ي صرف آن:

 

فعل مضاعف فعلي است كه دوتا ازحروف اصلي آن هم جنس باشند:

مَدَّ- ُ  (ياري كرد) شَدَّ- ُ(محكم كرد)ُ سَرَّ-ُ (خوشحال كرد)حَجَّ-ِ (حج كرد)فَرَّ-ِ  (فراركر)رَدَّ-ُ  (رد كرد ،نپذيرفت)         اِهْتَدَّ-ِ(هدايت شد) اِشْتَدَّ-ِ (محكم شد)    يَسْتَمِدُّ( طلب ياري مي كند)     

صرف فعل مضاعف ثلاثي مجرد ومزيد:

1-    ماضي:از صيغه ي 1تا5 ادغام وازصيغه ي 6تا 14 بدون ادغام(فك ادغام).

2-    مضارع مرفوع ومنصوب: 12صيغه ادغام- ودوصيغه ي 6و12 بدون ادغام(فك ادغام).

3-    مضارع مجزوم وامر: دوصيغه ي 6و12 بدون ادغام.

     4-  7صيغه (مثناهاوجمع مذكر ومفرد مونث مخاطب)ادغام.

       5- صيغه هاي مفرد(1-4-7-13-14)دووجهي :ادغام وفك ادغام

توجه:حركت  صيغه هاي مفرد درحالت جزم داراي ادغام، مفتوح مي باشد.

 

ماضي            

مضارع مرفوع

مضارع منصوب

مضارع مجزوم

امر غايب ومخاطب

1

رَدَّ   : رد كرد

يَرُدُّ : رد مي كند

اَنْ يَرُدَّ  : كه رد كند

لَمْ يَرْدُدْ-  لَمْ يَرُدَّ

رد نكرد

لِيَرْدُدْ- لِيَرُدَّ

بايد رد كند

2

رَدَّا

يَرُدّانِ

اَنْ يَرُدّا

لَمْ يَرُدّا

لِيَرُدّا

3

رَدُّوا

يَرُدُّونَ

اَنْ يَرُدُّوا

لَم يَرُدّوا

ليَرُدّوا

4

رَدَّتْ

تَرُدُّ

اَنْ تَرُدَّ

لم تَرْدُدْ-  لَمْ تَرُدَّ

ليتَرْدُدْ- لِتَرُدَّ

5

  رَدَّتَا

تَرُدَّانِ

اَنْ تَرُدّا

لَم تَرُدّا

لِتَرُدّا

6

رَدَدْنَ  

يَرْدُدْنَ

اَنْ يَرْدُدْنَ

لَم يَرْدُدْنَ

لِيَرْدُدْنَ

7

رَدَدْتَ 

تَرُدُّ

اَنْ تَرُدَّ

لَم تَرْدُدْ- لَم تَرُدَّ

اُرْدُدْ- رُدَّ

8

رَدَدْتُما

تَرُدّانِ

اَنْ تَرُدّا

لَم تَرُدّا

رُدّا

9

رَدَدْتُم

تَرُدُّونَ

اَنْ تَرُدُّوا

لَم تَرُدّوا

رُدُّوا

10

رَدَدْتِ

تَرُدِّينَ

اَنْ تَرُدِّي

لَم تَرُدِّي

رُدِّي

11

رَدَدْتُما

تَرُدّانِ

اَنْ تَرُدّا

لَم تَرُدّا

رُدّا

12

رَدَدْتُنَ

تَرْدُدْنَ

اَنْ تَرْدُدْنَ

لَم تَرْدُدْنَ

اُرْدُدْنَ

13

رَدَدْتُ

اَرُدُّ

اَنْ اَرُدَّ

لَم اَرْدُدْ-  لَم اَرُدَّ

لِاَرْدُدْ- لِاَرُدَّ

14

رَدَدْنا

نَرُدُّ

اَنْ نَرُدَّ

لَم نَرْدُدْ-  لَم نَرُدَّ

لِنَرْدُدْ- لِنَرُدَّ

اِِلهِي لا تَرُدَّ حاجَتي -  اله :منادي مضاف وتقديرا منصوب.چون بعداز آن فعل مخاطب آمده است .

تَرُدَّ :صيغه للمخاطب است ولاي نهي برآن وارد شده .اين صيغه دووجهي است ومي تواندبه دوشكل بييايد: لاتَرْدُدْ - لا تَرُدَّ : خدايا حاجتم را رد مكن .// لَما يَمْدُدْ- لَما يَمُدَّ          لا اَسْرُرْ- لا اَسُرَّ           

بارم بندی عربی 3 تجربی وریاضی

بارم بندي در س عربي (3) متوسطه«تجربي ورياضي»

الف) ترجمه عبارتها ودرك وفهم متون(10 نمره)

 (

رديف

                               عنـــــــــاويـــــن

نمره

1

ترجمه عبارتها : شامل متن درسها ،تمرينات و..........(لِلتّــَرجمــــة)

3

2

طرح سؤالات چند گزينه اي در زمينه ترجمه (عَيِّـن التَّرجمـةَ الصَّحيحـةَ)

5/1

3

تهيه متن كوتاه و «سؤالات درك مطلب». (إقراْ النَّصَ التّالي ثُمَّ اَجِبْ عَن الاَسئلةِ)

2

4

تصحيح اغلاط ترجمه.(صَحِّـح الاَخـطاء َفي التَّـرجمـةِ)

5/1

5

شناخت معاني ومفاهيم واژه ها ازقبيل:1)عربي به فارسي    2)فارسي به عربي  3)مترادف        4)متضاد

5/1

6

تعريب (تبديل جمله فارسي به عربي)

5/.

 

ب) كاربرد قواعد در عبارتها(10 نمره)

نوبت اول:

رديف

               عنـــــاوين

نمره

1

شناخت فعل معتل وانواع آن

1

2

شناخت صيغه هاي مختلف فعل معتل وكاربرد آن.

2

3

مفعول مطلق ومفعول فيه

2

4

حــال

2

5

التحليل الصرفي والاعراب (تجزيه وتركيب)

2

6

التشكيل(حركت گذاري)

1

 

امتحان خرداد 87

 

- السوال الاوّل: ترجم العبارات التالیة إلی الفارسیة:

    1- بادر الفرصةَ و اغتنم عمرك أیّام الصّبا.

    2- قَرینُ المادّةِ جُسَیْمٌ مجهولٌ یَحمل شحنةً تُخالف الإلكترون.

    3- نحن نُقدّمُ مثلَ هذه الهدایا لأصدقائنا و هم یَقبلونها.

    4- إنْ كسرتَ مؤمناً فعلیك جبرهُ.

    5- إلهی جُد علیَّ بفضلك إن كنتُ غیرمُستأهلِ لرحمتِك.

    6- تَرَنَّمتِ الخنساءُ آیةً حامدةً ربَّها لاستشهادِ أبناءها.

2- السوال الثانی: اكتب:

    الف) « الذریعة» بالفارسیة ......................                              ب) «بیهوده» بالعربیة ....................

    ج) ضِدّ « السُّرور» ................................  د) مترادف: «یَدَعُ» .......................

3- السوال الثالث: اقرأ النصَ التالی ثم اجِب إجابة كاملة:

    « كانت المراسیمُ منعقدة لتكریمِ أبی سمیرةَ الذی ضَحَّی بنفسه؛ الشُّهداء فی ذاكرتنا لأنَّهم أفضلُ الناسِ إیماناً و عملاً»

    « نحن نستطیع أن نغوصَ فی البحار أكثر مِن مائتی متر و هذا بفضلِ المُعدّات الحدیثة.»

    الف) لماذا انعقدتِ المراسیمُ؟                                                 ب) ما هو سببُ تبجیلِ أبی سمیرةَ؟

    ج) كم نغرصُ فی البحار؟                                                       د) مایُساعدنا علی الغوصِ؟

4- السوال الرابع: عیّن الصحیح عن ترجمة أو تعریب العبارات التالیة:

    الف) لاتذكُروا أحداً إلّا ربّكم.

        1) هیچ كس را جز خدایتان یاد نكنید.     2) فقط خدایتان را یاد كنید.

    ب) فَرَّ المشركون المذعورون خائفین.

        1) مشركان ، ترسان و نگران فرار كردند.                             2) مشركان وحشت زده ، ترسان فرار كردند.

    ج) أدعو ربَّنا أن یغفرلنا ذنوبنا.

        1) از پروردگارمان بخواه كه گناهانمان را بیامرزد.                  2) از پروردگارمان می خواهم كه گناهانمان را ببخشاید.

    د) ای نفس از آخرت غافل مباش.

        1) یا ایتها النفس! لاتغفلی عن الآخرة    2) یا النفس! لاتغفل عن الآخرةِ.

5- السوال الخامس: عیّن الصحیح فی ترجمة ما اُشیر الیه بخطّ:

    1- حینئذ تلاالعجوز العبارةَ الشریفةَ ( بعد از آن ، در هنگام تلاوت ، در این زمان)

    2- إنّما ینتفع الخفاش بقوةِ سمعٍ حادًَّة. ( نفع می رساند ، سود می برد ، لذّت می­برد)

    3- مَن ضَیَّع النعم فقد كفرَ بها.( كافر شده است ، ناسپاسی می­كند ، هدر می­دهد)

    4- یحترمُ الإسلام الأطفال علی حدِّ سواء. ( یكسان ، جداگانه ، بخصوص)


6- السوال السادس: صحّح الأخطاء فی الترجمة:

    1- أرجو یا ربَّ أن تَنطِقنی بالهدی.

        امید داشتم پروردگار مرا با هدایت به سخن بیاورد.

    2- ظاهرةُ ظلمة البحرِ اكتشفها العلماءُ فی السنواتِ الأخیرةِ.

        دانشمندان پدیده تاریكی را در سال اخیر كشف كرده اند.

    3- تَقِف الرُّمیصاء قربَ خیمة الرسول مُتربِّصةً.

        رمیصاء كنار خیمه رسول ایستاد و كمین كرد.

7- السوال السابع: میّز المفعول فیه ، الفعل المعتل و نوعه ، الحال و صاحبها ، التمییز ، المستثنی و المستثنی منه ، المفعول المطلق و نوعه فی العبارات التالیة:

    كانت سمیرة غارقةً فی أفكارها حینما سمعت صوتَ المدیرة قائلةً: إنَّك خیرُ التلمیذاتِ خُلقاً- یَتمتَّع المسلمون بالعلم تَمتُّعاً كثیراً و لایطلبون شیئاً إلّا الحسناتِ.

8- السوال الثامن: شكّل ما اُشیر الیه بخطّ:

    أیّها الأعزاء! كثرَ المسلمون تجربة فی الماضی و اعترف علماء الغرب و غیر هم بفضلهم.

9- السوال التاسع: املا الفراغ بالكلمة المناسبة:

    1- یا ........ خَلِّصنا من الفقر ( غنیٌّ- غنیَّ- غنیُّ)

    2- بعضُ الموجاتِ لم .......... إلی الخفاشِ. ( یرتَدَّ- یرتَدُّ- یرتَدّْ)

    3- ماكنتما إلّا ................ ( خاشعانِ- خاشعینِ- خاشعینَ)

    4- كان الإنسان لایستطیع أن یغوض فی البحر أكثر من عشرین................ ( متراً ، مترَ، المترَ)

    5- تُشاهد ظاهرةُ قوس قزح فی السّماء ............. ( جمیلاً ، جمیلةً ، جمیلینِ)

    6- استَسلَمَ الأبُ لولده .......... المسكین. ( المفعول المطلق المناسب)

    7- الإسلام یهتمّ باحترام شخصیة البنینَ و .......... ( بناتاً ، البناتَ ، البناتِ)

    8- ............ الوالدةُ و تَتَعجَّب من أعمال أولادها. ( المضارع مِن « اِشتَكی»)

10- السوال العاشر: صحّح الأخطاء:

    1- تَسعی السّید المُجدیّ أن یستفیدُ مِن الكلماتِ القلیلةِ.

    2- أعظمُ الأمراض خطرٍ هوالجهلُ و دواؤها الحبرُ.

11- السوال الحادی عشر:

    الف) أعرب ما اُشیر الیه بخطّ: كانت الأیّام قریبةً من عید الأضحی و الناسُ تذوَّقوا حُلوَ الحیاةِ و سرورها.

    ب) صحّح الأخطاء فی التحلیل الصرفی: أحضرَت الخنساءُ أسلحةَ أولادِها.

        أحضرت= فعل ماضٍ- للمخاطبة- مجرد ثلاثی- صحیح- لازم- معلوم- معرب

        اسلحة= اسم ، مفرد ، مشتق ، نكرة ، معرب ، غیرمنصرف

75 تست از کنکور سراسری

 

عین الأصحّ و الادقّ فی الجواب للترجمة أو التعریب المفهوم (1-8) :

1 - «عاشِر من یجالسون العلماء و یشاورونهم !» :
1) با دانشمندان همنشینی و معاشرت بنمای و با آنها مشورت كن!
2) زندگی كن با كسانی كه همنشین دانشمندانند و به آنها مشورت می دهند!
3) كسانی زنگی كن كه با دانشمندان همنشین هستند و با آنها مشورت می كنند
4) كسانی كه با دانشمندان همنشینی می كنند و با آنها مشورت می كنندف معاشرت كن!

2- «لماذا تحمّل علی الآخرین ما لا یطیقونه ؟!»:
1) چرا تحمل نمی كنند چیزی را كه بر آنها تحمیل می شود؟!
2) چرا بر دیگران آنچه را كه تحمل آنرا ندارند، تحمیل می كنی؟!
3) برای چه منظور بر غیر خود آنچه كه طاقش را نداری بار می كنی؟!
4) بخاطر چه چیزی بر غیر خویش حمل می كنی آنچه كه توانش را ندارد؟

 3- المجدون ینجحون فی هذه الحیاة لأنّهم یستفیدون من الفرص جیّداً ».
1) افراد ساعی و كوشا در زندگی خود پیروز هستند چون از موقعیتها بخوبی سود می جویند.
2) تلاشگران در این زندگی موفق می شوند زیرا آنان از فرصتها، بخوبی استفاده می كنند.
3) انسانهای كوشا در این دنیا موفق هستند برای اینكه از فرصتهای خوب استفاده برده اند.
4) اشخاص فعال در این حیات به توفیق دست یافته اند زیرا از امكانات بهره مند هستند

4- «انّ سبب تقدّم المسلمین العلمی تكریم الاسلام العلم و العماء»
1) قطعاً پیشرفت علم در نزد مسلمانان، احترام اسلام به دانش و دانشمندان بوده است.
2) قطعاً‌ علت پیشرفت علمی مسلمانان، بزرگ داشتن علم و دانشمندان توسط اسلام است.
3) بی شك محترم شمردن علم و عالمان در اسلام، باعث پیشروی مسلمانان در علم بوده است.
4) همانا احترام گذاشتن به دانش و دانش پژوهان، باعث پیشرفت علم در نزد مسلمانان شده است.

5- عین الصحیح :
1)بعث الله النبیین مبشرین) : خداوند پیامبران را برای بشارت فرستاد.
2) أعظم العبادة أجرا أخفاها : بزرگترین عبادت در پاداش، مخفی كردن آن است.
3) آمنت بالله أیماناَ لا یزول عنّی : به خداوند ایمانی آوردم كه از من جدا نمی شود.
4) (اصبروا و صابروا و رابطوا) : صبر كنید و یكدیگر را به صبر سفارش دهید و با هم ارتباط داشته باشید.  

6- «من طلبَ العُلی سهر اللیالی!» . عین الاقرب فی المفهوم :
1) انما أنما أصل الفتی ما قَد حصل !
2) لن تبلغ المجد حتّی تلعق الصبر!
3) من یعرف المطلوب یحقر ما بذل !
4) إن كنت تطلب عزاّ فاجتنب سوءأ !

7- «والدین تجارب ارزشمندی را در زندگی خویش جمع آوری كرده اند»
1)الوالدان قد جمعا تجارب قیّمة‌ فی حیاتهما
2) الوالدین اجتمعوا تجربة ثمینة فی الحیاة الدنیا
3) كان الوالدان قد جمعا تجارب ثمینة طول الحیاة
4)انّ الوالدین اكتسبوا تجارب سامیة ‌طول حیاتهم القیمة  

8- «مؤمنان از سلطه ستمگران ناامید نمی شوند زیرا می دانند سرانجام حق پیروز است!» :
1) لن تیأس المؤمنات من سیطرة الظالم لأنهنّ یعرفن الحقّ غالبٌ أخیراً !
2) المؤمنون لا یبأسون من غلبة‌الظلمة علیهم و یعرفون الحق هو الغالب أخیراً !
3) انّ المؤمنات لم یبأسن من تسلط الكفّار و یدركون بأنّ الحقّ هو الباقی فی النهایة !
4) لا یباس المؤمنون من سیطرة الظالمین لأنّهم یعلمون أن  الحقّ هو الباقی فی النهایة

اقرأ النصّ التالی بدّقة ، ثمّ أجب عن الاسئلة (9-18) بما یناسب النص
اَمراض القلب من أكثر الأامراض انتشاراً فی جمیع البلدان ك الكولیسترول مادّة لا غنی عنها و یحتاجُ إلیها البُدن بشكل طبیعی ، إلاّ انّها تشكل خطر أذا وُجدت فی الدم بكمیة أكثر من الازم. و العدّو الثانی لقب الانسان هو ارتفاع ضغط الدّم،(فشار خون)، و العدّو الثالث هو التدخین الذی یؤثر علی نبضات القلبِ یسبب «النیكوتین» . و أما العدوّ الأخیر فهو قلة احركة تضعّف عضلات القلب.
9 – عین المقصود من عبارة « الكولیسترول مادة لا غنی عنها» :
1) هذه المّادة لا ثروة فیها!
2) لا فائدة لوجود هذه المادّة !
) هذه المادّة لازمة لنا و نحتاج الیها!
4) الأغنیاء لا یحتاجون الی هذه المادّة !
10 - من أسباب سلامة القلب ، هو ...
1) قلّة‌الحركة و ارتفاع ضغظ الدم
2) كثرة الكو لیسترول و استعمال النیكوتین
3) البدن القوی و العضلات الضیعفة
4) النشاط البدنی و الاجتناب عن المضرّات

11- العنوان المناسب لهذا النّص هو :« ... القلب»
1) نبضاتُ
2) امراضُ
3) سلامة
ُ 4) عضلاتُ

12 – عین الخطا:
1) یعمل القلب اعماله الیومة بواسطة عضلاته
2) أمراض القلب تختصّ ببُلدان العالم الثالث
3) الكولیسترول یُسبب خطراً للانسان بعض الاحیان
4) الانسان فی هذه الدنیا محاصر‌َ، بمختلف الاعداء


عین الصحیح فی التشكیل ( 13- 14) :

13-«تشكل خطرا إذا جدت بكمیة‌ أكثر من اللازم»
1) إذا – وُجِدَتْ – كَمیّتةِ – أكْثَرَ
2) تَشَكُلَ – خطَرَاً- وُجَدَتْ – كمیةٍ
3) خَطَراَ – إذا – وَجِدَتْ – اللازمَ
4) وُجِدَتْ – كمیةِ – أكثرٍ – اللازِمِ
14 - «العدو الاخیر قلة الحركة التی تضعف عضلات القلب »:
1) الاخیرُ – قلة – الحركة – التی
2) العدوُ‌- الاخیرِ – قلةُ – الحركة
3) قلة‌ُ – الحركة – تُضَعّفُ – عضلاتِ
4) الحركةَ- تُضَعّفُ – عضلاتَ – القلب  
عینّن الصحیح الاعراب و التحلیل الصرفی ( 15-17):
15 - «انتشاراً » :
1) نكره – معرب – منصرف / مفعول به
2) مفرد مذكر – نكره – معرب / مفعول مطلق
3) اسم – مفرد – نكره – منصرف / حال مفردة
4) جامد و مصدر من باب افتعال – نكرة / تمییز
16 - «وُجدت» :
1) ماضٍ – للغائبة – معتل و مثال – متعدّ – مبنی للمجهول / فعل و ناب فاعله «هی» المستتر
2) فعل ماضی – للغائبة – معتل و مثال – مبنی للمعلوم / فعل و نائب فاعله «كمیه » و الجملة فعلیه
3) للغائبة – مجرد ثلاثی – لازم – مبنی للمجهول – معرب / فعل و فاعل ، والجملة فعلیه
4) فعل مضارع – مزید ثلاثی من باب تفعیل – معرب/ فعل مرفوع و فاعله ضمیر «هو» المستتر
17- «یؤثر» :
1) مزید ثلاثی بحرف واحد – معتل و اجوف / فعل مرفوع و فاعله ضمیر مستتر
2) مزید ثلاثی ( مادته «أثر») – متعد – مبنی للمجهول/ فعل مرفوع، و الجملة فعلیه
3) للغائب – مزید ثلاثی من باب تفعل – معتل و مثال – معرب / فعل و فاعل و الجملة فعلیه
4) فعل مضارع – مزید ثلاثی من باب تفعیل – معرب / فعل مرفوع و فاعله ضمیر«هو» المستتر  
18 - «للفلاحین وجه أسمُرا و یدین خشنین و هذا بسبب أعمالهم الصعب!» . صحیح الاخطاء:
1) وجهة – هذه – الصعبة
2) یدان – خشنتان – الصعبه
3) وجهاً – أسمر – بدان – خشنتان
4) أسمر – یدان – خشنان – صعبة
19 – عین ما لیس فیه اسم موصول :
1) (لم تقولون ما لا تفعلون) !
2) أفضل الاعمال ما فیه صلاحٌ و رشاد!
3) ما تدعوا من الخیرات یُسمع!
4) (أنّا ما علی الارض زینة) !
20 – عین «لا» الناسخة :
1) لا نور فی قلب المذنب !
2) لا تَقل ما لا تعرفه!
3) العالم قائم بالعمل فلا تری فیه السكون!
4) الناس یحترمون العقلاء لا الجهلاء !  
21) عین الاخطاء فی الافعال الناقصه :
1) اللائق لیس من كانت له اموال كثیرة
2) المؤمنات صابرات ما دُمن متمسّكات بحبل الله
3) كان اولئك الاطّلاب یَُعالعون الصحیفة كلّ‌یوم
4) أصبحا المسلمان متقدّمین فی اكتساب الدرجات الرفیعة
22) عین المفعول المطلق‌:
1) الشكر للمخلوق كالشكر للخالق
2) شكرً كثیراً علی جهادك یا مجاهداً فی سبیل الله !
3) حان وقت الشّكر و الحمد بذكر مكارمة الاخلاقیة
4) اُقدّم شكری العظیم لمن أرشدنی ألی طریق الحقّ !  
23 – عین ما لیس فیه الحال :
1) بدأت الطالبة بدراستها و كتبت واجباتها
2) تدخل المؤمنات الجنة شاكرات نعمة ربّهن
3) جاء‌الفارس یُواصل طریقه الصعب فی الصحراء
4) دخلت المعلمة الصفّ و هی تبتسم بلطف و حنان  
24 – عین العبارة التی لیس فیها ابهام :
1) انت أكملُ !
2) ذلك خیّر!
3) تلك بهجة !
4) هل عملت ذرّة ؟!  
25 – عین الخطا فی المنادی :
1)    یا طفلُ ، لا تبكِ !
2) یا بصیرُ ،‌ارحمنا!
3) یا عالماً لا یُعلّم، علّمنا!
4) یا مجتهدین المدرسة اُدرسوا!  
26. «ان التمسّك بالقیم الاسلامیه و الانسانیه فریضه علی شبابنا» :
1) مسلماً توسل جستن به ارزشهای اسلامی و انسانی بر جوانان ما واجب است !
2) چنگ زدن به ارزش اسلامی و انسان مان بر دلاوران این سرزمین تكلیف است!
3) پناه بردن به دستاوردهای اسلامی و انسانی ما بر جوانان میهن فرض و واجب است!
4) تمسّك حسن به ارزش های اسلامی و انسانی قطعاً برای جوانان چون یك فرضیه است!
27 - «لعلّ المسلمین یُجددّون و العزّة بأیدیهم من جدید ! » :
1) شاید مسلمانان مجد و عزت را دیگر بار با دستهای خویش احیا كنند!
2) كاش مسلمین بزرگی و عزت را بادست خویشتن تجدید سازند !
3) چه بسا مسلمانان عظمت و سربلندی خود را مجدّداً با دستانشان زنده كنند !
4) امید است كه مسلمانان دوباره سربلندی و عزت اسلام را به دست خویش بگیرند!
28 - «أصبحت قائداً الاخرین لانّك دؤوب فی أعمالك الحسنه»
1) تو رهبر دیگران می باشی زیرا در كارهای خویش پشتكار خوبی داری
2) بعلت پایداریت در كارهای خوب، تو برای دیگران مانند راهنما گردیده ای.
3) تو چون رهبری برای دیگری هستی زیرا در امور خوب مداومت ورزیده ای
4) تو برای دیگران یك رهبر شدی زیرا در كارهای نیك خود با استقامت هستی
29 - «قد وفّرت النباتاتُ و الأشجار طعام الإنسان و الحیوان إضافة الی تلطیف الجوّ»
1) نباتات و درختان غذای آدمی و حیوانات را فراهم ساخته اند كه این كار اضافه بر پاك كردن هواست.
2) گیاهان و درختان غذای انسان و جانوران را همراه با لطیف كردن هوا برعهده گرفته اند.
3) گیاهان و درختان علاوه بر لطیف كردن هوا، غذای انسان و حیوان را فراهم ساخته اند
4) سبزه ها و درختان علاوه بر فراهم آوردن غذای انسان به تلطیف هوا هم كمك می كنند
30- عین الخطا :
1) لا تذكروا و إلاّ الله! : خدا را ، فقط یاد كنید!
2) ربّ اجعل هذا البلد آمنا : خدایا این سرزمین را امن قرار ده !
3) لا ینجو المرء من القدر بالجین! : انسان با ترس از تقدیر نجات پیدا نمی كند!
4) قد یضّر شیء ترجو نفعه ! گاهی چیزی كه از آن امید سود داری ضرر می رساند!
31 – كل نفس بما كسبت رهینه !» الصحیح فی مفهوم العبارة :
1) الامر الذی یُنجینا هو العمل !
2) كلّ انسان مسؤول عن عملة !
3) كلّ ما كسبنا من الخیرات فلأنفسنا !
4) الانسان حافظ ما یجمع من الاعمال!  
32 - «كاش انسان به دو بال علم و دین مجهز شود!» :
1) لعلّنی إنسان مجهّز بجناحی العلم و الدین!
2) لیت الانسانُ یُجهّز بجناحی العلم و الدین‌!
3) لعلّ الانسان یجهّز بجناحان اثنان، العلم و الدین !
4) لیتنی انسان یجهّز بجناحین اثنین هو العلم و الدین!
33 – عین الصحیح :
1) شاگردان با خوشحالی روانه كلاس می شدند : كانت الطالبات اندفعت نحو الصّفوف فرحین
2) معلم به من درسهایی آموخت كه هرگز آنها را فراموش نخواهم كرد! : لقد علّمنی المعلّم دروساً لن انساها ابداً !
3) مسافت طولانی را با سرعت طی كردم، ولی دیر رسیدم ! : قطعت مسافه طویله بسرعة و لكنی لم أصل متأخرّا!
4) آیات قرآن به ما درباره دریاها و آنچه در آن است خبر می دهد : تُخبرنا آیات قرآن عن البحارُ الاشیاء المختلفة .  
* اقرا النصّ التالی بدقّة ،‌ثم اجب عن الاسئله 34 – 42 بما یناسب النّص :
هناك سمك یُسمّی - «سمك القرِش» :‌هو یملك حاسّة‌ شمّ تُرشده نحو قطره دم فی اعماق البحار . فیكفی أن یذكر اسمه قربَ احد البحار لیُسیطر الرعبُ علی ذلك! المكان هذا السمك القوی یخاف من سمكة صغیرة اسمها «سمك موسی» ! حین یقترب «سمك القرش» من «سمك موسی» یخرج مادة فیها رائحه كریهة و سمّ قاتل یؤثر علی اعصاب القرش فیُصاب با لشلل (الفلج)
34 – عین الصحیح :
1) «سمك موسی» :‌یُصاب بالشّلل بعد رویه عدوّه .
2) الرائحه الكریهه هی السبب لهلاك الاعداء
3) الناس یخافون بشده سماع اسم «سمك موسی» !
4) سمك القرش بعد إصابه السمّ لا یقدر ان یتحرك!
35 – ما ذا انستبط العبارة التالیة ؟ «هو یملك حاسّه شمّ ترشده نحو قطرة دمِ‌»
1) یُحب الدمَ كثیراً فیبحث عنه
2) یحصل علی صیده و لو كان صغیراً
3) غذاوُه الدمُ و لا یتناول شیئا غیره
4) حاسهَ شمّه اقوی بقلیل من الانسان  
36 – لماذا یخاف الناسُ من سمك القرش ؟ - لانّه ....
1) یؤثرّ علی اعصابم فیصابون بالشّلل!
2) یَخاف من سمكه صضیره اسمها «سمك موسی»!
3) یملك حاسّه قویِّه ترشده نحوالاسماك!
4) قویّ یقتل و یُخرّب كلّ شی یراة امامه !
37 – مفهوم النص حول :
1) سمك موسی و رائحته الكریهه
2) حاسّه سمك القرش القویه
3) عظمة سمك القرش و قدرته
4) بقاء الضعیف و عیشه مع القوی  
عین الصحیح فی التشكیل (38 – 39):
38 - «هذا السمك القوی یخاف من سمكه صغیره!» :
1)السّمكُ – القویُّ – یخافُ – سمكه
2) هذا – السّمكُ – سََمَكةٌ – صغیرةٌ
3) القویّ – یُخافُ – سَمَكةِ – صغیرة
4) القویّ – یخافُ – مَنْ – سمكةِ
39 - «یخرج سمك موسی مادّه فیها رائحه كریهه و سمّ قاتل» :
1) مادّةً – فیها – رائحهٌ – قاتَلَ
2) موسی مادةٌ – رائحهٌ - كریهة‌ً
3) یُخْرِجُ – مادّهٌ – رائحهٌ- قاتلٌ
4)هیچكدام  

عین الصحیح فی الاعراب و التحلیل الصراف (40-42)
40 - «تُرشد» :
1) مضارع – معتل و اجوف – مبنی للمعلوم معرب / فعل و فاعله الضمیر المستتر
2) للمخاطب – مزید ثلاثی من باب افعال – متعد – مبنی للمجهول/ فعل و فاعله الضمیر المستتر
3) فعل مضارع – للغائبه – لازم – مبنی للمعلوم – معرب / فعل مرفوع و فاعله «قطرة» و الجمله فعلیه
4) مزید ثلاثی بزیاده حرف واحد باب افعال – متعدّ – مبنی للمعلوم / فعل مرفوع و فاعله ضمیر«هی» المستتر
41 - «یخاف» :
1) للغائب – معتل و اجوف – مبنی للمعلوم – معرب / فعل و فاعله الاسم الظاهر«سمكه»
2) للغائب – مجرد ثلاثی – معتل و اجوف – معرب / فعل مرفوع و فاعله «سمكه» و الجمله فعلیه
3) مضارع – للغائب – مجرد ثلاثی – معتل و اجوف/ فعل و فاعله ضمیر «هو» المستتر و الجمله فعلیه
4) فعل مضارع – للغائب – مزید ثلاثی من باب افعال – لازم – مبنی للمعلوم / فعل مرفوع و فاعله الضمیر المستتر  
42 - «اعصاب» :
1) جمع تكسیر (مفرده : عصب ، مذكر) – جامد – معرّف بالاضافه / مجرور بحرف «علی»
2) اسم جامد – نكره – منصرف / مجرور بحرف الجر «علی اعصاب» : جار و مجرور
3) اسم – جمع تكسیر – معرف بالاضافه – ممنوع من الصرف / مجرور بحرف الجر
4) مفرد مذكر – جامد نكره / مجرور بحرف الجر، «علی أعصاب» جارو مجرور
43 – عین ما لیس فیه علامات الاعراب التقدیریة‌:
1) هذا هدی و بشری للمومنین
2) الراضی عن عمله لا یتقدّم!
3) یدایَ لا تعملان جیّدا
4) اعتزل ذكر الاغانی و الغزل!  
44 – عین ما لیس فیه اسم موصول :
1) قل الفضل و جانب من هزل !
2) الراضی عن عمله لا یتقدّم !
3) من لم یركب الخطر لم ینل الامل!
4) من یمدح إنسانا بغیر ما فیه فلا تنتظر منه خیرا !
45 – عین الخطا فی صیغ الافعال :
1) هم لم یدعوا (دعا –َ)
2) انت تخشین (خشی –َ)
3) هن لم یرجون (رجا)
4) اعتزل ذكر الاغانی و الغزل!  
46 – عین الصحیح :
1) وصایا الشهداء ستكون مصباحاً لطریقنا‌!
2) لیت المدیر یحسبونی موظفاً لاتقا
3) لسنا قادرین أن أكسب مكانه علمّیة
4) أصبحتم متوكّلاً علی ربّكم و معتمداً علی قدارتكم !
47 - «انتم تحسنون الی المساكین ... المتقیّن» عین المناسب للمفعول المطلق :
1) حُسناً
2) إحسانا
ً 3) أحسانَ
4) أحساناً بالغاً  
48 - «شارك ... فی المراسیم ... زیارة‌العلماء» . عین الصحیح للفراغ لاسلوب الحال :
1) الطالب – مطالبین
2) طالبن – مطالبانِ
3) طلابٌ – و طلبوا
4) الطّلاب - و هم یطلبون  
49 - «اشتهر هذا المؤمن فی بلدنا ....» عین المناسب للتمییز:
1) عالماً
2) علماً
3) مجاهداً
4) مجتهداً  
50 – عین الخطا :
1) ایّها الارض! متی تُصبحین مخضرة ؟
2) یا ذالجلال و الاكرام ارحم عبادك
3) طالبة ! حاولی لاكتساب العلم و التقوی
4) یا قدسُ یا مدینة المؤمنین‌! ثوری علی الظلم  

51 – عین الاصح و الادق فی الجواب للترجمه او التعریب او المفهوم ( 51- 58) : «نحن نستشیر العقلاء لا الجهال دائماً!» :
1) ما همواره با خردمندان مشورت می كنیم نه نادانان!
2) ما دائماً با عاقلان نه جاهلان مشاوره خواهیم كرد!
3) عقلا با ما مشورت می كنند اما نادانان هرگز این كار را نمی كنند!
4) همیشه ما باید با صاحبان عقل به جای جاهلان مشورت كنیم!

52 - «یجب أن لا نسمح لثقافة الأجانب أن تدخل فی شؤوننا الاجتماعیة و السیاسیة !» :
1) ما به اجانب اجازه دخول در كارهای اجتماعی خود را نخواهیم داد!
2) باید به فرهنگ بیگانگان اجازه ندهیم تا وارد اجتماعی و سیاسی ما بشود!
3) بر ما واجب است كه به تمدن اجنبی اجازه داخل شدن در شؤنات اجتماعی و سیاسی را ندهیم!
4) ما نباید به فرهنگ بیگانه اجازه دهیم كه در امور اجتماع و سیاست ما دخالت كند!

53 - «قد هیّا الطلابُ أنفسهم لامتحان نهایة السنة و قاموا بأداءِ تكالیفهم »:
1)دانشجویان ، خویش را برای امتحانات پایان سال مهیا كرده بودند لذا تكالیفی را انجام دادند
2) شاگردان برای مهیا كردن خویش برای امتحان پایان سال اقدام به انجام تكالیف خود كردند
3) دانش آموزان خودشان را برای امتحان پایان سال آماده كردند و به انجام تكالیف خود پرداختند
4) دانش آموزان برای آماده شدن خود به خاطر امتحانات پایان سال به ادای تكالیف خود اقدام كردند.
54 - «زرتُ صدیقتی التی لم تشف من مرضها، ثمّ خرجت سریعاً لتستریح» :
1) دوستی را كه مریضی او معالجه نشده بود زیارت كردم و بعد از رفتن من استراحت كرد
2) رفیقم را كه از مرض خود شفا یافته بود ملاقات كردم و برای راحتی او شتابان خارج شدم
3) دوستم را كه از بیماریش بهبودی نیافته بود ملاقات كردم سپس فوراً بیرون رفتم تا استارحت كند
4) از دوستم دیدن كردم، همان كه از بیماری شفا نیافته است سپس سریعاً برای استراحت خارج شدم  
55 عین الصحیح :
1) إن واجبكم الدفاع عن مظلومی العالم !:‌وظیفه شما است كه از مظلومان جهان دفاع كنید!
2) لن ترجع من ثغور بلادك الاّ بافتح المبین‌! : از مرزهای كشور باز نمی گردی مگر با پیروزی آشكار!
3) أخذت راتبی القلیل فساعدت المساكین بشیء منه :‌حقوق كمی گرفتم و با مقداری از آن به درماندگان كمك كردم
4) سافرت الی مناطق ایران المختلفة و شاهدتها: به منطق مختلف در ایران سفر كردم تا آنها را مشاهده كنم.

56 - «البرّ أن تَعمل فی السرّ عمل العلانیة » : الخطا فی المفهوم هو : الاجتناب عن ...
1) النفاق
2) الریاء
3) التلوّن
4) الكِبْر  
57 - «انسان با استفاده از سنن و قوانین غیرقابل تغییر در جهان به هدف خود خواهد رسید»:
1) بالانتفاع من السنن و القوانین التی لا تتغیر یصل الانسان الی أهدافه
2) سوف یصل الانسان الی هدفه با الستفادته من السنة و القوانین دون تغییر
3) سیصل الانسان الی غایته بالاستفاده من السنن و القوانین التی لا تتغیّر فی العالم
4) الانسان یتمتع بالسنن و القوانین التی لا تتغیر و سوف یصل الی الغایة‌ فی الدنیا  
58 - «هنگامی كه خبر پیروزی مسلمانان منتشر شد مردم به رزمندگان تبریك گفتند»:
1) لمّا انتشر خبر انتصار المسلمین، هنّا الناس المقاتلین
2) أذا ینتشر نبأ نصر المسلمون، الناس هنّؤوا المجاهدین
3) عندما نشر خبر انتصار المسلمین، یُهنئّوا الناس المقاتلین
4) حینما خبر نجاح المسلمین انتشر، الناس یهنئون المجاهدین  
اقرا النصّ التالی بدقّة ،‌ثم اجب عن الاسئله 59 – 67 بما یناسب النصّ :
لُقّب اللوبیا - «لحم الفقراء» لانّه غذاء بروتینی یناسب العاجزین عن تأمین حاجتهم بالبروتین عن طریق اللحم ، یحتوی اللوبیا علی الفسفور و الكالسیم و الحدید بكمیات كثیرة ، فإنها تدخل فی تركیب الدم فیستفید منها البدن، فتساعد الأطفال علی النموّ ، خاصة أذا تناولوا هذه المادة مع الخبر و قلیل من الموادّ الدُهنیّه (روغنی) كالزّیتون، فیصیر غذاء ً ، كاملاً‌و هذا الامر یصدق بالنسبة للبالغین ایضاً.
59 عین الصحیح :
1) البروتینات فی اللحوم و بعض الفواكه فقط
2) الفیتامینات الضرویّة‌ للبدن تخصّ بطعام خاصّ
3) الفیتامینات تدخل الدّم فتختلط به ثم یستفید منها البدن
4) اللوبیا یفید الاطفال فقط، للنموّ و ازدیاد القدرة
60 – عین الصحیح للفراغ ، «اللوبیا غذاء كامل إذا ...»
1) أكلناه مع اللحم
2) لُقّب ب «لحم الفقراء»
3) كانت فیه الفیتامینات اللازمة
4) تناولناه مع الخبز و دهن الزیتون  

61 – لماذا سُمیّ اللوبیا ب «لحم الفقراء» ؟ لأنّ ...
1) اللوبیا أرخص من اللّحم
2) اللوبیا غذاء مطلوب للفقراء
3) اللوبیا غذاء بروتینی لا یناسب الأغنیاء
4) اللّحم یفید العاجزین عن تأمین حاجتهم  
62 عین مفهوم النصّ :
1) فی اللوبیا جمیع الموادّ اللازمة
2) علینا أن نتتاول اللوبیا بدل اللّحم دائماً
3) لیست حوائج الانسان الغذائیة محصورة فی مادة واحدة
4) اللوبیا أفضل من اللحم بالنسبة الی الموادّ اللازمة  
عین الصحیح فی التشكیل (63 – 64) :
63 - «انها تدخل فی تركیب الدم فیستفید منها البدن» :
1) انّها – تَدخُلُ – تركیبِ – الدّمَ
2) الدّم – یَستفیدُ – مها – البَدَن
3) تُدخَلُ – تركیبٍ – الدِم – یَستفید
4) تركیبِ – الدِمِ – یَستفیدُ – البَدَنُ
64 - «اذا تناولوا هذه المادّة مع الخبر و قلیل من الماد الدهنیة »
1) إذا – تناولوا – المادة‌- مَعِ
2) تَناولوا – المادة َ – الخبز – الْموادّ
3) ا لمادة – الخبز – القلیل ِ – مَن
4) هذه – المادةُ – معَ – الموادّ  

عین الصحیح فی الاعراب و التحلیل الصرفی (65- 67):
65 – «یستفیدُ»
1) معتل و اجوف – متعدّ – مبنی للمجهول – معرب / فعل مرفوع و فاعله ضمیر مستتر
2) فعل مضارع – للغائب – مزید ثلاثی بثلاثة‌- اجوف / فعل و فاعله ضمیر«هُوَ» المستتر
3) مزید ثلاثی من باب استفعال – معتل و اجوف / فعل مرفوع ، و فاعله «البدن» و الجملة فعلیة
4) مضارع – للغائب - معتل و اجوف – لازم – مبنی علی الضمّ / فعل و فاعله «البدن»
66 - «تُساعدُ» :
1) فعل مضارع – مزید ثلاثی من باب مفاعلة – صحیح – لازم / فعل و فاعله «الاطفال»
2) للغائبة – مزید ثلاثی بحرفین من باب «تفاعل» - متعدّ – مبنی للمعلوم – معرب / فعل مرفوع
3) مزید ثلاثی بحرف واحد من باب «مفاعلة» . معتل و اجوف – معرب / فعل و مع فاعل جمله فعلیة
4) مضارع – للغائبة – مزید ثلاثی بحرف واحد – متعدّ / فعل مرفوع و فاعله مستتر «هی » المستتر
67 - «البالغین»:
1) نكرة - معرب – ممنوع من الصرف - / مجرور بحرف الجر ، للبالغین :‌جار و مجرور
2) اسم – مشتقل و اسم فاعل من مصدر «ابلاغ» منصرف/ مجرور محلاً بالیاء
3) جمع سالم المذكر – مشتق و اسم فاعل – معرف بأل / مجرور به حرف جر
4) مشتقل و اسم فاعل من مصدر «بلوغ» - معرف بأل / مفعول و منصوب بالیاء
68 – عین الصحیح (فی العلامات الفرعیه للاعراب) :
1) اَبی و اُمیّ عجوزین
2) نجحت صدیقتای فی الامتحان
3) لا تطرد ذی الحاجة من بابك
4) انت ذا افكار رائعة  
69 عین الصحیح فی الاعلال :
1) یا الله! اُعفوا خطیئتی العظیمة !
2) ماذا تبعینَ فی السوق یا صدیقی ؟!
3) هی یتلوون القرآن صباحاً فی المدرسة
4) انتنّ لم تنسین حكایتی التی نقلتها لكُنّ
70 – عین الخطا :
1) فی أنشائك خطا صغیر فاقرأه مرة اُخری
2) ضوء الشمس قویه و الاشعة القمر ضعیف
3) نظرة بعض الناس الی الدنیا كانها بتشاوم و قلق
4) الكتاب من أفضل أصدقائی یبعدنی عن الضلال


71 - «لیت ... بأحكام القرآن » عین الخطا للفراغ :
1) المسلمون ، متمسكین
2) كَ ، متمسكً
3) المسلمین ، متمسكون
4) ها ، متمسكةً
72 – عین «من»‌فی محل الرفع :
1) شاهدتُ من یفخر بنفسه
2) لیس من یفخر بنفسه شجاعاً !
3) انّ من یفخر بنفسه ، لیس شجاعاً !
4) الشجاع لیس من یفخر بنفسه  
73 عین المستثنی المفرغ :
1) لیست الدنیا شیئاً الا خیالاً عارضاً
2) شعرت أن بلادی لا تعانی الا التكاسل!
3) یضیع الناس عمر هم الاّ أصحاب أعمال الخیر
4) لا ینجح الانسان فی حیاته الاّ‌المجدّین  
74 - «ایها ....! آكرموا العلماء لا الجُهّال !» عین الصحیح للفراغ :
1) التلامیذً
2) الطالباتُ
3) الطفلان
4) المؤمنین
75 – عین ما لیس فیه المفعول فیه :
1) أین معز الاولیاء و مذلّ الاعداء‌؟
21) اذا دعیت الی مجلس كریم فاستجب !
3) متی تستقیظ من نوم الجهل ، الّها الغافل!
4) الا تُحبّ أن ترجع ایام الدراسة‌؟

بحث فعل معتلّ مثال و اجوف

 

نمونه سؤالات طبقه بندي شده ي كنكور از درس اوّل

1- عَيِّن الصَّحيحّ عَن كلمةِ « يَصِيدُ»: ( انساني سراسري 81)

« العصاﻓيرُ تشعُرُ بِأذيً كثيرٍ مِنَ الإنسانِ عِندَما  يَصيدُها  بعضَ الأحيانِ.»

الف-معتلّ  ناقص- لازمٌ- ﻣﺒﻨﻰّ للمعلوم- معربٌ/ فعلٌ مرفوعٌ و فاعلُهُ ضميرُ «هو» المستتر

ب-مزيدٌ ثلاثيٌّ مِن بابِ إفعال – معتلّ و أجوف – ﻣﺒﻨﻰّ للمعلوم/ فعلٌ مرفوعٌ و مَعَ فاعِلِهِ جملةٌ فعلية

ج-فعلٌ مضارعٌ – للغائب- معتلّ و أجوف – متعدٍّ – ﻣﺒﻨﻰّ للمعلوم – معربٌ/ فعلٌ و فاعلُهُ        « بعض»

د-فعلٌ مضارعٌ – مجرّدٌ - ثلاثيّ- معتلّ و أجوف- متعدٍّ/ فعلٌ وفاعلُهُ « هو» المستتر والجملة فعلية

 

2- عَيِّن الصَّحيح عَن كلمةِ « يَقومُ» : ( هنر سراسري 81)

«هذا الطّائرُ يمتازُ بِالقوّة  و  يَقومُ  بإصلاح و تعميرِ عُشِّهِ سَنَويّاًَ.»

الف-فعلٌ مضارعٌ – للغائب- مجرّد ثلاثى- معتلّ و أجوف / فعلٌ مرفوعٌ و فاعلُهُ ضميرُ « هوَ» المستتر

ب-فعلٌ مضارعٌ- للغائب- معتلّ و أجوف- متعدٍّ – معربٌ / فعلٌ و فاعلُهُ « عُشّ» و الجملةُ فعليّةٌ

ج-مجرّدٌ ثلاثىّ- لازمٌ- ﻣﺒﻨﻰّ للمعلوم- ﻣﺒﻨﻰّ  علي الضَّمِّ / فاعلُهُ ضميرٌ مستترٌ و الجملةُ فعلية

د-مضارعٌ – مزيدٌ ثلاثىٌّ مِن بابِ إفعال- ﻣﺒﻨﻰّ للمعلوم – معربٌ / فعلٌ و فاعلُهُ « هو» المستتر

 

3- عَيِّن الصَّحيحّ عَن كلمةِ « خَفْنَ» قَبْلَ الإعلال: (رياضي «عصر» آزاد 81)

الف- خِيفْتُنَّ    ب- خَافْنَ      ج- تَخَافْنَ      د- تَخاﻓينَ

 

4- ما هوَ نوعُ الإعلالِ ﻓﻰ هذه الآيةِ الشّريفة؟ (رياضي «صبح » آزاد 81)

﴿ قالَ يا قومِ ألَمْ يَعِدْكُم رَبُّكُم وَعْداً حَسَناً﴾

الف- قلب – حذف     ب- قلب – قلب       

ج- حذف -  حذف              د- حذف- إسكان

 

5- ما هو الخطأ؟ (رياضي آزاد 80)

الف- لاتخافُ        لا تَخْفَ                   ب- يَوْصِفُ     يَصِفُ

ج- عَوَدَتْ عَادَتْ                               د- يَضْيِِِِِِِِعُ         يَضِيْعُ

6- ما هو الصَّحيحُ عَن كلمةِ«قالَ»؟    (رياضي آزاد 80)

الف-للغائب ، مجرّدٌ ثلاثى، معتلّ العين، متعدٍّ ، ﻣﺒﻨﻰّ  عَلَي الفتح

ب-فعلٌ ماضٍ، مجرّدٌ ثلاثىّ، إعلالُهُ بالحذف، ﻣﺒﻨﻰّ  للمعلوم

ج-فعلٌ مجرّدٌ ثلاثىّ، لازمٌ ، ﻣﺒﻨﻰّ  عَلَي الفتح،معتلّ و أجوف

د-للغائب، معتلّ و أجوف ، ﻣﺒﻨﻰّ  للمجهول، لازمٌ ، مجرّدٌ ثلاثىّ

7- صيغة الغائبات مِن فعلِ «نالَ- يَنالُ» : (رياضي سراسري 75)

الف- نالُوا                ب- نالْتُنَّ                 ج- نالْنَ                   د- نَلْنَ

8- كَيفَ يكونُ فعل «وَصَفَتْ» مَعَ حرفِ «لَمْ» الناﻓية؟ (عمومي چهار گروه سراسري 76)

الف- لم تَصِفى            ب- لم تَوصِفى            ج- لم تَصِفينَ              د- لم تَصِفْ

9- كَم فعلاً أجوف ﻓﻰ العبارة التّالية؟      (انساني سراسري 80)

رأيتُ هذه الآيةَ ﻓﻰ القرآن الكريم و هى تَقولُ : ﴿ فَأقيموا الصّلاةَ و آتوا الزَّكاةَ و أطيعوا اللهَ و رسولَهُ﴾

الف- اِثنانِ                ب- ثلاثة                 ج- أربعة                  د- خَمسة

10- عَيِّن  الخطأ مِن فعل «رَجَا، يَرْجُو» لِلفراغ: (رياضي سراسري 79)

«....... رحمة اللهِ.»

الف- أنتِ تَرْجينَ        ب- هُنَّ تَرجونَ                   ج- هُم يَرْجونَ           د- هىَ رَجَتْ

11- كَيفَ يكونُ «ناجَي» ﻓﻰ صيغةِ المخاطبة مِنَ المضارع؟   (هنر سراسري 79)

الف- ناجَيْتِ             ب- تَنْجينَ                ج- ناجَتْ                د- تُناجينَ

12- عَيِّن الفعلَ الّذى ﻓيهِ الإعلال بالحذف: (پزشكي آزاد 77)

الف- وَقَي                ب- تَقولُ                 ج- تَصِلُ                  د- قالَ

13- مَيِّز  الخطأ  فيما يَلى: (مِن «خافَ ، يَخافُ» و «سارَ، يَسيرُ» )   ( هنر سراسري 78)

الف- سِرْنَ: أمرٌ و إعلالُهُ بالحذف                           ب- سِرْنَ: ماضٍِ و إعلالُهُ بالحذف

ج- خِفْنَ: ماضٍ و إعلالُهُ بالحذف                           د- خِفْنَ : أمرٌ و إعلالُهُ بالحذف

14- اِصنَعْ فعل أمرٍ للمخاطبة مِن «اِستَعانَ» :       (كنكور آزمايشي عمومي 79)

الف- اِستَعِنْ              ب- اِستَعينين             ج- اِستَعوﻧﻰ              د- اِستَعينـﻰ

15- ما هو الأمرُ مِن «تَعِظينَ»؟ (تجربي آزاد78)

الف- عِظى               ب- اِعظى                ج- عِظينَ                 د- عِظْنَ

16- ما هىَ صيغةُ « اِستَقَمْتُنَّ» ؟ (پزشكي آزاد 76)

بحث فعل معتلّ ناقص

1-ما هوَ المناسبُ لِلفراغ؟ (هنر آزاد 81)

« عَلَيكُم أنْ ..... اللهَ و ...... أوامرَهُ.»

الف- تُطيعونَ- تَخشَونَ                    ب- تَخشَوا- تُطيعوا

ج- تَخشَي- تُطيعَ                           د- يَخْشَوا- يُطيعوا

2- عَيِّن الخطأ ﻓﻰ أفعالِ الأمر:         (انساني آزاد 81)

الف- تَعودُ: عُدْ                     ب- تُقيمُ: قُمْ            

ج- تَعيشانِ: عيشا                 د- تَقضينَ: اِقْضى

3- كَمْ فعلاً صحيحاً ﻓﻰ الآيةِ الكريمة؟       (رياضي سراسري 81)

﴿ و نَقولُ لِلّذينَ ظَلَموا ذُوقُوا عذابَ النّارِ الّتـﻰ كُنتُم بِها تُكَذِّبونَ﴾

الف- فعلانِ اثنانِ                  ب- فعلٌ واحدٌ          

ج- ثلاثةُ أفعالٍ                    د- أربعةُ أفعالٍ

4- عَيِّنْ مادّةَ الكلماتِ التّالية: « يَدَعُ- يُقيمُ- اِهْتَدَوْا»     (تجربي سراسري 81)

الف- دعو- قام- هدو                     ب- دعى – قوم- هدو

ج- دعو- قيم – هدى                     د- ودع- قوم- هدى

5- عَيِّن الخطأ:      (زبان سراسري 81)

الف- أنتم تَدْعونَ رَبَّكُم.                    ب- أنتنّ تَدعينَ رَبَّكُنَّ.

ج- أنتِ تَخشَينَ رَبَّكِ.                      د- أنتنّ تَخشَينَ رَبَّكُنَّ.

6- كَم فعلاً معتلّاً ناقصاً ﻓﻰ العبارةِ التّالية؟ (رياضي سراسري 80)

قالَ اللهُ تعاليَ: ﴿ ألْقِها يا موسي فَألْقاها فَإذا هىَ حيَّةٌ تَسعَي﴾

الف- أربعة               ب-اِثنانِ                 

ج- خَمسَة                د- ثَلاثة

7- ما هو إعرابُ « يَرَ» ﻓﻰ : ( رياضي آزاد 80)

﴿ فَمَن يَعْمَلْ مِثقالَ ذرّةٍ خيراً يَرَهُ﴾

الف- مجزوم              ب- منصوب            

ج- مرفوع                د- مجزوم محلاً

8- الأمر مِن « تُعْطونَ» (رياضي سراسري 75)

الف- أعْطُوا              ب- اُعْطُوا               

ج- أعْطَوا                 د- اِعْطُوا

9- صيغَتا « للمخاطبينَ» و « المخاطبات» مِن «يَتْلُو» : (رياضي سراسري 75)

الف- تَتْلونَ/ تَتْلينَ                ب- تَتْلونَ/ تَتْلونَ

          ج- يَتْلونَ/ تَتْلونَ                 د- يَتْلونَ/ تَتْلينَ

10- صيغةُ الأمر المخاطب مِن فعلِ «وَقَي، يَقى» : ( انساني سراسري 75)

الف- أقِ                  ب- أقى                           

ج- قِ                     د- قى

11- الجمع المؤنّث مِن «دَعَا»  (رياضي آزاد 74)

الف- دَعْنَ                ب- دَعَيْنَ               

ج- دَعَتْنَ                 د- دَعَوْنَ

12- ما هو الأمرُ المخاطب  مِن «أوصَي»؟ (رياضي آزاد 80)

الف- أوصِ               ب- أوصِى              

ج- اُوصِ                 د- وَصِّى

13- ما هو  المناسب للفراغ؟ «المعلماتُ ....... الجيلَ القادِم». ( اختصاصي آزاد 79)

الف- تُرَبّينَ               ب- تُرَبّونَ               

ج- يُرَبّونَ                 د- يُرَبّينَ

14- عَيِّن الخطأ:         ( رياضي آزاد 79)

الف- لا تبيعى            ب- لم تَقُلْنَ              

ج- لَمْ أدْعُ                د- لم تَقُولْ

15- عَيِّن المخاطبة مِن «يَدْعُو»:         (پزشكي آزاد 76)

الف- تَدعينَ              ب- تَدْعُوينَ             

ج- تَدْعُو                  د- تَدْعُونَ

16- ما هو المناسبُ للفراغ؟     (انساني آزاد 76)

« شهداؤنا الأبرارُ ......... بِدَمِهِم شجرةَ الحرّيّة.»

الف- سَقَوْا                ب- سَقَي                

ج-  سَقَتْ                د- سُقِيُوا

17- فعلُ أمرٍ مِن «تَخشَونَ» :           (پزشكي آزاد 75)

الف- اِخشَونَ            ب- اِخْشَيوا             

ج- اِخْشَوا                د- اِخشَيونَ

18- عَيِّن الأمر مِن فعلِ «رأي- يَرَي»           (تجربي سراسري 79»

الف- أرِ                   ب- أرَي                 

ج- رَى                    د- رَ

19- مَيِّز الخطأ ﻓﻰ أفعالِ الأمِر التّاليةِ:            (تجربي سراسري 78)

الف- تَعودُ = عُدْ                  ب- تُعيدُ = أعِدْ                            

ج- تَعِدُ = عِدْ                      د- تَدْعُ = دُعْ

20- مَيِّز الخطأ ﻓﻰ استعمالِ «لامِ الأمر» فيما يَلى :                (رياضي سراسري 78)

الف- هو يَسعَي = لِيَسْعَ                             ب- أنتَ تَبيعُ = لِتَبِعْ   

ج- هُنَّ يَدْعونَ = لِيَدعونَ                           د- هُم يَرمُونَ = لِيَرمُوا

 

تحلیل محتوایی درس شش عربی 3

 

معرفی بارودی:

بارودی در سال 1838 در قاهره متولد شد و در سال 1904 در گذشت . بارودی در هفت سالگی پدر خود را از دست داد و در مدرسه نظام درس خواند و از آن فارالتحصیل شد. او در کنار خدمت به ارتش به مطالعه ی آثار ادبی و دواوین شعرا بسیار مشتاق بود.

 در بیست سالگی به نظم شعر پرداخت و با زبان ترکی ، فارسی ، انگلیسی و فرانسه آشنا شد و به مناصب عالی دولتی و نظامی رسید و به علت شرکت در انقلاب عرابی پاشا هفده سال را در تبعید گذراند. دیوان او در دو جلد حاوی موضوعات سنتی چون مدح و عزل و فخر و حماسه و موضوعات جدید در امور سیاسی و انتقادات اجتماعی است.

بارودی در حماسه های خود و اشعار تحریض کننده اش آمال ملت و عطش او را به آزادی و عشق و علاقه اش را به عدالت و مساوات بیان می کند او در میهن پرستی پیش گام شاعران دیگر بود .او مبتکر نوعی انتقاد اجتماعی به صورت طنز و هجا بود .

برخی او را شاعر((نهضت)) و کسی که به شعر ، زندگی دوباره بخشید می شناسند.

شاعر تلخ و شیرین را چشیده و تجربه های ارزشمندی را در زندگی اش را بدست آورده است و در این قصیده جوانان را به استفاده از فرصت ها برای رسیدن به سربلندی و بزرگی تشویق کرده است .و او معتقد است که در این زندگی فقط تلاش گران موفق می شوند. و او معتقد است که مردم عمرشان را تباه می کنند مگر انسان های متصف به اخلاق نیک و کسانی که به حقیقت زندگی پی برده اند. بارودی احساس کرده است که مردم سرزمینش، تنها از تنبلی و سستی رنج می برند. از این رو به تلاش و کار فرا می خواند.

این ابیات همچنین راجع به ارزش وقت با اشاره به حدیث معروف امام علی ( ع ) می باشد

« الفرصةُ تَمُرُّ مَرّ السَّحاب فَانتَهِزوا فُرصَ الخیر »   فرصت چون ابر می گذرد پس فرصت های نیک را غنیمت بشمارید

 

إغتنام الفرصة ( غنیمت شمردن فرصت )

1 ـ بادر الفرصةَ و احذر فوتَها              فَبُلوغُ العِزِّ في نیل الفُرص

لغات:  بادِر: فعل امر از باب مفاعلة ، به معنی مبادرت کن، شتاب کن / احذَر : فعل امر از ثلاثي مجرد به معنی دوری کن

فَ : در این جا فای تعلیلیه به معنی زیرا، برای این که/ بلوغ : مصدر ثلاثي مجرد به معنی رسیدن / العزّ: بزرگواری، عزت

الفُرص : جمع مکسر و مفرده : الفرصة

ترجمه: از فرصت استفاده کن و از به  هدر دادن آن  بر حذر باش   زیرا راه رسیدن به عزت در استفاده از فرصت هاست.

شاعر در این بیت می خواهد گوشزد کند هر کس از فرصت ها به نیکی استفاده کند به بزرگواری و عزت می رسد.

2 ـ و اغتَنِم عُمرک أیّام الصبا             فَهو إن زادَ مع الشیبِ نَقَص

لغات: إغتنم : فعل امر از باب افتعال به معنی استفاده کن ، غنیمت شمار / الصبا: کودکی

( زاد و نقص ) دو فعلی هستند که در کلام عرب هم به صورت لازم استعمال می شوند و هم به صورت متعدی.

زاد = زیاد شد، زیاد کرد ـ نقص =  کم شد، کم کرد،

ترجمه: در روز گار جوانی از عمر خود بهره ببر؛ چون اگر عمر با پیری فزون شود، نقصان و کاهش می یابد.

چون زاد و نقص فعل شرط و جواب شرط هستندبه مضارع ترجمه شده اند و لازم به ذکر است که « الصبا و الشیب » متضاد هم هستند.

3 ـ إنّما الدنیا خَیالٌ عارضٌ                  قَلَّما یَبقی و أخبارٌ تُقَصّ

لغات: إنّما: ( إنّ + ما ) إنّ : از حروف مشبّهة بالفعل. ما : مای کافّة ( حرفی که از عمل کردن انّ جلو گیری می کند ) ترکیب ( إنّ ) با ( ما ) دلالت بر حصر می کند . از ادات حصر است، به معنی فقط ، تنها ، منحصراً ، بنابرین الدنیا : مبتدا و

تقدیرا مرفوع  است / قَلّما : قلّ + مای کافّة که مانع از گرفتن فاعل شده است و اصطلاحی است که به صورت ( کمتر، به ندرت ) ترجمه می شود /  خیال عارضٌ : رویای گذرا و نا پایدار . /  اخبار: معنای لغویش خبر هاست اما در این جا به صورت ( قصه ها ) ترجمه می شود /  تُقَصُّ : فعل مجهول و نائب فاعلش ضمیر مستتر ( هی ) است که جمله صفت و محلا مرفوع برای اخبار است.

ترجمه : بدون شک دنیا رؤیایی گذرا است که به ندرت باقی می ماند و اخباری است که روایت می شود.

4 ـ فَابتدر سَعیک و اعلم أنّ من                  بادر الصید مع الفجر قَنَص

لغات : ابتدر : فعل أمر از باب افتعال به معنی پیشی گیر ، سبقت گیر / قنص : شکار کرد

إعلم : فعل امر از ثلاثی مجرد که از فعل های دو مفعولی است که جمله « أنّ من ......» جای گزین دو مفعول  آن شده است

ترجمه: بتابرین تلاش و توان خود را به کار گیر و بدان کسی که همراه شپیده دم به شکار مبادرت کند، موفق می شود ( کسی شکار می کند که در سپیده دم برای شکار خارج شود ) که شاعر در این بیت برای تشویق کردن مخاطب به تلاش و کوشش در موقع خودش از نوعی استعاره تمثیل استفاده کرده است، به این صورت که کسی در کار خودش موفق است که کار را در موقع خودش انجام دهد.

5 ـ وَ اترک الحرصَ تَعِش في راحةٍ                قَلّما نال مناه من حرص

لغات: تعش : فعل مضارع مجزوم ، برای این که بعد از طلب واقع شده است / منی : جمع مکسز « منیة»  به معنی آرزوها، مفعول به و تقدیرا منصوب است من : اسم موصول در نقش فاعل و محلا مرفوع

ترجمه: حرص و طمع را رها کن تا در آسایش زندگی کنی ، کسی که حرص و طمع بورزد به ندرت به خواسته ی خود می رسد. این بیت هم معنی است با بیت قَصِّر الآمال في الدنیا تَفز    فدلیل العقل تقصیر الأمل

آروزها را در دنیا کوتاه کن تا رستگار شوی     برای این که نشانه عقل کوتاه کردن آرزوست.

6 ـ قد یَضُرُّ الشيء تَرجو نفعه                 رُبّ ظمآن بِصفو الماء غصّ

لغات: قد: حرف تقلیل است در صورتی که بر سر فعل مضارع بیاید، یعنی بر قلت و کمی وقوع فعل دلالت می کند، به معنای : گاهی ، به ندرت و .... / رُبَّ : حرف جرّ است که اسم بعد از آن همیشه مجرور ظاهرا و مرفوع محلا به عنوان مبتدا می باشد./ ظمآن: صفت مشبهة بر وزن « فعلان » به معنای : تشنه / صفو الماء : آب زلال

ترجمه: گاه چیزی که به سود آن امید داری ضرر می رساند و چه بسا تشنه ای که از آب پاک و زلال گلو گیر شود.

این بیت  اشاره دارد به آیه قرآنی ﴿ عسی أن تُحبّوا شيئا و هو شرٌّ لکم ﴾ چه بسا چیزی را دوست داشته باشید ولی آن

برای شما بد باشد. و شاعر در این جا برای بهتر رساندن مقصود خود از استعاره تمثیل استفاده کرده است.

7 ـ هذه حکمة شیخٌ عالم             فاقتنصها فَهی نِعم المقتنَص

لغات: اقتنص: فعل امر از باب افتعال از ریشه « قتص » به معنای شکار کن، / نعم : فعل مدح است به معنای : چه نیکو

المقتنص: اسم مفعول از باب افتعال به معنای شکار شده

ترجمه: این پند پیری داناست پس آن را شکار کن که خوب شکاری است.

شاعر در این بیت  گرفتن حکمت از دانشمند پیر را به شکار کردن ماهی تشبیه کرده است

8 ـ رأیتُ الدهر مُختلفا یدور      فلا حُزنٌ یَدومُ و لا سرورٌ

لغات: الدهر: روزگار  در نقش مفعول اول / مختلفا : اسم فاعل از باب افتعال به معنای : متفاوت در نقش مفعول دوم

حزن و سرور  متضاد هم هستند.

ترجمه: روز گار را در گردشش متفاوت دیدم نه غم ادامه می یابد و نه شادی

این  بیت اشاره دارد به مثل معروف « یومٌ لنا و یومٌ علینا »  یعنی روزی دبه سود ما و روزی به زیان ما

8 ـ دقّاتُ قلب المرء قائلة له              إنّ الحیاة دقائقٌ و ثوانٍ

لغات: دقات: جمع مونث سالم و مفردش « دقّة » به معنای ضربان قلب / دقائق : جمع دقیقة و اسم غیر منصرف است و در این جا به جهت ضرورت شعری تنوین گرفته است، / ثوانٍ : جمع « ثانیة»  اسم غیر منصرف است و تنوین عوض از حرف محذوف است ، ثوانٍ در اصل « ثواني » اسم منقوص است چون به صورت اسم نکره استعمال شده است ، یاء از آخر آن حذف شده است و به جای آن تنوین آمده است.

ترجمه:  تپش های قلب انسان به او می گویند: بی تردیدذزندگی دقیقه ها و ثانیه هاست.

این بیت  مردم را به آگاهی وبصیرت و عدم غفلت از زندگی و استفاده ی بهینه از موقعیت هاست.

9 ـ في الجبن عارٌ و في الاقدام مکرمةٌ             و المرء بالجبن لا یَنجو من القدر

لغات: الجبن: ترس / عار و مکرمة  متضادند و همچنین الجبن و الإقدام  دو کلمه متضاد هم هستند / اقدام : شجاعت

ترجمه: در ترس ننگ است و در شجاعت یزرگواری است و انسان با ترس از قضا و قدر نجات نمی یابد.

اشاره به این است که قضا و قدر حتمی است و انسان با ترس و بز دلی نمی تواند خود را از قضا و قدر برهاند.

10 ـ و ما المال و الاهلون إلّا ودائع                  و لابُدّ یوما أن تُردّ الودائع

لغات: ودائع: جمع ودیعة به معنای : امانت ها و اسم غیر منصرف است. / لابُدّ : ترکیبی از لای نفی جنس و اسم لای نفی جنس است به معنای « به ناچار، باید» / تُردّ : فعل مضارع مجهول و مضاعف به معنای: برگردانده شود

ترجمه: مال و فرزندان فقط امانت هایی هستند که باید روزی امانت ها بر گردانده شوند.

به این مفهوم است که  انسان نباید در این دنیا بر چیز های از دست رفته غم و اندوه بخورد.

                                                   حَولَ النصّ

1 ـ أکتُب عُنواناً آخَر لِلقصیدة عَلَی حَسب رأیکَ:

عنوان مناسب دیگری را برای قصیده بر اساس نظرتان بنویسید.

از عناوین زیر می توانید یکی را انتخاب کنید:

بادِر الفُرصة ـ الفُرصة کالذّهب ـ الحکمة

2 ـ اِنتَخِب الأنسب لِمفهوم القصیدة:

مناسب ترین بیت به مفهوم قصیده را انتخاب کنید.

با توجه به ترجمه ابیات زیر ، بیت مناسب را انتخاب کنید:

ـ رأیتُ الدَّهر مُختلِفا یَدورُ         فَلا حُزنٌ یَدومُ و لا شُرورُ

روز گار را دیدم که حالت های مختلفی دارد و غم و شادی ای نیست که همیشگی باشد

ـ دَقّاتُ قلب المرءِ قائلةٌ له         انّ الحیاة دَقائقٌ و ثوانٍ

تپش های قلب انسان به او می گوید که زندگی دقیقه ها و ثانیه هاست.

ـ في الجُبنِ عارٌ و في الاقدام مَکرُمة           وَ المَرءُ بِالجُبنِ لا یَنجو مِن القدر

تر، عار وننگ و شجاعت، بزرگی و شرافت است، و با ترس و وحشت، انسان از قضا و قدر نجات نمی یابد!

3 ـ احفظ ثلاثة أبیاتٍ من قصیدة سامي الباروديّ.

سه بیت از قصیده ی بارودی را حفظ کنید.

4 ـ للتعریب:

به عربی ترجمه کنید.

با توجه به متن درس جملات را به عربی برگردانید.

1 ـ من ایام جوانی را از عمر خود را مغتنم می شمارم. ( مغتنم می شمارم + ایام جوانی + عمر خود را )

2 ـ عزت در غنیمت شمردن فرصت هاست. این جمله، اسمیه است، نهاد این جمله عزت است. آن را مبتدا قرار داده سپس « غنیمت شمردن فرصت ها  است » را به عربی برگدانید.

 

اختبر نَفسک ( 1 )

                                                                                                                                                                                                                                          

 

1 ـ عَیِّن المُستثنی و المُستثنی منه:

مستثنی و مستثنی منه را مشخص کنید:

ـ لا یَفوزُ النّاسُ اِلّا المُجدّین مِنهُم

تنها تلاشگران از میان مردم موفق می شوند.

با توجه به قواعد، کلمه ای که بعد از « الّا » آمده باشد چه نامیده می شود؟

کلمه « المُجدِّین » به نظر شما از کدام کلمه قبل از « ا لّا » استثنا شده است، آن کلمه اصطلاحا چه نامیده می شود؟

ـ کُلُّ شئء هالکٌ الّا وَجهَهُ

هر چیزی جز ذات اقدس « الله » نابود شدنی است.

با توجه به قواعد و ترجمه « وجه » مستثنی است یا مستثنی منه ؟ به نظر شما این کلمه از کدام کلمه قبل از « الّا » استثنی شده است؟

2 ـ تَرجم ما یلي:

جمله های زیر را ترجمه کنید:

﴿ إنّ الانسان لفي خُسرٍ  الّا الَّذین آمنوا و عَملوا الصالحات ﴾

همانا انسان به جز ، کسانی که ایمان آورده و کار نیک انجام دادند، در ضرر و زیان هستند.

کُلُّ شئءٍ یَرخُصُ إذا کَثُرَ اِلّا الأدب

هر چیزی غیر از ادب هرگاه زیاد شود، ارزان و بی مقدار می شود.

اِختبر نَفسک ( 2 )

                                                                                                                                                                                                 

 

 

املأ الفراغ بالکلمة المناسبة: 

جای خالی را با کلمه ی مناسب پر کنید.

1) « هل جزاءُ الاحسانِ الّا ............ » ( الاحسانُ ـ الاحسانَ )

آیا پاداش نیکی جز نیکی است؟

با توجه به این که جمله قبل از « الّا » استفهامی و ناقص است و به خبر نیاز دارد کدام یک از دو کلمه داخل پرانتز را انتخاب می کنید؟

2 ـ « لا تَعبدوا الّا .........» ( اللهَ ـ اللهِ )

فقط خدا را بپرستید

با توجه به این که جمله قبل از الّا منفی و ناقص است و به مفعول نیاز دارد، کدام یک از دو کلمه داخل پرانتز را انتخاب می کنید؟

3 ) ما کنتُم الّا ............. ( خاشعون ـ خاشعینَ )

فقط خاشع بودید

جمله قبل از الّا منفی و ناقص است، ، « کان » فعل ناقص و ضمیر « تُم » بارز اسم آن است، به نظر شما خبر آن کدام است؟ توجه داشته باشید که نصب اسم های جمع مذکر سالم با « ین » می باشد.

 

تمارین                                                        

التمرین الاول

اهداف تمرین اول این است که  اولاً دانش آموزان با فن ترجمه آشنا شوند، ثانیا با درک مطلب و چگونگی جواب دادن به سؤالات متن آشنایی پیدا کنند، ثالثاً به ترکیب و نقش کلمه در جمله آشنا شوند.

پیام اخلاقی متن ، عبارتند از ارزش و اهمیت علم و یاد گیری علم است.

اِقرأ النصّ التالي و ترجمه ثُمَّ أجب عن الاسئلة:

متن زیر را بخوانید و آن را ترجمه کنید سپس به سوال ها پاسخ دهید.

دخل رسول الله ( ص ) المسجد وحیداً

پیامبر ( ص ) به تنهایی وارد مسجد شد.

و لم یُشاهد هناک الّا جماعتینِ

در آن جا جز دو گروه را مشاهده نکرد،

جماعةً یَتَفَقَّهونَ و جماعةً لم یکن لهُم عملٌ  الّا الدُّعاء!

گروهی را که علم می آموختند و گروهی را که کارشان فقط دعا بود

فقال کلا المجلسینِ الی الخیرٍ

فرمود: هر دو مجلس خوب است.

أمّا هؤلاء فیدعون اللهَ.

اما این ها خدا را  می خوانند.

و أمّا هؤلاء فَیَتَعلَّمونَ و یُفَقِّهونَ الجاهل .

 و اما این ها علم می آموزند و نادان را آگاه می سازند.

هؤلاء أفضلُ

این ها برترند

بالتعلیم أُرسِلتُ ثُمَّ قَعدَ مَعهُم.

برای آموختن و یاد دادن فرستاده شده ام سپس با آنان نشست.

1) ماذا شاهد النبيُّ « ص » في المسجد؟

پیامبر ( ص ) در مسجد چه مشاهده کرد؟

برای پاسخ، جمله زیر را با توجه به متن تکمیل کنید:

شاهَدَ النبيّ ( ص ) جماعتینِ، جماعةً........... و جماعةً.................

2) ما هو هدف بعثة النَبِيّ « ص »؟

هدف از بعثت پیامبر ( ص ) چه بود؟

با توجه به سطر آخر متن ، جمله زیر را کامل کنید:

هدف بعثة ( ص ) هو .........

3) أعرب ما اشیرَ الیه بخطٍ.

آن چه را که با خط به آن اشاره شده است ترکیب کنید.

« وحیداً » حالت  رسولخدا ( ص ) را به هنگام ورود به مسجد بیان می کند، آن را ترکیب کنید و اعرابش را بنئیسید. « جماعتینِ » بعد از ألّا آمده و قبل از الّا نیز به مفعول نیاز دارد، با این توضیح این کلمه چه نقش و اعرابی دارد؟

با توجه به این که « لم یکن » فعل ناقص و « لهُم » جار و مجرور و خبر مقدم است، به نظر شما اسم این فعل ناقص کدام است و باید چه اعرابی داشته باشد؟

« یدعون » فعل و فاعل آن ضمیر بارز « واو » است. این فعل متعدی است و نیاز به مفعول دارد، مفعول آن را پیدا کرده و ترکیب کنید.

« یُفَقِّهون » مثل « یدعون » است با توجه به آن « الجاهل » را ترکیب کنید.

« هولاء افضل » یک جمله اسمیه است و هر جمله اسمیه دارای مبتدا و خبر است، با این توضیح که « هولاء » یک اسم مبنيّ است و باید اعرابش محلی باشد، آن را ترکیب کنید.

التمرین الثاني

شَکِّل الکلمات التي أشیر الیها بخطٍّ:

کلماتی را که با خط به آن ها اشاره شده است حرکت گذاری کنید:

1) أستشیر  النّاس الّا الجاهلین.

به غیر از نادانان، با مردم مشورت می کنم.

« أستشیر » فعل مضارع از باب استفعال و صیغه متکلم وحده است. با این توضیح این فعل را حرکت گذاری کنید.

« الجاهلین » اسم فاعل و جمع مذکر سالم است؛ با توجه به این که « ن » جمع مذکر سالم فتحه دارد، این کلمه را حرکت گذاری کنید.

2) کُلّ شَئء هالک الّا وجهه

هر چیزی جز ذات اقدس الله، نابود شدنی است.

« کلّ » مبتدا و مرفوع، « شئء » مضاف الیه و مجرور است، به نظر شما خبر این جمله کدام است و باید چه اعرابی داشته باشد؟ با توجه به این که « هالک » اسم فاعل است ، آن را حرکت گذاری کنید.

« وجه » با توجه به این که این کلمه بعد از « الّا » آمده است و جمله قبل از « الّا » نیز کامل است، این کلمه باید چه اعرابی داشته باشد؟

3) و ما المال و الاهلون الّا ودائع                 و لابُدَّ یوماً أن تُردّ الودائع

و مال و فرزندان جز امانت نیستند      و ناگزیر روزی باید امانت ها بر گردانده شود

« الاهلون» به « المال » عطف شده است و چون معطوف به تبعیت از ما قبل خود اعراب می گیرد، لذا مرفوع شده است . اکنون که « الاهلون » مرفوع است ، به نظر شما « المال » باید چه اعرابی داشته باشد.

« ودائع » : این کلمه بعد از الّا آمده است و قبل از الّا « المال » مبتدا و « الاهلون » معطوف است . به نظر شما جمله قبل از « الّا » چه نقصی دارد ؟ با عنایت به این که « ودائع » غیر منصرف است و تنوین نمی پذیرد، آن را حرکت گذاری کنید.

التمرین الثالث

عیِّن الاصحّ و الادقّ في الترجمة:

صحیح ترین و دقیق ترین ترجمه را مشخص کنید:

1) لا تطلب الّا الحسنات.

ـ فقط خوبی ها را طلب کن

ـ مخواه جز خوبی را

ـ خوبی ها را تنها مخواه

با  توجه به این که جمله قبل از « الّا » منفی است و در چنین مواقعی ، جمله را به صورت مثبت و با آوردن کلماتی مانند: « فقط، بی شکب ، تنها و ...» ترجمه می کنند، ترجمه صحیح را انتخاب کنید.

2) « فَلن نزیدَکُم الّا عذاباً»

ـ جز عذاب را بر شما نمی افزاییم.

ـ پس اضافه نمی کنیم جز عذاب را

ـ فقط عذاب را بر شما خواهیم افزود.

با توجه به توضیح شماره یک ترجمه صحیح را انتخاب کنید.

کارگاه ترجمه

با استثنای مفرغ در قواعد همین درس آ شنا شدید، در استثنای مفرغ می توان جمله را به صورت مثبت و مؤکد ترجمه کرد؛ به عبارت دیگر برای این که در استثنای مفرغ ما قبل الّا نیز منفی است. لذا منفی در منفی مثبت می شود. مانند:

ما جاء الّا هذا الطالبُ:  فقط این دانش آموز آمد

ما في الدار الّا حسنٌ؛  فقط حسن آمد.

در ترجمه عبارت هایی که از لفظ « انّما » استفاده شده است ، از کلماتی مانند: تنها ، فقط، بی شکّ ....استفاده می شود:

انّما العزّة لله و رسوله و للمومنین: عزّت فقط از آن خدا و پیامبرش و مؤمنان است.

اکنون با توضیح داده شده متن زیر را بخوانید و غلط های موجود در آن را تصحیح کنید |( زیر غلط های موجود در ترجمه

خط کشیده شده است) شما با توجه به توضیحات بالا و اطلاعات قبلی، خودتان آن را با توجه به متن عربی تصحیح کنید.

هذا خلق الله

الخفافیش من أعجب مخلوقات الله تعالی. فلاتُساعدُ ها عند الطیران الّا آذانُها فَهي لا تَستفیدُ من عیونها عند الحرکة! قد زَوَّد الله تعالی هذا المخلوق العجیب بِحاسّة سَمعٍ حادّةٍ جدّاً یَستعمِلُها للاجتناب من الاصطدام بِالاشیاء أثناء الطَّیران. هو یُرسلُ موجاتٍ صوتیةً قصیرةً و عند اصطدام هذه الموجات بِشئءٍ تَرتَدُّ إلیها فَیسمَعُها الخُفّاشُ و یُدرکُ مکان الشئء و حجمه و بُعده. و لا یَتَمتَّعُ بِهذه القُدرةِ الّا الخُفّاشُ

 

این آفرینش خداست

خفاش ها از زیباترین  مخلوقات خداوند متعال هستند. هنگام راه رفتن  فقط گوش ه  به کمک می کند. و او از چشمش

هنگام پرواز  استفاده نمی کند.

خداوند متعال این آفریده ی شگفت را به حسّ بسیار تیز شنوایی مجهز کرده است که آن را برای پرهیز از بر خورد با  اشیاء پس از  پرواز استعمال می کند.

این حیوان، امواج صوتی بلندی  را دریافت می کند و هنگام بر خورد این امواج به شئ ، این امواج به سوی او بر می گردد، خفاش آن را می بیند  و مکان و حجم و فاصله ی آن را در یافت می کند.

بهره نمی برد از این توانایی مگر خفاش

 

صور جمال در قرآن کریم

برای اختصاص دادن چیزی به چیزی دیگر از روش های مخصوص استفاده می شود که با یک نوع از آن در درس های پیش آشنا شدید که تقدیم و تأخیر برخی از کلمات بود. اکنون به دو روش دیگر از روش های اختصاص یا حصر اشاره می شود.

1) ادات نفی + ادات استثنا

همان طور که می دانید، این نوع ساختارف ساختار استثنای مفرغ است که آن را باید به صورت مثبت و با تأکید ترجمه کرد ؛ به مثال زیر توجه کنید:

 ﴿ و  ما محمَّدٌ الّا رسولٌ قد خلت من قبله الرُّسلُ ﴾

محمد فقطط فرستاده ای است که پیش از او فرستادگانی بوده اند.

در این آیه حضرت محمد ( ص ) در رسول بودن حصر شده است یعنی او فقط یک فرستاده است نه چیزی دیگر. به عبارت دیگر در این آیه رسول بودن به محمد ( ص ) اختصاص داده شده است و چیز های دیگری هم چون « شاعریت ، الوهیت و ...» را از او نفی کرده است.

ما حسنٌ الّا کاتبٌ:  حسن فقط نویسنده است.

اگر کسی قبلا گمان می کرد که حسن، شاعر یا پزشک یا .....است با این عبارت به او معلوم می شود که حسن فقط نویسنده است نه چیز دیگر

2) انّما + ......

« انّما » یکی از ادوات حصر است که با نحوه ی ترجمه آن در درس پیش آشنا شدید. به آیه زیر توجه کنید:

﴿ انّما یَخشی الله من عباده العلماء ﴾   از میان بندگان خداوند تنها دانشمندان و عالمان از او می ترسند

در این آیه « انّما » به ما گوشزد می کند که فقط دانشمندان و علما هستند که از خدا می ترسند و کسان دیگر چنین ترسی از خدا ندارند.

با توجه به توضیح بالا، نوع حصر را در آیات زیر مشخص کنید:

﴿ و ما توفیقي إلّا بالله ﴾

توفیق من فقط به وسیله خداوند است

﴿ انّما تُنذِرُ من اتَّبع الذِّکرَ ﴾                  

تو ، فقط کسی را بیم می دهی که از قرآن پیروی کند

﴿  انّما یَخشی اللهَ من عباده العلماء ﴾

از میان بندگان خدا تنها دانشمندان و عالمان از او می ترسند.

مترادف ومتضادهای عربی 3 تجربی وریاضی

                                                           درس اول                              

   معني                             

             متضاد

معني

متراد ف

      مرگ  # زندگي      

         حَيات# مَمات

بخشيد

رفت

رها كرد

بهتر

مي بيني

 

وَهَبَ : أعْطي ، جادَ

 راحَ : ذَ هَبَ

وَدَعَ : تَرَكَ

 اَزْكي : اَفْضَل

 تَلقَي : تنْظُرُ

                                                                                                         

                                                                                                         درس دوّم                              

   معني                             

             متضاد

معني

مترادف

 

 امتناع كرد # پذيرفت           

          

            اَبَي #  قَبِِلَ

 

ثروتمندان

خوشحالي

رسيد

گناه

عذا ب

 

الأغنياء : المُترَفُونَ  

 الفَرَح : السُّرور  

   نالَ : بَلَغَ

الخَطيئَة : الذَّنْب  

  العُقُوبة : العِقاب

                                                                             

                                                                                                         درس سوّم                              

   معني                             

             متضاد

معني

مترادف

 روبرو #پشت

 صبح #شب

 بدي #خوبي

بالا # پايين

خوبي ها #بدي ها

 ...............

خوبي #بدي

پنهان # آشكار

 مرد #زن

كم # زياد

شب # روز

   ............ 

      

           أمامَ  # وَراء                      صَباح # عِشاء                   إساءة  # إحْسان                  فَوْق  #  تَحْت                   حَسَنات # سيئا ت                قَبل # بَعد                         خَير # شَرّ                         السِرّ # العَلانية

          الذّكر #الاُنثي

           القَليل # الكَثير

           اللّيل # النهار

           الدنيا # الآخرة        

دليل ها

شادي

مهرباني

تاريكي

نگاه مي كند

البَرا هين : الأد لّة

البَهْجَة : السّرور

التهنّن : الرحمة  

 الظُلْمُة : الظَّلام 

يُشا هِدُ : يَنظُرُ

 

 

 

 

                                                                                                         درس چهارم                             

   معني                              

             متضاد

معني

مترادف

  سراي باقي # سراي  فناپذير 

  مردگان   # زندگان  

  بهشت # آتش جهنّم

 ..........................

 شادي  # اندوه

 ...................

  ساكت # سخنگو

 روشنايي # تاريكي      

الدار الباقية #الدار الفانية         الأموات # الاحياء              الجنة # النار                      كا فرين # مسلمين             فَرَح #حُزْ ن   

 ايمان  # كفر                      صامِت # ناطِق

    نُو ر  # ظَلام          

رستگار شد

زياد

 جنگ

اندوه شديد

نيكي

احساس كرد

خبر

گريه

فروتن

برخاست

دگرگون شد

روبرو شد

انداخت

تربيت كرد

أفلَحَ : فازَ                     

 جَزيل  : كَثير                

  مَعركة : حَرْب

 الكابة :الحُزن الشد يد

  البِرّ : الاحسان            

 شََعَرَتْ  : أحسّتْ

  نبأ  : خبر                       

   بُكاء  : عَو يل

خاضع : خاشع             

  نَهَضَ : قامَ

تَحَوّ لَ : تغيّرَ

واجَهَ : قابَلَ

أوْقعَ : ألْقي

نَشَأ : تَربّي

                                                                                                         درس پنجم                              

   معني                             

             متضاد

معني

مترادف

 برتر#  پست

 پايين تر # بالاتر

فَوْ ق # دُ وْن    

أسفل # أرفع              

مقام

  جشن

 مهرباني

مَقام : شأن      

حَفلة : مرا سم 

حَنا ن : رِفق   

                                                                             درس ششم                            

   معني                             

             متضاد

معني

مترادف

ترس # دليري

تلخي  # شيريني

 اندوه # شادي

 جُبْن # اِ قدام                      المُرّ # الحُلْو

 حُزْن # سُرُور

مهربان

 بزرگي

 تنبلي

   رَؤُوْ ف  : عَطُو ف

    شَرَف :  مَجْد 

   الكَسالة  : الخُمُول       

                                                                              درس هفتم                

   معني                              

             متضاد

معني

مترادف

مرگ #  زندگي

 نا اميدي#  اميد

 تنبلي  #  فعّاليت

 دنيا #  آخرت

 حلال كرد#   حرام كرد

آرامش #  حركت

 .......................  

 مَوْت # حَياة     

يَاْ س# رَجاء

كَسَل # نَشاط                      دُنيا # اُ خْري ( عقبي )        أحَلّ  # حَرّمَ

سُكُو ن # حَرَكة

الحَقّ # البا طل

آخرت

نعمت ها

دوام ، ثبا ت

ازدين برگشتگان

 سنّت ها

 

آخرة : عقبي

 مَواهب : النِّعَم                                      

 بَقاء : دَوام           

 مارقين : خارجين                                     

سُنَن : قوانين              

قواعد عربی 3 تجربی وریاضی

اقسام فعل از نظر حروف اصلي:

               1)فعل معتل   2)فعل صحيح

     فعل معتل:

         به فعل هاي كه يكي از حروف اصلي آن حروف عله(و،ا،ي)    باشد و به چهار دسته تسقيم مي شود:

1)            فعل معتل مثال :  فعلي كه اولين حرف اصلي آن حروف عله  باشد.مانند(وعد)

2)            فعل معتل اجوف: به فعلي كه دومين حرف آن عله باشد. مانند (قَال، عاد)  

3)            فعل معتل ناقص :فعلي كه سومين حرف آن حرف عله باشد. مانند(دعا، تلا)

4)        فعل معتل لفيف: فعل هاي كه دو حرف اصلي آن حرف عله باشد و اگر دو حرف عله كنار هم قرار بگيرد آن را لفيف مقرون و اگر دو حرف عله جدا از هم قرار بگيرد آن را لفيف مفروق مي گويند . مانند(روي ، ولي)

 

فعل صحيح :

به فعل هاي گفته مي شود كه در ساختمان اصلي آن (حروف اصلي آن) حروف عله به كار نرفته باشد و به سه دسته تقسيم مي شود .

1)فعل مهموز:فعلي كه يكي از حروف اصلي آن همزه باشد كه اگر اول باشد مهموز فاء و اگر دومين حرف باشد مهموز العين واگر سومين باشد مهموز اللام گفته مي شود. (أمر،سأل،بدأ)

   2) فعل مضاعف:فعلي كه دو تا از حروف آن هم جنس باشد. مانند :(يَمُدَّ، زَلْزَلَ)

   3)فعل سالم :فعلي كه در آن حرف عله و همزه وحرف همجنس به كار نبرده باشد. مانند:(كَتَبَ،خَرَجَ)          

 اعلال

     به تغييراتي كه بر روي حروف عله روي مي دهد گفته مي شود و به سه دسته تقسيم مي شود:

  1)اعلال به اسكان:هر گاه حركت حرف عله در فعل هاي معتل حذف ويا به حرف ما قبل داده شودو در موارد زير روي مي دهد:  

الف)هر گاه حرف عله در آخر فعل مضارع معتل ناقص قرار بگيرد ساكن مي شود.مانند:(يَدْعُوُ=يَدْعُو)

ب‌)            هرگاه حرف قبل از حرف علّه ساكن باشد حركت حرف علّه به حرف ساكن داده مي شود و حرف عله ساكن مي شود. مانند: (يَقْوُلُ=يَقُوْلُ )

2)اعلال به قلب : هرگاه حرف عله به حرف ديگري تبديل شود گفته مي شود و در موارد زير روي مي دهد :

الف)حرف عله  متحرك ما قبل مفتوح به الف تبديل مي شود . مانند :(قَوَلَ=قالَ)،(بَيَعَ=باعَ)

ب)هرگاه حرف قبل از حرف عله كسره داشته باشد حرف عله به ياْء تبديل مي شود. مانند:(مِوْزان=ميزان،مِوْلاد=ميلاد)

3)اعلال به حذف: هرگاه حرف عله در فعلهاي معتل حذف گردد اعلال به حذف گفته مي شود و در موارد زير روي مي دهد :

الف) هرگاه حرف عله واو در مضارع معتل مثال معلوم ثلاثي مجّرد بعد از حروف مضارعه قرار بگيرد حذف مي گردد. مانند :‍ (يَوْلِدٌ=يَلِدُ،يَوْضَعُ=يَضَعُ)

ب)هرگاه حرف بعد از حرف علّه ساكن شود حرف عله حذف مي شود. مانند :(قالنَّ=قُلنَّ،هَدَيتُ=هَدَتْ)

ج)هرگاه حرف بعد از عله يكي از حروف واو يا ياء باشد حرف عله حذف مي گردد. مانند :(يَدْعوونَ=يَدْعُونََ،تَدْعوِينَ=تَدْعِينَ)

د)هرگاه حرف عله در آخر فعل مضارع معتل ناقص قرار بگيرد هنگام مجزوم شدن فعل حرف عله حذف مي گردد. مانند :

    مضارع          أمر          نهي

     تَدْعُو           اُدْعُ          لاتَدْعُ

    اعلال در معتل مثال

1)         ماضي: در صيغه هاي فعل ماضي معتل مثال هيچ اعلالي روي نمي دهد.

2)         مضارع: در صيغه هاي فعل مضارع معلوم ثلاثي مجرد معتل مثال واوي حرف عله واو حذف مي گردد.

    جِدُ=يَجِدُ       تَجِدُ               تَجِدُ           تَجِدينَ

          يَجِدانِ    تَجِدانِ           تَجِدانَ        تَجِدانِ            أجِدُ

          يَجِدُونَ   يَجِدْنَّ            تَجِدُونَ       تَجِدْنَّ             نَجِدُ

3)أمر:در صيغه هاي أمر معنل مثال واوي حرف عله حذف مي گردد.    

                 مضارع        أمر             مضارع            أمر

                  تَجِدُ            جِدْ              تَجِدينَ         جِد‌ِئ

                تَجِدانِ          جِدْا              تَجِدانِ          جِدا

               تَجِدُونَ         جِدْوا             تَجِدْنَ           جِدْنَ

 

اعلال در معتل اَجوف

1)ماضي: در صيغه هاي فعل ماضي معتل اجوف 5 صيغه اول اعلال به قلب دارد و 6صيغه آخر اعلال به حذف دارد.

قالَ       قالَتْ            قُلْتَ        قُلْتِ         

قالا       قالَتا              قُلْتُما      قُلْتُما             قُلْتُ

قالُو      قُلْنَ             قُلْتُم        قُلْتُنَّ             قُلْنا

تذكر:بايد توجّه داشت در صيغه هاي فعل ماضي از صيغه ي 6 تاآخر بعد از حذف حرف عله اگر حرف عله واو باشد اول فعل ضمه و اگر حرف عله يا ء باشد حرف عله كسره مي گيرد.

نكته:در فعل هاي ماضي خاف (خَ وَ فَ)ونام (نَ وَ مَ) با آنكه حرف عله واو مي باشد در صيغه هاي ماضي از صيغه 6تا آخر بعد از حذف حرف عله اول فعل كسره مي گيرد.

 خافَ ،خافا،خافوُا،خافَتْ،خافَتِ،خِفْنَ...

2)مضارع:در صيغه هاي فعل مضارع اجوف دو صيغه مؤنث (6،7) اعلال به حذف دارد و بقيه صيغه ها در صورتي كه بر وزن يَفْعُلُ ويَفْعِلُ باشد اعلال به اسكان و اگر بر وزن يَفْعَلُ اعلال به قلب روي مي دهد.

 

  يَقُولُ     تَقُولُ             تَقُولَ       تَقُولينَ ِ

 يَقُولان    تَقُولان          تَقوُلانَ      يَقًولانَ           اَقُولَ

يَقُولوُنَ    يَقُلْنَ             يَقُولوُنَ     يَقُلْنَ            نَقُلْنا

نكته:در فعل مضارع از خاف(خَوَفَ) ونام(نَوَمَ) ونال(نَيَلَ) چون مضارع آنها بر وزن يَفْعَلُ مي باشد حرف عله به الف تبديل مي  شود و اعلال به قلب دارد.

3)أمر:در صيغه هاي أمر معتل اجوف صيغه 1تا 6 حرف عله حذف مي شود واعلال به حذف دارد و در بقيه صيغه ها مانند فعل مضارع مي باشد.

تَقُولُ=قُلْ                   تَقُولانِ= قوُلا                   تَقُولوُنَ= قوُلوا...

تست درس اول

1)استيضاح از نظر ريشه چه نوع معتلي است؟

الف)اجوف      ب)ناقص      ج)مثال واوي     د)مثال يايي

2)ما هو الخطاءعن فعل«صِلْ »؟

الف)مفرد مذكر غائب                ب)اعلال به حذف

   ج)مثال                                      د)فعل أمر

3)جمع مؤنث غائب فعل (سارَ)كدام است؟

الف)سارْنَ      ب)ساروُا      ج)سِرْنَ      د)سِرْتُنَّ

     درس دوم

اعلال در فعل هاي معتل ناقص

1)ماضي:در صيغه هاي ماضي معتل ناقص(فَـعَـلَ) اوّلين صيغه اعلال به قلب دارد وصيغه هاي 3،4،5 اعلال به حذف دارد و در بقيه صيغه ها اعلالي روي نمي دهد.

دَعَا(اعلال به قلب)   دَعَوَتْ=دَعَتْ(اعلال به حذف)

دَعَووا=دَعَوْا(اعلال به حذف)   دَعَوَتا= دَعَتا(اعلال به حذف)

بقيه صيغه ها بدون اعلال مي باشد.

نكته:هرگاه فعل معتل ناقص بر وزن فَعِلَ باشد فقط در يك صيغه اعلال روي مي دهد. يعني فقط در صيغه ي سوم اعلال به حذف روي مي دهد ودر بقيه صيغه ها اعلالي روي نمي دهد.

       (خَشيَ، رَضيَ)

2)مضارع:در صيغه هاي مضارع معتل ناقص صيغه هاي 3،9،10 اعلال به حذف روي مي دهد وحرف عله حذف مي گردد و در صيغه ها اگر فعل بر وزن يَفْعُلُ و يَفْعِلُ باشد اعلال به اسكان و اگر فعل بر وزن يَفْعَلُ باشد اعلال به قلب روي مي دهديعني حرف عله به الف تبديل مي شود. اين اعلال به قلب و اسكان فقط در صيغه هايي روي مي دهد كه ضمير بارز ندارند و در صيغه هاي مثني و جمع مؤنث اعلالي روي نمي دهد.

تذكر:اگر فعل مضارع بر وزن يَفْعُلُ باشد جمع هاي مذكر و مؤنث بر يك وزن بكار برده مي شود .

يَفْعُلُ= جمع مذكرو مؤنث غائب=يَدعُونَ

يَفْعُلُ=جمع مذكر ومؤنث مخاطب= تَدْعوُنَ

و اگر فعل بر وزن يَفْعِلُ باشد صيغه ي مفرد مؤنث مخاطب و جمع مؤنث مخاطب مانند هم بكار برده مي شوند.

يَفْعِلُ= مفرد و جمع مؤنث مخاطب= تَهْدَينَ

أمر:در صيغه هاي أمر معتل ناقص صيغه هاي 1،3، 4،اعلال به حذف دارند وبقيه صيغه ها بدون اعلال مي باشند.

تست درس دوم

4)كدام خطا است؟

الف)لمّا يقوم   ب)لم يَقم    ج)لمّا يقوما   د)لم يقوموا

5)أعِظُ چه نوع فعلي است؟

الف)ناقص      ب)مهموز     ج) سالم       د)مثال

6)مفرد مؤنث مخاطب يَنجو كدام است؟

الف)تنجوين   ب)تنجينَ     ج)ينجونَ     د)ينجينَ

درس سوم

  مفعول مطلق

مصدري است منصوب از جنس فعل كه براي بيان تأكيد يا نوع وقوع فعل به كار برده مي شود و به دو دسته تقسيم مي شود: 1)مفعول مطلق تأكيدي

مصدري است منصوب از جنس فعل كه بدون صفت با مضاف اليه به كار برده مي شود و معمولاً نكره مي باشد و براي تأكيد بر وقوع فعل به كار مي رود.

 

1)سَلَّموا تَسليماً          2)اُذكُرُ الله ذكراً

            مفعول مطلق                             مفعول مطلق             

                تأكيدي                              تأكيدي

نكته:بايد توجه داشت مفعول مطلق تأكيدي درجمله براي ترجمه آن بايد از كلمات تأكيدي فارسي (واقعاً، حتماً، بدون شك...) استفاده مي كنيم .

1)حتماً درود بفرستيد.      2)خداوند را حتماً ياد كنيد.

2)مفعول مطلق نوعي (بياني)

مصدري است منصوب از جنس فعل كه براي بيان چگونگي وقوع فعل به كار برده مي شود و همواره با صفت يا مضاف اليه همراه است. مانند:

1)اُذْكُروالله ذكراً كثيراً  (ذكراً=مفعول مطلق نوعي،كثيراً=صفت)

تذكر:در ترجمه مفعول مطلق نوعي در صورتي كه با صفت همراه باشد فقط صفت ترجمه مي شود يعني بصورت (خيلي،زياد،فراوان و...)استفاده مي كنيم ودر صورتي كه با مضاف اليه همراه باشد از كلمات (مثل،مانندو...)استفاده مي كنيم.

1)خدا را خيلي ياد كنيد.

نكته:گاهي مفعول مطلق بصورت مصدري منصوب بدون فعل بكار برده مي شود ولي بصورت فعل ترجمه مي شود.

(شكراً،عفواً،طاعتهً،سمعاً،أيضاً،حتماً،حقاً،اَهلاً،سبحان الله،حمداً)

نكته:گاهي مفعول مطلق نوعي از جمله حذف مي شود و صفت به جاي آن قرار مي گيرد كه آن صورت به صفت نائب مفعول مطلق گفته مي شود و هميشه نكره و منصوب مي باشند.

اُذكروُا الله ذكراً كثيراً= اُذكرُوا الله كثيراً

                                          نائب مفعول مطلق نوعي و منصوب

مفعول فيه(ظرف زمان و مكان)

اسمي است جامد و منصوب كه زمان يا وقوع فعل را در جمله مشخص مي كند و معمولاً با معني فئ(در) همراه است .

ظرف زمان:عِنْدَ، قبلَ، بَعْدَ، الآنَ، اِذا، حِينَ، متي، مَهما، اليل، النهار،...                                                               

 

ظرف مكان:خَلْفَ، أمامَ، فَرْقَ، بَيْنَ، وَسَط، جنب، هُنا، هُناكَ،داخل...

مثال:

       وَجَدْتُ كتابي هُناكَ

                           مفعول فيه ظرف مكان

حروف عطف

حروفي هستند كه در جمله و يا دو اسم را به هم ربط (معطوف) مي دهند. به كلمه قبل از حروف عله معطوف اليه مي گويند و مي تواند نقش هاي مختلف داشته باشد و به كلمه ي بعد از حرف عطف ،معطوف يا عطف به حروف گفته مي شود كه در اعراب از معطوف اليه پيروي مي كند.

حروف عطف عبارتند از:(وَ، فَ، ثُمَّ، أوُ، بَلْ ،لِكنْ، لا)

جاءَ المعلمُ و التلميذُ      المعلمَ=فاعل و مرفوع

وَ=حرف عطف             التلميذُ=معطوف و مرفوع

تست درس سوم

7)ما هوَ صحيحُ؟ (عاشروُا ـــــــ الاخوانِ؟)

الف)معاشرهَ    ب)معاشرهً     ج)المعاشرهَ    د)المعاشرهِ 

8)اجعل مفعول مطلق المناسب للفراغ؟ الموءمنونَ يٌقيمونَ الصلاهَ ..

الف)اقامهَ     ب)مقيماً       ج)مُقيمونَ     د)اقواماً

 

 

 

درس چهارم

   حال

كلمه اي است كه حالت فاعل يا مفعول جمله را در هنگام وقوع فعل بيان مي كند و به سه شكل به كار مي رود: 1)حال مفرد 2)حال جمله اسميه 3)حال جمله فعليه

حال مفرد:اسمي است منصوب ،نكره و مشتق كه حالت فاعل را در هنگام وقوع فعل نشان مي دهد و آن اسمي كه حال آن را بيان مي كند صاحب حال گفته مي شود.

نكته:حال مفرد نكره مي باشد ولي صاحب حال هميشه يك اسم معرفه مي باشد و حال مفرد در جنس و عدد از صاحب حال پيروي مي كند.

 جاءَ التلاميذُ الي المدرسهِ مسرورينَ

التلاميذ=صاحب حال فاعل و مرفوع

مسرورينَ=حال مفرد و منصوب به ياءنيابي

نكته: صاحب حال معمولاً در جمله فاعل و يا مفعول جمله مي باشد و حال مفرد هميشه يك اسم فاعل ويا مفعول ويا صفت مشبه مي باشد.

 

حال جمله اسميه

جمله است كه با واو حاليه شروع مي شود و بعد از واو ضميرمنفصلي مرفوعي قرار مي گيرد كه به صاحب حال بر مي گردد يعني در    جنس و عدد از صاحب پيروي مي كندو آن جمله حالت فاعل و مفعول جمله را در هنگام وقوع فعل مشخص مي كند و چون جمله اعراب دارد محلاً منصوب مي گردد. جاءَ المعلمُ الي الصفُّ و هو مسرورٌ(المعلم=صاحب حال فاعل و مرفوع،واو=واو حاليه ،هو مسرورينٌ=حال جمله اسميه محلاً منصوب)  

حال جمله فعليه

جمله است كه با فعل شروع مي شود و آن فعل در جنس و عدد از صاحب حال پيروي مي كند و حالت فاعل يا مفعول جمله را مشخص مي كند و محلاً منصوب مي باشد .

1)رايُت المعلمُ يقرأ الكتاب(المعلمُ=مفعول به ومنصوب، يقراُالكتاب=حال جمله فعليه محلاً منصوب)

نكته: هر گاه در يك جمله فعل مضارع بعد از فعل ماضي قرار بگيرد ،فعل مضارع بصورت ماضي استمراري ترجمه مي شود .

1)معلم را ديدم در حالي كه كتاب مي خواند.

نكته:واو حاليه با حال جمله اسميه به كار مي رود ولي فقط در يك حالت با حال جمله فعليه به كار مي رود يعني هرگاه فعل در حال جمله فعليه با قَدْ همراه است .

أذهبُ الي المدرسهٌ و قَدْ كتبْتُ دروسي(جمله فعليه محلاًمنصوب)

به مدرسه مي روم در حالي كه درسهايم را نوشته ام.

نكته:كلمه ي وَحْدَ هميشه با ضمير و همواره حال مفرد است.  

رايُت المعلمُ في المدرسهُ وحْدَهُ(حال مفرد)

تست درس چهارم

9)ميّز الصحيح للفراغ :‍ (دَخَلَ أعداءُ فلسطين..)

الف)غاصبون    ب)غاصبان        ج)الغاصبين       د)غاصبينَ

2)ذوالحال در جمله (رَجعوا مِن السفر صباحاً يحزنون) چيست؟

  الف)صباحاً       ب)السفر    ج)ضمير مستتر هم   د)ضمير بارز واو
درس پنجم

تمييز

به كلماتي گفته مي شود كه براي رفع ابهام در جمله به كار مي روند به عبارتي ديگر اسمي است نكره و منصوب و جامد كه براي رفع ابهام بكار مي رود و به دو شكل بكار مي روند:

1)تمييز مفرد 2)تمييز نسبه

تمييز مفرد: اسمي است جامد،نكره ومنصوب كه بعد از وزن ،متر ،پمانه،مسافت ،عدد ومقدارو اندازه قرار مي گيرد.

إستريتُ كيلوينَ تفاحاً

                           تمييز مفرد و منصوب

نكته:تمييز اعداد كه بعد از عدد قرار مي گيرد تمييز عددو مفرد گفته مي شود.( تمييز اعداد اعراب مخصوص به خود دارد يعني مي توانند مشتق و مجرور باشد.)

عدد 1 و 2  صفت مي باشند تمييز ندارند .

تمييز اعداد 3 تا 10=جمع و مجرور

تمييز اعداد 11 تا 99= مفرد و مجرور  

 تمييز اعداد 100 به بعد = مفرد و مجرور

2)تمييزنسبه: اسمي است جامد ،نكره،و منصوب كه براي رفع ابهام از جمله بكار مي رود.

نكته:مصدرهاي نكره و منصوب بعد از اسم تفضيل(أفْعَلُ و فُعْلي) تمييز نسبه مي باشد.

نكته:بعضي فعل ها در جمله به تمييز نياز دارند: فَجَّرَ. نَظَّـمَ . زَادَ . اِزدادَ . مَلَأَ . إمْتِلاً . زادَ . طابَ . حَسُنَ ....

 مانند: فجَّرَاللهُ الاَرضُ عُيُوناً(تمييز نسبه و منصوب)

نكته: كلمات خير و شر اگر به معني بهتر و بدتر باشداسم تفضيل است و نياز به تمييز دارد واسم نكره ومنصوبي كه بعد از اين كلمات قرار مي گيرد تمييز نسبه است.

الباقياتُ الصالحاتُ خَيرٌ عِنْدَاللهُ ثواباً(كارهاي شايسته نزد خداونداز نظر ثواب بهتراست)

تست درس پنجم

11)ميّز الخطاء للفراغ لايجاد اسلوب التمييز:(يزداد المسلمونُ .......... .)

     الف)ايماناً     ب)يقيماً          ج)خلوصاً        د)زاهداً

12)در عبارت (انّ اللهَ اكثرُعلماً) تمييز در اصل چه بوده است؟

الف)فاعل     ب)اسم انّ       ج)خبر انّ        د)مفعول

13)در عبارت(يكتَمِلُ طُلّابُ الصَّفِ عدداً)تمييز دراصل چه بوده است؟

الف)فاعل     ب)مفعول       ج)مبتدا       د)نائب فاعل

درس ششم

استثناء:جدا كردن حكم كسي يا چيزي از گروه يا دسته ي ديگراستثناء گفته مي شود.

1)مستثنئ:اسمي است منصوب كه بعد از ادات استثناء قرار مي گيرد و از گروه يا دسته ديگري جدا مي شود.

2)مستثنئ منه:اسمي است كه قبل از ادات استثناء قرار مي گيرد و مستثنئ از آن جدا مي شود و در جمله مي تواند مبتدا ،خبر، فاعل ،مفعول به و... باشد.

3)ادات استثناء: كلماتي هستند كه بوسيله آنها مستثنئ را از مستثنئ منه جدا مي كند.(اِلّا، غَيْر،سِوي)

مستثنئ:مستثنئ به سه شكل به كار مي رود:الف)مستثنئ متصل ب)مستثنئ منقطع ج)مستثنئ مفرّغ

الف)مستثنئ متصل:هرگاه مستثنئ از جنس و نوع مستثنئ منه باشد و هميشه منصوب است.

جاءالتلاميذُ الي المدرسه الا واحداً منهمُ(التلاميذُ=مستثنئ منه، فاعل و مرفوع)(الا= ادات استثناء)(واحداً=مستثنئ متصل ومنصوب)

ب)مستثنئ منقطع:هرگاه مستثنئ از جنس و يا نوع مستثنئ منه نباشد آن را مستثنئ منقطع مي نامند و هميشه منصوب است.

قلبتْ إخوانُكَ الا أخاكَ(اخوانك=مستثنئ منه فاعل و مرفوع )(الا=ادات استثناء)(أخاك=مستثنئ منقطع و منصوب به الف نيابي)

ج)مستثنئ مفرّغ:هر جا مستثنئ منه از جمله حذف شده باشد يعني مستثنئ بدون مستثنئ منه به كار برده باشد در آن صورت به مستثنئ مفرّع گفته مي شود و معمولاً با ادات نفي و استفهام همراه مي شود .

لاتَذكُـرُوا إلاّ اللهَ . ( فقط خداوند را عبادت كنيد.)

نكته:مستثنئ مفرّغ در جمله مي تواند مرفوع يا منصوب باشد و اعراب آن به مستثنئ منه محذوف بستگي دارد به اين صورت كه اگر مستثنئ منه محذوف مرفوع باشد ، مستثنئ مفرّغ نيز مرفوع مي شود و اگر مستثنئ منه كه حذف شده  منصوب باشد مستثنئ مفرغ نيز محذوف مي شود.

هل جزاءُ الاحسانِ الّا الإحسانُ(الإحسانُ= مستثنئ مفرّغ و مرفوع)

نكته: هرگاه مستثنئ مفرّغ باشد و فعل نيز منفي بكار رفته باشد در ترجمه به جاي ادات استثناء كلمه ي«فقط» اضافه كنيم و فعل جمله را مثبت معني كنيم.(آيا پاداش نيكي فقط نيكي است؟)

تست درس ششم

14)ما هو الخطاء في الفراغ؟«لم يدخل الجنهِ الّا ..........»

الف)المؤمن          ب)المؤمنونَ       ج)المؤمنانِ       د)المؤمنينَ

15)ميّز الصحيح للفراغ ؟(هل يَعِلِّمُ الّا ........ .)

الف)التلميذُ النجا     ب)تلميذاً       ج)التلميذِ      د)تلميذَيْنِ

16)اعراب مستثنئ در «ما نَزَلَمن الّا مطر قليل»

الف)مرفوع       ب)منصوب       ج)مجرور          د)مرفوع محلاً

درس هفتم

منادئ

اسمي است كه مورد ندا واقع مي شود و به دو شكل به كار برده مي شود :

 1)مناداي مفرد      2)مناداي مضاف

1)مناداي مفرد:هرگاه مناداي يك اسم مستقل باشد يعني به كلمه ديگري اضافه نشده باشد آن را منادي مفرد مي ناميم و خود به دو شكل بكار مي رود :

الف)منادئ علم:هرگاه مناداي يك اسم علم يا خاص باشد مبني به ضمّ و محلاً منصوب است.

مانند:(يا اللهُ=مناداي علم)

ب)مناداي نكره مقصوده (غير علم) : هرگاه مناداي يك اسم نكره يا غير علم باشد مبني به ضّم و محلاً منصوب مي باشد.

 مانند:(يا رجلً= مناداي نكره مقصوده)

2)مناداي مضاف:هرگاه مناداي مضاف واقع شود يعني به اسم ديگري اضافه شده باشد معرب و منصوب مي باشد.مانند:ياعَبْدَالله (عبد= مناداي مضاف) (مضاف اليه و مجرور)

نكته: حرف نداي«يا» فقط با اسم هايي بكار مي رود كه «ال» نداشته باشد بجز كلمه «الله» كه گاهي «يا» از اول آن حذف مي شود و به جاي آن «ميم» مشدّد در آخر الله حذف مي شود.

يا اللهُ ـــــ اللّهَُّ(مَّ و يا=حرف ندا)(اللهَ=مناداي علم مبني بر ضّم محلاًمنصوب)

نكته: هرگاه مناداي مضاف به ضمه به «يا» متكلم وحده اضافه شود اعراب تقديري دارد يعني تقديراً منصوب مي گردد كه گاهي ضمير «يا» از آخر حذف مي شود ولي كسره حذف آخر باقي مي ماند.

يا ربَّي = يارَبَّ =رَبَّ= (مناداي مضاف تقديراً منصوب)

نكته: هرگاه اسم «ال»داري مورد منادا واقع شود بعد از «يا» براي مذكر أيُهّا و براي مؤنث أيُتَهّا كه در آن صورت أيّ و أيّهُ مناداي نكره مقصوده مبني بر ضّم ، محلاً منصوب مي باشد و ها حرف تنبيه و اسم «ال» دار بعد از آن اگر جامد باشد عطف بيان و اگر مشتق باشد صفت گفته مي شود.

يا ايُهّا الناسُ (يا = حرف ندا)(ايُهّا = مناداي نكره مقصوده مبني بر ضّم محلاً منصوب)(الناسُ = عطف بيان)

يا ايُتَهّاالمسلمات (ايُتُّ= مناداي نكره مقصوده مبني ضّم محلاً منصوب)(ها = حرف تنبيه)(المسلماتُ = صفت و مرفوع و مشتق)

تست درس هفتم

17)ميّز الصحيح للفراغ؟«يا ايهّا ........  .

الف) المؤمنون      ب) المؤمنَ       ج)المؤمنينَ        د)المؤمِنِ

18)ما هو الصحيح في الفراغ؟«يا  ........... ـي العالمِ»

الف)مجاهد         ب)المجاهد      ج)ايّها المجاهد     د)مجاهدان

پاسخ تست درس اول تا هفتم

1)ج  2)الف   3)ج   4)ب   5)د   6)ب   7)ب   8)الف   9)د10)د   11)د   12)ب   13)الف   14)د  15)الف  16)الف    17)الف     18)الف

      

                                             پايان    

فعل اجوف ثلاثي مجرد  

فعل اجوف ثلاثي مجرد             کانون عربی پارسیان ۳۲۲۰۰۷۷

ماضي معلوم:دوالگودارد.   الف: فَعَلَ(فالَ) قَوَلَ: قالَ –  سَيَرَ:سارَ   ب:فَعِلَ(فالَ)خَوِفَ:خافَ

مضارع سه الگو دارد. الف: يَفْعُلُ- يَفْعِِلُ- يَفْعَلُ:     يَقُوُلُ- يَسِْيِرُ- يَخْوَفُ(يَقُوْلُ يَسِيْرُ يَخافُ)

    فَعَلَ يَفْعُلُ  قَوَلَ يَقْوُلُ         -  فَعَلَ يَفْعِلُ:سَيَرَ يَسْيِرُ

فَعَلَ فَعِلَ يَفْعَلُ :  نَيَلَ يَنْيَلُ    خَوِفَ يَخْوَفُ  

 

          اجوف واوي

            اجوف يايي

        یایی                           اجوف  واوی

 

1

قالَ

يَقولُ

-

سارَ

يَسِيرُ

-

نالَ

يَنالُ

-

خافَ

يَخافُ

 

2

قالا

يقولان

-

سارا

يسيران

-

نالا

ينالان

-

خافا

يخافان

 

3

قالوُایی                               واوا

يقولون

-

ساروا

يسيرون

-

نالوا

ينالون

-

خافوا

يخافون

 

4

قالت

تقول

-

سارت

تسير

-

نالت

تنال

-

خافت

تخاف

 

5

قالتا

تقولان

-

سارتا

تسيران

-

نالتا

تنالان

-

خافتا

تخافان

 

6

قُُلنَ

يَقُلنَ

-

سِرنَ

يَسِرن

--

نِلنَ

يَنَلنَ

-

خِفنَ

يَخَفنَ

 

7

قُلتَ

تقول

قُل

سِرتَ

تسير

سِر

نِلتَ

تنال

نَل

خِفتَ

تخاف

خَف

8

قلتما

تقولان

قولا

سرتما

تسيران

سيرا

نلتما

تنالان

نالا

خفتما

تخافان

خافا

9

قلتم

تقولون

قولوا

سرتم

تسيرون

سيروا

نلتم

تنالون

نالوا

خفتم

تخافون

خافوا

10

قلت

تقولين

قولي

سرت

تسيرين

سيري

نلت

تنالين

نالي

خفت

تخافين

خافي

11

قلتما

تقولان

قولا

سرتما

تسيران

سيرا

نلتما

تنالان

نالا

خفتما

تخافان

خافا

12

قلتن

تَقُلنَ

قُلنَ

سرتن

تَسِرنَ

سِرنَ

نلتن

تَنَلنَ

نَلنَ

خفتن

تَخَفنَ

خَفنَ

13

قلت

اَقولُ

-

سِرتُ

اَسير

-

نِلتُ

اَنال

-

خِفتَ

اَخاف

-

14

قلنا

نَقولُ

-

سرنا

نَسير

-

نِلنا

نَنال

-

خفنا

نَخاف

-

  • 1-جادَ-ُ  ماتَ-ُ  صاغَ-ُ فاتَ-ُ راحَ-ُ كانَ-ُ دامَ-ُ دارَ-ُ قامَ-ُ عادَ-ُ خانَ –ُ طافَ-ُ عاذَ-ُ تابَ-ُذاقَ-ُ غاصَ-ُ فاز َ_ُصالَ-ُ جالَ-ُ سادَ-ُ ثارَ-ُ     
  • 2- باعَ-ِ شاعَ-ِ صارَ-ِ مالَ –ِ  صاحَ-ِ صادَ-ِ بانَ-ِ  سالَ-ِ باتَ-ِ تاهَ-ِ خابَ-ِ ضاعَ-ِ ضاقَ-ِ   *
  • 3-  نالَ-َ   خافَ-َ  كادَ –َ نامَ –َ

معتل مثال

                            دو الگوي فعل مثال واوي:

         فَعَلَ- يَفْعِلُ(يَعلُ):وَقَفَ- يَقِفُ       فَعَلَ:يَفْعَلُ(يَعَلُ)وَضَعَ- يَضَعُ

ماضي معلوم

ماضي مجهول

مضارع معلوم

مضارع مجهول

 امر مخاطب

وَعَدَ:وعده داد

وُعِِدَ:وعده داده شد

يَعِدُ: وعده مي دهد

يوْعَدُ : وعده داده

 مي شود

-

وَعَدَا

وُعِدَا

يَعِدانِ

يُوعَدانِ

-

وعَدُوا

وعدوا

يعدون

يوعدون

            -   

 

وعدَت

وعدت

تعد

توعد

            -

 

وعدتا

وعدتا

تعدان

توعدان

-

وعدن

وعدن

يعدن

يوعدن

-

وعدت

وعدت

تعد

توعد

عِِدْ :وعده بده 

وعدتما

وعدتما

تعدان

توعدان

عِدا

وعدتم

وعدتم

تعدون

توعدون

عِدُوا

وعدت

وعدت

تعدين

توعدين

عِدِي

وعدتما

وعدتما

تعدان

توعدان

عِدا

وعدتن

وعدتن

تعدن

توعدن

عِدْنَ

وعدت

وعدت

اعد

اوعد

-

وعدنا

وعدنا

نعد

نوعد

-

- الگوي فَعَل يَفْعِِلُ(يَعِلُ): فَعَلَ يَعِلُ عِلْ:وَصَفَ يَصِفُ صِفْ///وصف يصف- ولد يلد- وصل يصل- وزن يزن وجد يجد ورد يرد- وجب يجب-ورث يرث- ولد يلد-

- الگوي فَعَلَ يَفْعَلُ(يَعَلُ): فَعَلَ يَعَلُ عَلْ: وَدَعَ يَدَعُ دَعْ ودع- وضع- وطأ--وهب يهب- وقع يقع- وسع يسع- وطأ يطأُ

نکات شاذ

اما :حرف تفصيليه و شرطيه كه محلي از اعراب نداردوغير جازم است وجواب آن با«ف»شوع مي شود

لها مقام عظيم : جمله وصفيه ، محلا منصوب به تبعيت از « شخصية»

لذا : جارو محلا” مجرور

لما وصلت : لما مفعول فيه محلا” منصوب

معا” : حال و منصوب ( مع چنانچه مضاف اليه داشته باشد ، ظرف است

تعجبت كثيرا: صفت جانشين مفعول مطلق : تعجبت تعحبا” كثيرا”

ابدا“ : مفعول فيه و منصوب

علينا ان نتخذهم سراجا” :

                                     علينا : خبر مقدم

                                     ان نتخذ : تاويل به مصدر ( اتخاذنا) مبتداي موخر

                                     هم: مفعول به اول

                                     سراجا : مفعول به دوم

ارجو من ابنتي سميره : سميره بدل از ابنتي مجرور به اعراب فرعي فتحه

عسي ان تكرهواشيئا” : عسي هنگامي كه به مصدر مؤول اسناد داده شود ، فعل ماضي تام است و مصدر مؤول در محل رفع و فاعل مي باشد (كرهكم) و شيئا” ، مفعول به و منصوب

لو كنت فظا” ..... لانفضوا : لو حرف شرط غير حازم كه جواب آن با «ل»مفتوح مي آيد.

لاتسقط من هو دونك : من مفعول به

                               هو مبتدا

                              دون : ظرف شبه جمله محلا مرفوع

                              جمله هودونك : جمله صله

من كسر مومنا” فعليه جبره : ف: حرف جواب شرط

                                       عليه : خبر مقدم

                                       جبر : مبتداي موخر

هيهات : اسم فعل ماضي بمعني «بعد»

سؤالات پایه سوم تجربی – ریاضی

1-عیِّن الصحیح للمخاطبات :

الف) باعَ/ بِعنَ                                                 ب) یَدعو / یَدعونَ

ج) أهدی / أهدیتنّ                                             د) یقول / یَقُلنَ

 

2- عیِّّن نوع فعل « عِدي » :

الف) مثال                     ب) ناقص                     ج) سالم                     د) أجوف

 

3- ما هي صیغة الغائبینَ من « یَبکي » ؟

الف) تبکیونَ                                                  ب) یبکیونَ

ج) تبکونَ                                                     د) یبکون

 

4- عیِّن المفعول المطلق :

الف) إنّ في ذلک حقاً .

ب) طالَبتُ حقاً قد سُلِبَ منّي .

ج) کلامُک صحیحٌ حقاً .

د) کنتَ حقاً في الأمر .

 

5- عیِّن ما لیس فیه المفعول فیه :

الف) أین مُعِزّ الأولیاءِ و مُذلّ الأعداء ؟

ب) إذا دُعیتَ إلی مجلس کریم فاستَجِب .

ج)متی تستَیقِظُ من نوم الجهل ، أیّها الغافل ؟

د) ألا تُحبّ أن ترجِع أیّام الدراسة ؟

 

6- إملأ الفراغ بالتمییز المناسب : « کُن أفضلَ الطلاب .... .»

الف) صبوراً                                                  

ب) أدباً

ج) مؤمناً                                                        

د) متکلّماً

 

7- ما هو المناسب للفراغ ؟ « یا  ..... العالم إتّحِدوا »

الف) المسلمِي                                             

 ب) مسلمینَ

ج) مسلمونَ                                                

 د) مسلمي

 

8- عیِّن الخطأ للفراغ لإیجاد اُسلوب الحال : « حَجَّ الحجاجُ البیت الحرام ................  الله اکبر »

الف) و هم یهَتفونَ                                       

ب) و هم هاتفینَ

ج) هاتفینَ                                                 

 د) یَهتفونَ

 

9- ما هو الصحیح عن إعراب کلمة « وسع » في الآیة التالیة ؟ « لا یُکَلّفُ الله نفساً إلاّ وُسعها »

الف) منصوب محلاً                                    

 ب) مرفوع محلاً

ج) منصوب                                              

 د) مرفوع

 

10-عیِّن ما ذُکِر فیه المستثنی منه :

الف) لا یُساعدنا عند الشدائد إلاّ الله .

ب) لیس المُجدّ في دروسه إلاّ ناجحاً .

ج) ما قیل عنکَ في المدرسة إلاّ الثناء .

د) تَنجَحون في سبیل العلم إلاّ المُتکاسلین منکُم

ترجمه درسهاي عربي سه

اَلدَّرسُ الأوّلُ

إلَهى إلهَى فقيـرٌ أتاك!

إلَهى

﴿هَبْ لَنا من لَدُنْكَ رحْمةً  إنَّك أنت الوهَّابُ

﴿رَبَّنا و آتِنا ما وَعَدْتَنا علي رُسُلِكَ

﴿يَومَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِن خَيْرٍ مُحْضَراً

اَللّهُمَّ اجْعَلْ فـى قلبـى نوراً و بَصَراً و فَهْماً و علما.ً

اَللّهُمَّ أنْطِقْنـى بِالْهُدي و ألْهِمْنـى التَّقوَي و وَفِّقْنـى لِلَّتـى هى أزكَي.

إلَهى إنْ كنتُ غَيْرَ مُسْتَأهِلٍ لِرحْمَتك فَأنْتَ أهلٌ أنْ تَجوُدَ عَلَىَّ بِفَضْلِ سَعَتِكَ .

﴿ واللّهُ يَعِدُ كُمْ مغفرةً منه و فَضْلاً

إلَهى

لِقاكَ هَواﻯَ رِضاﻯ مُنَاﻯَ                فَهَبْ لـﻰ لِقاكَ و هَبْ لـﻰ  رِضاكْ

درس اول

خدايا خدايا فقيري به سوي تو آمده است

خدايا

از جانب خود رحمتي بر ما ارزاني دار زيرا تو بسياربخشنده هستي.

پروردگارا، آنچه را كه به وسيله‌ي فرستادگانت به ما وعده داده‌اي، به ما عطا كن!

روزي كه هر كسي، آنچه را از كار نيك به جاي آورده، حاضر شده مي‌يابد.

پروردگارا، در دلم نور و بينايي و فهم و دانش قرار بده.

پروردگارا، مرا با هدايت به سخن بياور و به من پرهيزكاري الهام كن و مرا به روش الهي موفق كن.

الهي، اگر من سزاوار رحمت تو نيستم توخود سزاواري كه با لطف بي‌كران خود، بر من بخشش روا داري.

و خداوند به شما وعده‌ي آمرزش و بخشش از جانب خود مي‌دهد.

اي خداي من

ديدار تو ميل و خواسته‌ي من و خشنودي تو آرزويم است .

پس ديدار و خشنوديت را به من عطا كن (برايم فراهم كن).


الدَّرس الثَّانـى        در س دوم

شَمْسُ الْعَدالة

الْمَشْهَدُ الأوَّل

مدينة الأنبار

أسَمِعْتُم أنَّ خليفَةَ الْمُسلميـنَ يأتي إلـى مدينة الأنبار؟

نَعَم ... و سَنَسْتَقْبِلُه بِحَفاوةٍ.

    يَجِبُ أنْ لا نَسْمَحَ لِلْفُقراءِ و الْمساكيـنِ أنْ يأتوا إلي الاستقبال!

سوف نستَقْبِلُه كما كُنّا نَسْتَقْبِلُ ملوكَنا السّاسانيّيـن فـى الْماضـى!

حَسَنٌ ... حَسَنٌ ...!

فـى الْيوم الْمَوعود

خَرَجَ الأغنياءُ و الْمُتْرَفونَ إلي بابِ الْمدينةِ.

جاء الأميـرُ ... جاء الأميـرُ ...

حينَئذٍ نَزَلَ الرّاكِبونَ مِن مَرا كِبِهم لاسْتِقبالِ أميـرِالْمؤمنيـن و قاموا بتَبْجيلِه كعادتِهم

فـى اسْتقبالِ الْملوكِ ...

تَعَجَّبَ الإمامُ علـﻰٌّ (ع) مِن عَمَلِهِم فَصَاحَ :

ما أرَدتُم بِهذا الَّذﻯ صَنَعْتُم ؟

هذا خُلُقٌ مِنّا نُعَظِّمُ به الأمَراءَ !

و ماذا يَنْتَفِعُ الأمراءُ بِهذه الأعمالِ ؟! إِنَّكم لَتَشُقُّونَ عَلَي أنْفُسِكم عَبَثاً !

أيُّها الأميـرُ ... ! قَدْ هَيَّأنا لكَ و لِمُرافِقيك طعاماً و لدَوابِّـكم علفاً كثيراً ! 

إنّنَا نَأبَي أن نَأكُلَ مِن أموالكم شيئاً إلّا بدَفْعِ الثَّمَنِ .

أيُّها الْخليفةُ ! هذه هدايا ، . . .  مِن الأموال و الدَّوابِّ و ... تَعَوَّدْنا أن نُقَدِّمَ مِثلَها لِمُلوكِنا . . .  نَرجو أن تَقْبَلَها . . .  !

إن أحْبَبْتُمْ أنْ نأخُذَها فلابأسَ ... ! نَحْسِبُها مِن خَراجِكم !

أتَمْنَعُنا  أن نُهْدِﻯَ ؟! و قد تَعَوَّدْنا أن نأمَنَ غضَبَ الْملوكِ بتقديـمِ الْهَدايا !

لا ... لا ... إنْ أبْغَضَكم أحَدٌ فأخْبِرونا !

درس دوم

خورشيد عدالت

پرده‌ي اوّل

شهر انبار

آيا شنيده‌ايد كه خليفه‌ي مسلمانان به سوي شهر انبار مي‌آيد؟

آري ... و به گرمي از او استقبال خواهيم كرد.

نبايد به فقيران و درماندگان اجازه دهيم كه به پيشواز بيايند!

از او استقبال خواهيم كرد، همان‌طور كه از پادشاهان ساساني خودمان در گذشته استقبال مي‌كرديم.

خوب است ... خوب است ...!

در روز مقرّر

ثروتمندان و توانگران به سوي دروازه‌ي شهر روانه شدند.

امير آمد... امير آمد...

در اين هنگام سواران از مركب‌هاي خود (اسب‌هاي خود) براي استقبال امير مؤمنان پياده شدند و براي بزرگداشت و احترام به او مطابق عادتشان در استقبال از پادشاهان، اقدام كردند.

امام علي (ع) از كار آن‌ها تعجّب نمود، پس فرياد زد:

منظورتان از اين كاري كه كرديد، چيست؟

اين عادت ماست، با آن حاكمان (پادشاهان) را گرامي مي‌داريم.

با اين كارها فرمانروايان چه نفع و سودي مي‌برند؟ همانا شما بيهوده خودتان را به زحمت و مشقّت مي‌افكنيد.

اي امير... ! براي تو و همراهانت غذايي و براي چارپايان شما علفي فراوان تهيّه كرده‌ايم.

همانا ما از خوردن چيزي از اموال شما خودداري مي‌كنيم مگر با پرداختن مبلغ (بهاي آن).

اي خليفه! اين‌ها هديه‌هايي هستند ... از اموال و چارپايان و ... عادت كرده‌ايم كه مثل آن‌ها را به پادشاهانمان تقديم كنيم ... اميدواريم كه آن‌ها را از ما قبول كني ...!

اگر دوست داريد كه آن‌ها را بگيريم، عيبي ندارد و آن‌ها را به عنوان ماليات و خراجتان حساب مي‌كنم!

آيا مانع هديه‌دادن ما مي‌شوي؟! درحالي كه ما عادت كرده‌ايم كه از خشم پادشاهان با دادن هديه‌ها، در امان باشيم!

نه ... نه ... اگر كسي شما را ناراحت كرد، مرا خبردار سازيد.

الْمَشهَدُ الثّانـى     

و بعد مُرور زمَنٍ ...

كانت الأيّامُ قريبةً من عيدِ الأضْحَي ... فكانَ النّاسُ فـى فَرَح ٍو سُرورٍ . ذَهَبَت ابْنةُ أميـرِالْمؤمنيـنَ إلي مسؤولِ بيتِ الْمالِ و اسْتَعارَتْ منه عِقْدَ لؤلؤ لِمدّةِ ثلاثةِ أيّامٍ ... 

رَأي علىٌّ (ع) الْعِقدَ فَأخَذَهُ و جاءَ إلي مسؤولِ بيتِ الْمالِ و قالَ :

ما هذا ؟! أتَخونُ الْمُسلميـنَ ؟!

يا علىُّ ! ما نَسيتُ عَهدى و مسؤوليَّتـى ! إنَّها قد أخَذَت الْعقدَ أمانةً مَردودةً مَضمونةً إنَّها لو كانَتْ أخَذَتْها علي غيـرِ أمانةٍ لَقَطَعتُ يدَها علي سَرِقَةٍ ! ...

اِحذَرْ أنْ تَعودَ لِمثلِ هذا الْعملِ و إلا تَنالُك عُقوبتـى!

سَمِعَتْ ابنتُهُ بالأمرِ فقالت :

يا أبَتاه . . .  ! أنا بنتُ خليفةِ الْمسلميـنَ . . . !

فأجابَ : يا بنتَ علـﻰِّ بنِ أبـﻰ طالبٍ ! أتَتَزَيَّنُ كُلُّ نساءِ الْمهاجرينَ فـى مثلِ هذا الْعيدِ بِمثلِ هذا ؟!

پرده‌ي دوم

و بعد از گذشت مدّتي ...

روزها نزديك عيد قربان بود ... مردم در شادماني و سرور بودند. دختر امير مؤمنان نزد مسؤول بيت‌المال رفت و از او گردن‌بند مرواريدي به مدّت سه روز به امانت گرفت.

علي (ع) گردن‌بند را ديد و آن را گرفت و نزد مسؤول بيت‌المال آمد و گفت:

اين چيست؟ آيا به مسلمانان خيانت مي‌كني؟!

اي علي! عهد و پيمان و مسؤوليّت خود را فراموش نكرده‌ام. او گردن‌بند را به صورت امانتي قابل برگشت و تضميني گرفته است.

اگر او آن را به صورت غير امانت مي‌گرفت، بي‌شك دستش را به خاطر دزدي قطع مي‌كردم ... بپرهيز از اين كه بار ديگر به انجام دادن چنين كاري دست بزني، در غير اين صورت مجازات من به تو مي‌رسد!

دخترش دستور را شنيد، پس گفت: اي پدرجان (پدرم) ...! من دختر خليفه‌ي مسلمانان هستم ...!

پس پاسخ داد: اي دختر علي بن ابي‌طالب! آيا تمامي زنان مهاجر در اين چنين عيدي با چيزي همانند اين، خود را مي‌آرايند؟!

 

 

درس سوم 


اَلدَّرسُ الثّالِث

﴿ سَنُريهِم آياتِنا . . .

نَزَّلَ اللّهُ الْقرآنَ تَنْزيلاً لِهدايةِ الإنسانِ ﴿ إنَّ هذا الْقرآنَ يَهْدﻯ لِلَّتـﻰ هى أقْوَمُ﴾  فالْقرآنُ يُخاطِبُ جَميعَ أبناءِ الْبشرِ بِثَقافاتِهِمُ الْمختلفةِ علي مَرِّ الْعُصورِ .

فلِهذا نَرَي أساليبَ دَعوَتِه يَختلِفُ بعضُها عن بعضٍ اخْتلافاً كبيـراً . فقَدِ اسْتَخدَمَ الْقرآنُ الْبـراهيـنَ و الأدلَّةَ الْمتنوّعةَ لِتَشْمُل جَميعَ الْفئاتِ الْمختلفةِ  ﴿ و لقد صَرَّفْنا فـى هذا الْقرآنِ لِلنّاسِ مِن كلِّ مَثَلٍ

و الآياتُ الْعلميّةُ فـى الْقرآنِ هى بعضُ هذهِ الْبـراهيـنِ الّتـى تُخاطِبُ الإنسانَ الّذى لا يَطمئنُّ قلبُه اطمئناناً تامّاً إلّا عن طريقِ الْعلمِ و التّجربَةِ .

و إليكَ الآنَ بعضَ هذه الآياتِ :

ظُلُمات الْبحرِ

﴿أو كَظُلُماتٍ فـى بَحْرٍلُجّىٍّ يَغشاه مَوجٌ مِن فَوقه مَوجٌ...ظلماتٌ بعضُها فوقَ بعضٍ

أخبَرنا الْقرآنُ عن ظاهرةِ ظلْمةِ الْبحرِ إخباراً عجيباً و هذا أمرٌ لم يُكْتَشَفْ إلّا فـى الْقرنِ الأخيـرِ .

لقد كان الإنسانُ فـى الْماضـﻰ لا يَستطيعُ أن يَغوصَ فـى الْبحرِ أكثرَ من عِشرينَ متراً ... و لم تكُنْ هناك ظلمةٌ ...

و لكنَّه الآنَ يَغوصُ فـى أعماقِ الْبحارِ غَوصاً أكثرَ مِن مِائَتَـى مترٍ بواسطةِ الْمُعَدَّاتِ الْحديثةِ فنَجِدُ هناك ظَلاماً شديداً . . .

تُعطينا الآيةُ صورةً أخْرَي عن الْبحرِ و هى وجودُ طبقاتٍ مُختلفةٍ من الظّلمةِ ، بعضُها أظْلمُ من الاُخرَي !

درس سوم

به زودي نشانه‌هاي خود را به ايشان نشان خواهيم داد

خداوند قرآن را به تدريج براي هدايت انسان فرستاد (مسلّماً اين قرآن به آييني كه استوارتر است هدايت مي‌كند) قرآن تمام افراد بشر را با فرهنگ‌هاي متفاوتشان و در تمام زمان‌ها، مورد خطاب قرار مي‌دهد.

به همين خاطر است كه مي‌بينيم شيوه‌هاي دعوتش با يك‌ديگر اختلافات فراواني دارد. قرآن حجّت‌ها و دلايل گوناگوني را به كار گرفته است تا تمامي گروه‌هاي مختلف را در بر بگيرد. (و به راستي ما در اين قرآن از هرگونه مثلي براي مردم آشكار و روشن ساخته ايم).

و آيات علمي در قرآن برخي از اين استدلال‌ها هستند كه انساني را كه دلش كاملاً آرام ومطمئن نمي‌شود مگر از راه دانش و تجربه، مخاطب قرار مي‌دهند.

و اينك به بعضي از اين آيات توجّه كن:

تاريكي‌هاي دريا

(يا مانند تاريكي‌هايي در دريايي ژرف است كه موجي آن را مي‌پوشاند  ]و[ روي آن موجي ]ديگر[ است... تاريكي‌هايي است كه روي همديگر قرار گرفته اند.)

قرآن درباره‌ پديده‌ي تاريكي دريا به گونه‌ي شگفت‌انگيزي به ما خبر داده است و اين موضوعي است كه كشف نشده مگر در قرن اخير.

در حقيقت انسان در گذشته قادر نبود كه بيشتر از بيست متر در دريا غواصي كند (به زير آب برود) ... و در آنجا تاريكي نبود .

اما هم اينك او (انسان) در اعماق دريا به كمك تجهيزات جديد بيشتر از دويست متر به خوبي غوّاصي مي‌كند و در آن جا تاريكي شديدي مي‌يابيم...

آيه شكلي ديگر از دريا را به ما مي‌دهد (نشان مي‌دهد) و آن طبقات مختلف از تاريكي است كه هر از ديگري تاريك‌تر هستند.

قد أثْبَتت الاكْتشافاتُ الْحديثةُ أنّ الشُّعاعَ الضَّوئـﻰَّ يَتَكَوَّنُ مِن سبعةِ ألوانٍ . فاللَّونُ الأحْمرُ أوّلُ لونٍ يَختَفـى فـى الْبحرِ! فَإنْ جُرِحَ غوّاصٌ جَرْحاً شديداً وسالَ منه الدّمُ ، لا يَرَي دمَهُ إلا باللّونِ الأسودِ !

و كُلُّ لَونٍ يَختفـى ، يُسَبِّب جزءاً مِن الظّلمةِ و آخِرُ الألوانِ هو اللّونُ الأزرقُ الّذى يَختفـى فـى عمقِ 200 متر (مِائَتَـىْ مترٍ) و مِن هناك ظلمةٌ كاملةٌ !

قرين الْمادّة

﴿و مِن كلِّ شىءٍ خَلقْنا زَوجَيْنِ لَعلّكم تَذَكَّرونَ

خَلَقَ اللّهُ الإنسانَ و جعَلَهُ زوجَيْنِ ذَكراً و أنْثَي ﴿إنّا خَلَقناكم من ذَكَرٍ و أنثَي و لم يقتَصِرْ هذا النّظامُ علي الإنسانِ بل شَمَلَ عالَمَ النّباتاتِ ﴿ و مِن كُلِّ الثَّمراتِ جَعَل فيها زَوجَيْنِ اثْنَيْنِ

إضافةً إلي ذلك نَري‌ فـى الآيةِ التّاليةِ شُمولاً أكبَر و أعمَّ ﴿ومِن كلِّ شىءٍ خَلَقْنا زوجَيْنِ . . .

فكلمةُ "شىء" تدُلُّ علي الْجَماد أيضاً ! فَهَل فـى الْجَمادِ زَوجانِ ؟!

فـى السّنواتِ الأخيـرةِ اكْتَشَفَ علماءُ الْفيزياء أنّ الإلكترونَ حينما يَدورُ حولَ نَواةِ الْمادّةِ ، كَأنَّ هناك جُسَيْماً مَجهولاً آخرَ يَحمِلُ شِحْنَةً تُخالفُ شِحنةً الإلكترونِ . سُمِّـﻰ بـ  "قرينِ الْمادّة" فَاسْتَنْتجَ الْعلماءُ أنَّ لكلِّ جسمٍ قريناً.

اكتشافات جديد ثابت كرده‌اند كه پرتو نور از هفت رنگ تشكيل مي‌شود (به‌وجود مي‌آيد). و رنگ سرخ اوّلين رنگي است كه در دريا مخفي و محو مي‌شود، يعني، اگر غوّاصي بشدّت مجروح گردد و خون از او جاري شود، خونش جز به رنگ سياه مشاهده نمي‌شود .

پادمادّه

وهر رنگي كه مخفي و پنهان مي‌شود (محو مي‌گردد) بخشي از تاريكي را به‌وجود مي‌آورد و آخرين رنگ‌ها همان رنگ كبود (آبي) است كه در عمق دويست‌متري پنهان مي‌گردد و از آن جا {به بعد} تاريكي مطلق است.

 (و از هر چيزي دو گونه (نر و ماده) آفريديم، اميد است كه متذكّر شويد)

خداوند انسان را آفريد و از او جفت نر و ماده قرار داد (همانا ما شما را از مرد و زني آفريديم) و اين دستگاه {آفرينش} به انسان بسنده نكرد (محدود نشد) بلكه عالم گياهان را در برگرفت (و از هر گونه ميوه‌‌اي در آن، دو جُفت قرار داد)

علاوه بر آن در آيه‌ي بعدي شمول و گستردگي بيشتري مي‌بينيم (و از هر چيزي جفت آفريديم) و كلمه‌ي "شي‌ء" بر جامد نيز دلالت مي‌كند! پس آيا در جمادات نيز زوج (نر و ماده) وجود دارد؟!

و در ساليان اخير دانشمندان فيزيك كشف كرده‌اند كه الكترون زماني كه پيرامون هسته‌ي ماده مي‌چرخد، گويي آن جا جسم كوچك نا شناس ديگري هست كه باري را حمل مي‌كند كه مخالف بار الكترون است و "پادِ ماده" ناميده شده (ناميده مي‌شود) پس دانشمندان نتيجه گرفتند كه هر جسمي ضدّي دارد.

إنَّ الْفيزيائىَّ الْمسلمَ محمّداً عبدَالسَّلامِ الْحائزَ علي جائزةِ نوبِلَ فـى الْفيزياءِ و الَّذى قامَ بأبْحاثٍ مهمّةٍ فـى موضوعِ قرائنِ الْمادّة ، صَرَّحَ بعدَ حُصولِهِ علي الجائزةِ تصريـحاً عجيباً حيثُ يُشيـرُ إلي أنَّ الآيةَ الْقرآنيّةَ:

﴿ومن كلِّ شىءٍ خَلَقنا زَوجَيْنِ . . . كانَت بِمَثابةِ شُعورٍ خَفىٍّ و إلْهامٍ قوىٍّ  له أثناءَ أبْحاثه عن قرائن الْمادّةِ !

إنَّ ورودَ هذه الْحقائقِ الْفَخْمَةِ و الدّقيقةِ علي لسانِ إنسانٍ أمّىٍّ عاشَ فـى بيئةٍ أمّيّةٍ دليلٌ

علي أنّه تَلَقّاها مِمَّن يَعلَمُ السّرَّ فـى السّماواتِ و الأرضِ :

﴿ قُلْ أنزَلَهُ الّذﻯ يَعلَمُ السّرَّ فـى السّماواتِ و الأرضِ

همانا فيزيك‌دان مسلمان- محمّد عبد السَّلام- برنده‌ي جايزه نوبل در فيزيك و كسي كه پژوهش‌هاي مهمّي در موضوع پادمادّه ها  انجام داده است، بعد از دستيابي‌اش به جايزه بيانات شگفت‌آوري را اظهار كرده‌است، در آن‌جا كه به آيه‌ي قرآني اشاره مي‌كند (و از هر چيزي دو گونه "نر و ماده" آفريديم ...) كه اين آيه همانند احساسي پنهاني و الهامي قوي براي او در خلال پژوهش‌هايش درباره‌ي پادِ مادّه‌ها بوده است.

در حقيقت ورود اين حقايق بزرگ و دقيق بر زبان انساني درس نخوانده كه در محيطي بي‌فرهنگ زندگي كرده است، دليلي است كه او آن‌ها را از كسي كه راز آسمان‌ها و زمين را مي‌داند،‌ فرا گرفته است (بگو كسي كه راز آسمان‌ها و زمين را مي‌داند،‌ آن را فرو فرستاد . . . )


الدَّرسُ الرّابعُ                            

أمُّ الشّهداءِ

نَشَأت الْفتاةُ الشّاعِرةُ فـى بيتِ السّيادةِ والْفُروسيّةِ والْبيانِ . أبوها رئيسُ الْقبيلةِ وأخَواها مِن قادَتِها و فُرْسانِها.

ولكن . . .  أنّـي يَدومُ لَها الصَّفاءُ والْفَرحُ،  وقد فَقَدَت أباها وأخَوَيْها فـى الْحروبِ الْقَبَليَّةِ ؟! كانت الْفتاةُ تَشْعُرُ بِالْكآبَةِ والْحُزنِ الشّديدِ . . .

إلي أن ...

أشرقَتْ علي شبْهِ الْجزيرةِ أشعَّةُ شَمسٍ جديدةٍ ... جاءت الْخنساءُ عند النَّبـىِّ (ص) . . . سَمِعَت الآياتِ . . .  أحَسَّتْ أنّ السّكينةَ قد اُنْزِلَتْ علي قلبِها. . .  أنشَدَتْ بعضَ أشعارِها و سَمِعَها النّبـﻰُّ (ص) وطَلَبَ منها أن تُنْشِدَ أكْثرَ . . .  .

و هكذا تَحَوَّلَتْ "بَكّاءَةُ الْعربِ"... آياتُ الْبَعْثِ و النّشورِ  و الْجنَّةِ و النّارِ والْبِرِّ و الإحسانِ ذَوَّقَتْها حياةً جديدةً .

رَبَّتْ أبناءَها علي هذه الْقِيَمِ و بعدَ سَنواتٍ حيـنَ اشْتَدَّت الْحروبُ و انْدَفَعت جُيوشُ الإيْمانِ و النّورِ فـى مُواجهَةِ الْكُفرِ و الظَّلامِ ،جَمَعت الْخنساءُ أولادَها الأربعةَ و قالت :

يا أولادﻯ ! أسْلَمتُم طائعيـنَ و هاجَرتُم مُختارينَ . . .  أنتم تَعلَمونَ ما أعَدَّ اللّهُ لِلْمسلميـنَ مِن الثّوابِ الْجَزيلِ فـى حربِ الْكافرينَ . فَاعْلَموا أنّ الدّارَ  الْباقيةَ خيـرٌ مِن الدّارِ الْفانيةِ .  

قال اللّهُ تعالي ﴿يا أيُّها الَّذينَ آمَنوا اصْبِروا و صابِروا و رابِطوا و اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّكُم تُفْلِحونَ . . .

ثُمَّ قامَتْ و أحْضَرَت أسْلِحَتَهم و ألْبَسَتْهُم لباسَ الْحربِ واحداً فَواحداً ثُمَّ شَيَّعتْهُم إلي ساحةِ الْمعرَكةِ.

يَندَفعُ الأبناءُ مُكبّرينَ مُهَلِّليـنَ ‌داعيـنَ‌ اللّهَ أن يُقوِّﻯَ‌ بِهِم دينَهُ و يَرْزُقَهم الشَّهادةَ فـى سبيله.

فـى ساحةِ الْمعركةِ

حيـنَ اسْتُشْهِدَ أوّلُ أبنائِها أشْفَقَ عليها كلُّ مَن كان يعرِفُها . . . كيف سَتُواجِهُ نبأ اسْتِشهادِ وَلَدِها بعد فِقْدانِ أبيها و أخَويْها ؟! . . .  هم لا يعلَمونَ أنَّ ما سيكونُ هو أعظَمُ !!

اِنتصر الْمسلمونَ ... يُحصَي الشّهداءُ . . .  أربعةٌ منهُم أولادُ الْخنساءِ . . .

واهاً ... كيف نُبَلِّغُهَا هذا الْخبَر ؟ . . .  هى تَموتُ .. واهاً .. واهاً . . . !

تَستقبل الْخنساءَ الْعائدينَ مِن ساحةِ الْمعركةِ . . . لم تسألْ أحداً عن أولادِها و إنَّما كان سؤالُها عن أخبارِ الْمعركةِ ! عندما عَلِمت انْتصارَ الْمسلميـنَ جَرَتْ دُموعُ الْفَرحِ علي وجْهِها مُهَلِّلةً . . .

اله إلاّ الله" مي‌گفت ... .

ولكن . . . الْخبـرُ . . . كيف يُقال لَها . . . ؟!

يا أمُّ . . .

لا . . . لا . . . لا يُمكِنُ . . . أنا لا أنْسَـﻰ بُكاءَها و عَويلَها علي أخَوَيْها . . .

كأنَّ الْخنساءَ عرفَت الْخبـرَ من عُيونِ ناقِله ، فقالت: هل كَرَّمَنـي‌اللّهُ باسْتِشْهادِهم ؟!

فأجاب : نـَ . . . نـَ . . . نَعَم . . . فَتَرنَّمَتْ : ﴿ و لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا فـى سبيلِ اللّهِ أمواتاً بل أحياءٌ عند ربِّهم يُرْزَقون ثُمَّ نظَرت إلي الأفقِ قائلةً :

اَلْحمدُ لِلّهِ الّذى شَرَّفنـى بِاسْتِشهادِهم أرجو أن يَجْمَعَنـى بِهم فـى مُسْتَقَرِّ رحْمتهِ .

درس چهارم                           

مادر شهيدان 

دختر جوان شاعر در خانه‌ي سَروري و رياست و دلاوري و سخنوري پرورش يافت.پدرش رئيس قبيله و دو برادرش از فرماندهان و سواران(دلاوران) آن بودند

اما ... چگونه [اين ]طراوت و شادماني برايش پايدار مي‌ماند (مي‌توانست پايدار بماند)، درحالي كه او پدر و دو برادرش را در جنگ هاي قبيله‌اي از دست داده بود؟! دختر جوان مصيبت و اندوه شديد احساس مي‌‌كرد.

تا اين كه

نور خورشيدي نوين بر شبه جزيره تابيد ... "خنساء" نزد پيامبر (ص) آمد ... آيات را شنيد ... احساس كرد كه آرامش در دلش افتاده است... برخي از اشعارش را سرود (خواند) و پيامبر (ص) آن‌ها را شنيد و از او خواست تا بيشتر شعر بسرايد ...

و اين چنين دختر گريان عرب متحوّل شد ... آيات ]مربوط به[ رستاخيز و قيامت و بهشت و دوزخ و نيكي و احسان زندگي تازه‌اي را به او چشانيد.

پسران خود را با اين ارزش‌ها پرورش‌داد (تربيت كرد) و بعد از چند سال هنگامي كه جنگ‌ها شدّت گرفت و سپاهيان ايمان و نور براي رويارويي با كفر و تاريكي روانه شدند، خنساء چهار فرزندش را جمع كرد و گفت:

اي فرزندان من! با ميل و رغبت مسلمان شديد و با اختيار هجرت كرديد ... شما مي‌دانيد، خداوند چقدر پاداش فراوان براي مسلمانان در جنگ با كافران آماده كرده است. پس بدانيد كه سراي ماندني بهتر از سراي فناپذير است.

خداوند متعال فرمود (اي كساني كه ايمان آورده ايد، صبور باشيد و يك‌ديگر را به صبر و پايداري سفارش كنيد و با آمادگي مراقب كار دشمن باشيد و از خدا بترسيد، اميد است كه رستگار شويد ...)

سپس برخاست و سلاح‌هاي آنان را حاضر كرد و لباس جنگ را يكي يكي بر آن‌ها پوشانيد آنگاه آنان را به سوي ميدان جنگ بدرقه كرد.

پسران با تكبير و "لا اِله الاّالله" گويان رهسپار شدند درحالي كه از خداوند مي‌خواستند كه دينش را به وسيله‌ي آن‌ها تقويت نمايد و به آن‌ها شهادت در راهش را روزي دهد.

در ميدان جنگ

هنگامي كه اوّلين پسرش به شهادت رسيد هر كسي كه او را مي‌شناخت براي او دلش سوخت ... چگونه مواجه خواهد شد با خبر شهادت فرزندش بعد از، از دست دادن پدر و دو برادرش؟!: ... آن‌ها نمي‌دانند آنچه بعداً به وقوع مي‌پيوندد، عظمت بيشتري خواهد داشت!!

مسلمانان پيروز شدند ... شهدا شمرده مي‌شوند ... چهار تن از آن‌ها فرزندان خنساء بودند ... واي ... چگونه اين خبر را به او برسانيم؟ ... او مي‌ميرد ... واي ... واي...!

خنساء از مراجعت كنندگان از ميدان جنگ استقبال مي‌كند ... از كسي درباره‌ي فرزندانش سؤال نكرد و فقط سؤال او فقط درباره‌ي اخبار جنگ بود! هنگامي كه به پيروزي مسلمانان پي‌برد،اشك‌هاي شادي برچهره‌اش جاري شد در حالي كه "لا

ولي . . . خبر . . . چگونه به او گفته مي شود . . . ؟!

اي مادر . . .

نه . . . نه. . . ممكن نيست . . . من گريستن او و زاري او را بر دو برادرش فراموش نمي كنم.

گويا خنساء خبر را از چشمان آورندي آن دانست، پس گفت: آيا خداوند مرا با به شهادت رسيدن آنان گرامي داشت؟

پس جواب داد: بـ... بـ ... بله ... آن‌گاه زير لب زمزمه كرد: (هرگز كساني را كه در راه كشته شده‌اند، مردگان مپندار، بلكه زندگانند كه نزد پروردگارشان روزي داده مي‌شوند) سپس چشم به افق دوخت در حالي كه مي گفت:

سپاس ويژه‌ي آن خدايي است كه با شهادت آن‌‌ها به من بزرگواري نمود و شرف داد و اميدوارم كه مرا با ايشان در جايگاه رحمتش جمع كند، (محشور كند).

 

 

درس پنجم


اَلدَّرسُ الْخَامِسُ

طَلائِعُ النّور

كُنّا فـى الْحِصَّةِ الأخيـرةِ . نَظَرَت الْمعلِّمةُ إلي ساعتِها و قالَتْ : اَلدَّرسُ يَكْفـى ! أمّا الآنَ فأريدُ أن أتكَلَّمَ حولَ حَفْلةٍ عظيمةٍ تَنْعقدُ فـى مدرستِنا فـى الاُسْبوعِ الْقادِمِ.

نُريدُ فـى هذه الْحفلةِ أن نُكَرِّمَ شَخصيَّةً لَها مقامٌ عظيمٌ و شأنٌ رفيعٌ بَيْننا . لذا أرجو أن تَدْعونَ أولياءَ كُنَّ لِلْحضور فيها . كَثُرَت الضَّوضاءُ فـى الصَّفِّ .

فسألت بعضُ التِّلميذاتِ بعضاً : مَن الَّذﻯ أرفَعُ شأناً وأعَزُّ مَقاماً . . . ؟! قالَت الْمُعلِّمةُ : سَيَنْكَشِفُ كلُّ شـﻰءٍ.

دُقَّ الْجَرَسُ و خَرَجنا مِن الصَّفِّ . فـى الْمَمَرِّ نادَتْنـى مُعلِّمتـى و قالت : يا سَميـرةُ ! لا تَنْسَى أن تَحْضُرى فـى الْمراسيم مع أمِّكِ .

و لَمّا وَصَلتُ إلي الْمنْزلِ دَخَلتُ الْغُرفةَ قَلِقةً و سَلَّمتُ علي اُمّـﻰ و قُلتُ لَها مَحزونةً : هذه دعوةٌ لِلآباءِ و الاُمَّهاتِ لِلاشْتراكِ فـى حَفْلَةِ التّكريـمِ . . .   .

اِبْتَسَمَت و قالَتْ : شىءٌ جَميلٌ . . . سَنَشْتَرِكُ معاً .

جَلَستُ فـى زاوية الْغرفةِ و نظرتُ إلي صورةِ أبـى . . . : "لَيتَ أبـى كان حيّاً لِيشتركَ معنا فـى الْحفلةِ . . . الطّالباتُ يَأتيـن مع آبائِهنَّ و اُمَّهاتِهنَّ .

قالت لـى أمّى بِحَنانٍ : ماذا تَقولين يا سَميـرةُ ؟! أبوكِ كان معلّماً ، تركَ الدّرسَ و الْمدرسةَ لِيُدافعَ عن دينِنا وكَرامَتِنا و وطنِنا.كان أصْدَقَ النّاس قولاً وأحسَنَهُم عملاً . .  اُسْتُشْهِد فـى سبيلِ الْحقِّ حتّي تَسْتَطيعَ زَميلاتُكِ أن يَعِشْنَ فـى أمْنٍ و راحةٍ . . . و هذا عِزٌّ و فَخْرٌ لكِ . أنتِ بنتُ شهيدٍ وهذا أمرٌ عظيمٌ . . .

ما كُنتُ أفْهَمُ كلامَ أمّى . . . كُنتُ أظُنُّ أنَّ أبـى قد نُسِىَ و لَم يَبْقَ له ذكرٌ . تلك اللّيلةَ نِمتُ بِذكْرَي أيّامٍ كان أبـى معَنا . . . !

كانت الْمدرسةُ مُزدَحِمةً . لَم يَكُن فـى قاعة الْمدرسةِ مكانٌ لِلْجُلوسِ . أنا و اُمّى جَلَسْنا آخِرَ الْقاعةِ . جاءت الْمديرةُ و ألَحَّتْ علينا أن نَجلِسَ فـى الْمُقدَّمةِ .

بَدَأت الْمراسيمُ . عندما رُفِع السِّتارُ . . . تَحت الأضْواءِ الْمُلَوَّنَةِ مِن الأحْمَرِ و الأصْفَرِ والأخْضَرِ . . . رأيتُ صورةً كبيـرةً لأبـى . . . تعجَّبتُ كثيراً . . . ما كنتُ أستَطيعُ أن اُصَدِّقَ أن هذا أبـﻰ . . .

ها هذه الْمراسيمُ قد انْعقَدَتْ لِتكريـمِ أبـى ؟! . . .

وَقَفَت الْمديرةُ أمامَ الْجمع و بدأتْ بالْكلامِ :

نَحن اجْتَمَعنا فـى هذا الْمكانِ حتّي نُكَرِّمَ إنساناً ضَحَّي بنَفْسه و دافَع عن عقيدتهِ و كَرامةِ شَعْبِهِ . . . الشُّهداءُ فـى ذا كِرَتِنا.

هم خيـرُ النّاسِ إيْماناً و عمَلاً . . . فلَن نَنْساهُم أبداً. . .

و علينا أن  نَتَّخِذَهُم سِراجاً يُرْشِدُنا إلي طريقِ الْحقِّ . . .

أخَذَ قلبـى يَخْفِقُ بشدَّةٍ . كنتُ أنظُرُ إلي صورةِ أبـى .كأنَّه يَبْتَسِمُ إلَـىَّ . . .حينَما كنتُ غارِقَةً فـى أفكارى، نادَتْنـى أمّى: قُومى يا بُنَيَّتـى... السَّيِّدةُ الْمديرةُ تُناديكِ ...

فَسَمِعْتُها تقول : أرجو من ابْنَتـى سَميـرةَ أن تَأتـىَ و تأخُذَ هذه الْهَديّةَ من جانبِ الْمدرسةِ . . .

ذهبتُ نَحو الْمِنبَرِ و الْحُضّارُ يُصَلّونَ فيُصَفِّقونَ فَرِحيـنَ !

درس پنجم    

پيشگامان نور

در زنگ آخر بوديم. خانم معلّم به ساعتش نگاه كرد و گفت: درس كافي است! امّا هم‌اكنون مي‌خواهم پيرامون جشني بزرگ كه در هفته‌ي آينده در مدرسه‌ي ما برگزار مي‌شود، سخن بگويم.مي‌خواهيم در اين جشن شخصيتي را گرامي بداريم كه مقامي بزرگ و ارزش والايي دارد. بنابراين از شما مي‌خواهم كه پدران و مادران خود را براي حضور در آن دعوت كنيد. سر و صدا در كلاس زياد شد.

دانش‌آموزان از همديگر پرسيدند: چه كسي از نظر قدر و مرتبه بلندتر و از نظر مقام گرامي‌تر است ...؟! معلّم گفت: همه چيز معلوم خواهد شد.

زنگ به صدا در آمد و از كلاس خارج شديم. در راهرو معلّمم مرا صدا زد و گفت: اي سميره! فراموش نكن كه همراه مادرت در مراسم حاضر شوي.

و هنگامي كه به خانه رسيدم با پريشاني و ناراحتي وارد اتاق شدم و به مادرم سلام كردم و غمگينانه به او گفتم: اين دعوتي براي پدران و مادران جهت شركت در جشن گرامي‌داشت است . . .               

لبخند زد و گفت: چيزي زيباست ... با هم شركت خواهيم كرد.

در گوشه‌ي اتاق نشستم و به تصوير پدرم نگاه كردم ...: "اي كاش پدرم زنده بود تا در جشن همراه ما شركت كند... دانش‌آموزان همراه پدران ومادران خود مي‌‌آيند.

مادرم با مهرباني به من گفت: اي سميره، چه مي‌گويي؟! پدرت معلّم بود، او درس و مدرسه را رها كرد تا از دين و كرامت و وطنمان دفاع كند. از نظر گفتار راست‌گوترين مردم و از نظر كردار نيكوكارترين آن‌ها بود ... در راه حق به شهادت رسيد تا همشاگردي هاي تو بتوانند در امنيت و آسايش زندگي كنند ... و اين عزّت و افتخاري براي تو است. تو دختر شهيدي و اين امر بزرگي است ... .

سخن مادرم را نمي‌فهميدم ... فكر مي‌كردم كه پدرم فراموش شده است و جز نامي از او باقي نمانده است. آن شب با ياد روزهايي كه پدرم همراه ما بود، خوابيدم.

مدرسه شلوغ بود. در سالن مدرسه جايي براي نشستن نبود. من و مادرم در آخر سالن نشستيم. مدير آمد و به ما اصرار كرد كه در اوّل[سالن  ]بنيشينيم.

مراسم آغاز شد. هنگامي كه پرده كنار زده شد ... زير نورهاي رنگارنگِ سرخ و زرد و سبز ... تصوير بزرگ پدرم ديدم ... بسيار شگفت‌زده شدم ... نمي‌توانستم باور كنم كه اين پدرم است

هان! اين مراسم براي بزرگ‌داشت پدرم برپا شده است.

خانم مدير مقابل جمع ايستاد و شروع به سخن گفتن كرد.

ما در اين‌جا جمع شده‌ايم تا گرامي‌ بداريم انساني را كه جان خود را فدا ساخت و از عقيده‌ي خود و بزرگواري ملّتِ خود دفاع كرد...شهيدان در ياد و خاطر ما هستند.

آن‌ها از نظر ايمان و عمل بهترين مردم‌اند ... هرگز آنان را فراموش نمي‌كنيم ... و بر ما واجب است آن‌ها را همانند چراغي بدانيم كه ما را به‌ راه حق هدايت مي‌كند.

قلبم به شدّت شروع به تپيدن كرد. به تصوير پدرم مي‌نگريستم. گويا به من لبخند مي‌‌زد، زماني كه در انديشه‌ها غرق بودم. مادرم مرا صدا زد: برخيز دخترم خانم مدير تو را صدا مي‌زند ...

پس شنيدم كه مي‌گفت: از دخترم سميره مي‌خواهم كه بيايد و اين هديه را از طرف مدرسه بگيرد.

درحالي كه حاضران صلوات مي‌فرستادند با خوشحالي دست مي‌زدند، به سوي تريبون رفتم.

 


درس ششم

 

اَلدَّرسُ السّادِسُ

اِغْتِنامُ الْفرصَة

بادِرِ الْفرصَةَ واحْذَرْ فَوتَها                            فَبُلوغُ الْعِزِّ فـى نَيْلِ الْفُرَصْ

و اغْتَنِمْ عُمْرَكَ أيَّامَ الصِّبا                            فَهْوَ إن زادَ معَ الشَّيْبِ نَقَصْ

إنَّما الدّنيا خَيالٌ عارِضٌ                             قَلَّما يَبْقَي ،و أخبارٌ تُقَصْ

فَابْتَدِرْ سَعْيَك ، و اعْلَمْ أنَّ مَنْ                       بادَرَ الصَّيْدَ معَ الْفجْرِ قَنَصْ

و اتْرُكِ الْحِرْصَ تَعِشْ فـى راحةٍ                    قَلَّما نالَ مُناُه مَنْ حَرَصْ

قد يَضُرُّ الشّىءُ تَرْجُو نَفْعَهُ                           رُبَّ ظَمْآنَ بِصَفْوِ الْماءِ غَصْ

هذه حكمةُ شيخٍ عالِمٍ                                فَاقْتَنِصْها ، فَهى نِعْمَ الْمُقْتَنَصْ

سامى البارودى

اَلْبارودﻯُّ مصرﻯّ الْمَولِد . قد تَذَوَّقَ مُرَّ الْحياةِ و حُلْوَها . فجَمع تَجارِبَ قيِّمةً فـى حياتهِ . شجَّع الشّاعرُ فـى هذه الْقصيدةِ الشّبابَ إلي الاستفادةِ من الْفُرَصِ لِلْوصولِ إلي الشّرفِ و الْمجدِ.

و يَعتقدُ أنّه لا ينجَحُ فـى هذه الْحياة إلّا الْمُجِدّينَ . و يَرَي أنّ النّاسَ فـى مُجتمعِه يُضَيِّعونَ عمرَهم إلّا أصحابَ الأخلاق الْكريـمةِ و مَن تَعّرفَ علي حقيقةِ الْحياة .

البارودﻯُّ قد أحَسّ أنّ بِلادَهُ لا تُعانـى إلّا الكَسالةَ و الْخُمولَ فيدعو إلي السّعى و الْعمل .

درس ششم

غنيمت شمردن فرصت

1- در هنگام فرصت بشتاب وعجله كن،(فرصت را غنيمت بدان) و برحذر باش از فوت و از دست‌ دادن آن / زيرا رسيدن به عزّت و بزرگواري در دستيابي به فرصت‌هاست.

2- روزگار كودكي (جواني) عمرت را غنيمت بشمار / زيرا عمر اگر با پيري زياد شود، كاهش مي‌يابد.

3- دنيا تنها مانند خيالي زودگذر است / كه چندان پايدار نيست و همچون اخباري است كه روايت مي‌شود.

4- تلاش خود را به كار بند و بشتاب، و بدان كه هركس / بامدادان به شكار اقدام كند، صيد و شكار مي‌يابد.

5- حرص و آز را رها كن تا در آسايش زندگي كني / هر كه حرص و طمع ورزد خيلي كم به آرزويش مي‌رسد.

6- گاهي به چيزي كه به سود و نفع آن اميدواري، ضرر و زيان مي‌رساند / چه بسا تشنه‌اي كه آب صاف در گلويش گير كند.

7- اين پند و حكمت مرد دانشمندي است / آن را غنيمت بدان، زيرا بهترين دستاورد است!( آنرا شكار كن زيرا نيكو شكاري است.)

محلّ تولّد بارودي در مصر است.او تلخ و شيرين روزگار را چشيده است و تجربه هاي با ارزشي را در زندگي اش جمع كرده است.

شاعر دراين قصيده جوانان را به استفاده از فرصت ها براي رسيدن به شرافت و بزرگي تشويق كرده است.

و معتقد است فقط كساني كه كوشش مي كنند در زندگي موفق مي شوند.

و معتقد است كه مردم در جامعه او عمرشان را تباه مي كنند مگر افرادي كه اخلاقي خوب دارند و حقيقت زندگي را شناخته اند.

بارودي حس كرده است كه كشورش از [ چيزي] جز تنبلي و سستي رنج نمي برد پس به سعي و تلاش و كار كردن فرا مي خواند.

 

درس هفتم


اَلدَّرسُ السَّابِع

عليكُم بالْقرآن ِ

قال‌النّبـىُّ الأكرمُ (ص):" إذا الْتَبَسَت عليكُم الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فعليكُم بالْقرآنِ "

اَلْقرآنُ نورٌ و هُديً يُخْرجُ الْمجتمعَ الإنسانـى مِن الْموتِ إلي الْحياةِ و مِن الْيأسِ إلي الرَّجاء و مِن الْكَسَلِ إلي النَّشاطِ و من السُّكونِ إلي الْحركةِ و هو لا يَسْمَحُ لِلنّاس أن يَتْرُكوا الدّنيا بِذريعَةِ الْحصولِ علي الآخِرةِ . بل يَجعلُ الدّنيا وسيلةً لِلْحُصولِ علي الْعُقْبـَي .

و إليك الآنَ بعضَ الآياتِ حَول هذا الشّأنِ :

إنَّ القرآنَ الْكريـمَ قد عَدَّ الْمواهبَ الطّبيعيّةَ و النِّعمَ الإلـهيّةَ رزقاً لِلإنسان و وسيلةً لِبقاء حياتِه و دوامِ عَيْشهِ و سبباً لِحركتِهِ نَحوَ الْكمالِ و الرُّشدِ.

﴿ و نَزَّلنْا مِن السَّماءِ ماءً مباركاً فأنْبَتْنا جنّاتٍ و . . . رزقاً لِلْعبادِ فَنَهي الإنسانَ عن تحريـمِ هذه النِّعَمِ علي نَفْسه ﴿يا أيُّها الّذين آمَنوا لا تُحَرِّموا طَيّباتِ ما أحَلَّ اللّهُ لكم

و هذا الْخِطابُ عامٌّ مُوَجَّهٌ إلي بنـى آدمَ أجْمَعيـنَ ، و لايَخْتَصُّ بالأغنياءِ ﴿ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زينةَ اللّهِ الّتـى أخرَجَ لِعبادِهِ و الطّيّباتِ مِن الرّزقِ ، قُلْ هى لِلّذين آمَنوا فـى الْحياةِ الدّنيا

مِن واجبِ الإنسان أن يَسْعَي لِلاستفادةِ مِن هذه النِّعَمِ فـى طريق حركتهِ نَحْوَ الْكمالِ و الرُّشْدِ و لا يَنْسَي مسؤوليَّتهُ تَجاهَ خالِقه.

قال الإمام علىٌّ (ع) : " إنَّ اللّهَ يُحِبُّ أن يَرَي أثَرَ النِّعمةِ علَي عبْدِه" ! فمَن ضَيَّعَ النِّعَمَ باسْتِفادَتِهِ فـى غيـرِ طريقِ الْحقَِ فقد كَفَرَ بِها .

إنَّ الْقرآنَ يؤكِّدُ أنَّ لِهذا الْعالَمِ سُنَناً و قوانيـنَ لا تَتَغيَّرُ ﴿ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّهِ تبديلاً و مَن اسْتفادَ مِن هذه السُّنَنِ يَصِلْ إلي غايته ، و لا فرقَ فـى ذلك بين أن يكونَ  الإنسانُ مؤمناً بِاللّهِ أو غيـرَ مؤمنٍ به ، مُسْلِماً أو غَيْرَ مسلمٍ ، لأنَّ الأسْماءَ و الْعناوينَ لا قيمةَ لَها مادامَتْ لَم تَقْتَرِنْ بالْعملِ !

لَمّا فَتَحَ‌ رسولُ اللّه(ص)مكّةَ قامَ ‌علي ‌الصَّفا فقال: يا بَنـى هاشمٍ ، يا بَنـى عبْدِ الْمُطَّلِبِ ! . . . لا تقولوا إنَّ مُحمّداً مِنّا ، فَوَاللّهِ ما أوليائى مِنكُم و مِن غيركم إلّا الْمتّقونَ . . . إنّ لـى عملى و لكُم عَمَلَكُم".

و هذا الإنسانُ لا يَيْأسُ و إنْ رَأي أنَّ قُوَي الظّلْم مُسَيْطِرةٌ علي الْعالَم ، لإنَّه قد آمَنَ بـ ﴿ أنّ الأرضَ يَرِثُها عبادﻯَ الصّالِحونَ و يعلَمُ أنّ الْحقَّ هو الْباقى و أنّ ﴿ الْباطلَ كان زَهوقاً

﴿و نُريدُ أنْ نَمُنَّ علَي الّذين اسْتُضْعِفوا فـى الأرضِ و نَجْعَلَهم أئمّةً و نَجعَلَهُم الْوارثيـنَ

درس هفتم

به قرآن پناه ببريد

پيامبر اكرم (ص) فرمود: "وقتي كه فتنه‌ها همچون پاره‌هاي شب تاريك بر شما پوشيده شد، پس به قرآن پناه ببريد."

قرآن نور و هدايت‌گري است كه جامعه‌ي بشري را از مرگ به سوي زندگي و از نااميدي به اميدواري و از تنبلي به سوي فعّاليّت و از سكون به سوي حركت، در مي‌آورد و به مردم اجازه نمي‌دهد كه دنيا را به بهانه‌ي دستيابي به آخرت، رها كنند، بلكه دنيا را وسيله‌اي براي رسيدن به آخرت،‌ قرار مي‌دهد.

و هم‌اينك به برخي آيات درباره‌ي اين موضوع، توجّه كن:

همانا قرآن كريم بخشش‌هاي طبيعي و نعمت‌هاي الهي را به عنوان روزي براي انسان و وسيله‌اي براي بقا و دوام زندگي‌اش و عاملي براي حركتش به سوي كمال و رشد، شمرده است.

 (و از آسمان، آبي پربركت فرود آورديم، پس بدان[ وسيله  ]باغ‌هايي رويانيديم ... براي روزي بندگان) بنابراين انسان را از محروم كردن اين نعمت‌ها بر خودش، بازداشته است (اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، چيزهاي پاكيزه‌اي را كه خدا براي شما حلال كرده، حرام مشماريد)

و اين فراخواني، يك پيام عمومي براي تمامي فرزندان بشر است، و ويژه‌ي ثروتمندان نيست (بگو: زيوري را كه خدا براي بندگانش پديد آورده و روزي‌هاي پاكيزه را، چه كسي حرام گردانيده؟ بگو: اين ]نعمت‌ها[ در زندگي دنيا براي كساني است كه ايمان آورده‌اند).

بايد كه انسان براي استفاده و بهره از اين نعمت‌ها در راه حركتش به سوي كمال و رشد، تلاش كند و مسؤوليّت خويش را در برابر آفريده‌اش فراموش نكند.

امام علي (ع) فرمود: "مسّلماً خداوند دوست مي‌دارد كه تأثير نعمت را بر روي بنده‌اش، ببيند" پس هر كه نعمت‌ها را با استفاده اش در مسير ناحق تباه كند، نسبت به آن‌ها كفر ورزيده است.

در حقيقت قرآن تأكيد مي‌كند كه اين جهان داراي سنّت‌ها و قوانين غير قابل تغيير است (و هرگز براي سنّت خدا دگرگوني نخواهي يافت) و هر كه از اين سنّت‌ها استفاده كند به هدفش مي‌رسد، و هيچ فرقي در آن ميان وجود ندارد كه انسان به خدا ايمان داشته باشد يا نداشته باشد، مسلمان يا غير مسلمان باشد، زيرا اسم‌ها و لقب‌ها و عنوان‌ها تا زماني كه به عمل نزديك نشوند (همراه عمل نباشند)، هيچ ارزشي ندارد .

وقتي كه رسول خدا (ص) مكّه را فتح كرد، بر روي "صفا" ايستاد و گفت: "اي فرزندان هاشم،‌ اي فرزندان عبدالمطّلب، ... نگوييد كه محمّد از ماست،‌ قسم به خدا دوستان من از شما و غير شما جز پرهيزگاران نيستند ... مسّلماً عمل من براي من و عمل شما براي شماست."

و اين انسان نااميد نمي‌شود، اگرچه ببيند نيروهاي كفر بر جهان مسلّط شده‌اند، زيرا او ايمان آورده است به اين كه (زمين را بندگان شايسته  به ارث مي‌برند) و مي‌داند كه فقط حق ماندگار است و[ مي‌داند ]كه (باطل نابودشدني است).

(و مي‌خواهيم كه منّت نهيم بر كساني كه در زمين ضعيف نگاه داشته شده‌اند و آنان را پيشوايان گردانيم، و ايشان را وارث[ زمين ]كنيم).



 

لعات

أَلانَ: نرم كرد « متعدي شده لانَ ،‌ نرم شده»اُولو: صاحبان« مفرد از لفظ خودش ندارد» واوِ آن تلفّظ نمي شود.

بُلْدانٌ مُتَخَلِّفةٌ: كشورهاي عقب مانده

تَبَعيّة: وابستگي

حاجّة ماسّة: نياز مبرم

خِصّيص: وابسته و نزديك «مترادف مُلازم»

خُطَي: گام ها «جمع خُطوة»

رُخام: سنگ مرمر

رَقَّ‌ (يَرِقُّ، رِقّةً): نرم و نازك شد« ضدغَلُظَ،‌مترادف لانَ»

رَمْضاء: گرماي سوزان

سَمَّرَ: ميخكوب كرد،‌به وسيله ميخ كوبيد

طائع: فرمانبر

غاوونَ: گمراهان دنبال هوا و هوس رونده «جمع غاوى»

فَرْع: رشته و شاخه «جمع آن فُروع»

قَلْب: عوض كردن، تبديل كردن

قَنَتَ (يقنُتُ، قُنوتاً) : اطاعت كرد، فرمان برد « مترادف أطاعَ»

مُبَذِّر: اسراف كننده و پراكنده ي مال

مُجيد: آورنده چيزهاي نيكو و پسنديده

مَسامير: ميخ ها «جمع مِسْمار»

مُستَجير: پناهنده

مَفروضة: تحميلي

مَلَل: خستگي و كسالت

مَنَحَ (يمنَحُ، مَنحاً) : بخشيد «مترداف أعطَي و وَهَبَ»

هَوان: خواري و ذلّت

بُثابُ: پاداش داده مي شود«مجهول يُثيبُ»


2

آگوست 16, 2007

أبرار: نيكان «جمع بَرّ»أبـىّ، أبيّة: ناپسند شمرنده، دوري از پستي ها و زشتي ها بامناعت

أحمَرْ: تند و زبان سوزتر،‌ تند و زبان سوزترين

أحوَج: نيازمندتر، نيازمندترين

اِستَقَي (يَستَقى، اِستقاءً) : آب خواست

أسعار: قيمت ها « جمع سِعْر»

أسقَطَ: فرو افكند،‌ پايين آورد

اِشتَكَي (يَشتَكى،‌اشتكاءً) : شكايت كرد « مترادف شَكا»

أصغَي (يُصغى، إصغاءً) : گوش فرا داد

أعوَج،‌ مؤنث عَوْجاء: كج ،‌خميده

اِعوِجاج:‌ كجي ، خميدگي

اِنحَطَّ ( يَنحَطُّ،‌ انحطاطاً) : فرود آمد

أيقَنَ (يُوقِنُ، إيقاناً) : يقين كرد

بارئ:‌ آفريننده

بَغَضَ‌ (يبغُضُ، بُغْضاً) : ناپسند داشت و بدش آمد

تَضاءَلَ: كوچك شد، ناقص شد، رو به زوال نهاد

تَضليل: گمراه كردن

تَخفيض: كاهش نرخ كالا،‌ تخفيف

جَبان: ترسو

جَنَبَ (يجنُبُ، جَنْباً) : دور كردن و كنار زد

حَذارِ: زنهار

حُروب: جنگ ها «جمع حَرْب»

دَنـى: پست و فرومايه

دَنايا: كردارها و رفتارهاي پست «جمع دنيئة»

رِجالُ إطفاء‌الحريق: مأموران آتش نشاني

رَهْبة: ترس

زاحِرْ: پُر

زاد: توشه

سَواد: سياهي

سِواهُ « سِوَي + هُ»: غير او ، جز او

شأأو« الشأو البعيد»: پايان «فاصله زياد،‌ بُرد زياد»

صانِع: صنعتگر،‌ سازنده

صَغَّرَ: كوچك كرد

طَمَعَ (يطمَحُ، طُموحاً) : چشم دوخت

عِدَي: دشمنان «جمع عَدوّ»

غُدْران: آبگيرها «جمع غدير»

قاسية‌«القاسية قلوبُهُم»: سخت «سنگدلان»

قَصير: كوتاه « ضدّ طويل»

كَدَحَ (يكدَح ،‌كَدْحاً) : تلاش كرد

مُذ: از آن هنگام، از آن گاه

مُحتَرِف: داراي حرفه، پيشرو

مُخَفَّضَة: تخفيف داده شده

مَعَ السَّلامة: به سلامت

مُهَنِّئ: تبريك گوينده

نَشأة: جوان شدن و به بلوغ رسيدن

هاتِ: به من بده « مترادف أعطِنـى» صرف آن چنين است: هاتِ، هاتيا، هاتوا، هاتى،‌هاتيا، هاتينَ

وَيحَك: افسوس بر تو، واي بر تو

3

آگوست 16, 2007

اِجتَنَي ( يَجتَنَى، اِجتِناءً) : چيد « مترادف جَنَي، قَطَفَ»أحزَمُ النّاس: دور انديش ترين مردم

اِستَدَلَّ (يَستَدِلُّ، اِستِدلالاً) : خواستار راهنمايي شد، دليل خواست

اِستَوحَشَ (يَستَوحِشُ، اِستيحاشاً) : احساس تنهايي كرد

أشواك: خارها « جمع شَوك»

أغزَرُ عقلاً: خردمندترين، داناترين

اِمتَطَي (يَمتَطى، اِمتِطاءً) : سوار شد « مترادف رَكِبَ»

أنارَ (يُنيرُ، إنارةً) : روشن كرد،‌ نوراني كرد « مترادف نَوَّرَ»

إيّاك: هان، براي بر حذر داشتن به كار مي رود

حاكَي (يُحاكى، مُحاكاةً) : تقليد كرد « مترادف قَلَّدَ»

حَذَرَ: احتياط، پرهيز

حَقَرَ (يحقِر، حَقْراً) : خوار و ناچيز پنداشت

خَطب: گرفتاري

خِلال:‌ خوي ها، منش ها «جمع خَلَّة»

دَبَّرَ: درست و خوب به كار برد

رِجْل: پا<جمع آن أرجل، مترادف قَدَم>

ساتَرَ: پوشاند

سَبُع: جانور درنده «جمع آن سِباع»

سُؤْل: خواسته، آنچه طلب شود

صُداع: سردرد

صَدَرَ: بازگشت از آبشخور

ضارى: درنده گوشتخوار

ضَحَّي (يُضَحَّى،‌تضحية) : فدا كرد، قرباني كرد

ضمير: وجدان «جمع آن ضمائر»

ظَمأ: تشنگي «مترادف عَطَش»

عاجِل: پيش گيرنده، زود

عاصمة: پايتخت «جمع آن عَواصِم»

عِثار: لغزش

عَثَرَ (يعثِرُ) : لغزيد

غَدا‌(يَغدو، غُدوّاً) : شد « از اخوات كان»‌«در سپيده دم رفت»

فَلَت (يفلِت، فَلْتاً) : از دست داد، از دست رفت

قَعَدَ (يقعُد، قُعوداً) : نشست « مترادف جَلَسَ»

قَناة: نيزه [كانال تلويزيون]

مؤلمِة: دردآور

مَحسور: درمانده

مُعتَذِر: عذرخواه

مغلولة: در قيد و بند ، بسته

مَلوم: ملامت شده

مَكَّنَ: قدرت و توان داد

مُنَي: آرزوها «جمع مُنْية»

وَبَّخَ: نكوهش كرد

وِرْد: آبشخور


4

آگوست 16, 2007

اِتَّفَقَ (يَتَّفِقُ، اتّفاقاً) : به توافق رسيداُذُن: گوش«جمع آن آذان، مؤنّث است.»

اِرتَجَفَ: لرزيد «مترادف اِرتَعَدَ»

اِستغناء: بي نيازي

اِستَفسَرَ: پرس و جو كرد

استيراد: واردات

أطرَقَ: سر رابه زير انداخت

اِفتَقَدَ: از دست داد

أفصَح: شيواتر، شيواترين

أقوَم: استوارتر، استوارترين

بِحِدّة: به شدّت

بَدَل «بَدَلَها»: به جاي « به جاي آن»

بَوّاب:‌ دربان

جَديرة: شايسته، شايان

جَوعَي: گرسنگان ، گرسنه

حُرّاس: نگهبان ،‌پاسداران «جمع حارِس»

حَيِىَ و حَىَّ (يحيَى، حياةً) : زنده شده «ضدّ ماتَ»

دُستور: قانون اساسي «از فارسي به عربي رفته و تغيير معنايي داده است.»

رَمَي‌(يَرمى،‌رِمامةً) : پرتاب كرد

ساهِر: شب زنده دار، بيدار

سَماع: شنيدن

سَواعِد: بازوان «جمع ساعد»

سَهْر: بي خوابي

شُبّان: جوانان «جمع شابّ»

شَتّي: گوناگون و پراكنده «جمع شتيت»

صُراخ: فرياد

صوف: پشم گوسفند، موي بز و شتر

عِماد: تكيه گاه

عَلْياء: بلند

ما بِك؟ : تو را چه مي شود؟

مُتَنَزَّه: گردشگاه

مُثلَي: بهتر و برتر،‌نمونه « مذكر آن أمثَل»

مُحَبَّب: دوست داشتني

مَذعورة: ترسيده

مرصوص: محكم

مُستَوي (المُستَوَي العِلمىّ) : سطح (سطح علمي)

مُعادى: دشمن

مُقابَلَة: رويارويي

مُنشَغِل: مشغول

نافَي‌(يُنافـى،‌مُنافاة) : منافات دارد، مخالف و برعكس است

نائم، نائمة: خوابيده

نِعاج: ميش ها، گوسفند هاي ماده «جمع نَعْجة»

واصَلَ: ادامه داد

وُجَهاء: سرشناسان «جمع وَجيه»

وَيلَك: واي بر تو

هازئ: مسخره كننده


5

آگوست 16, 2007

إبداع: نوآوريإحصاء: شمردن

أدرَكَ الشىءَ: رسيد به آن چيز

أراحَ (يُريحُ ،‌إراحةً) : آسوده و راحت كرد

استدارة: گردش دايره اي به دور يك محور

اُسُس: پايه ها «جمع أساس»

اِستضاءَ (يَستَضىءُ، اِستِضاءةً) : راهنمايي خواست

اِسَغاقَ (يَستَفيقُ، اِستِفافة) : بيدار شد، به هوش آمد

إضافةً إلي هذا: علاوه بر اين

أفضَي‌(يُفضى،‌أفضاءً) : منجر شد

إقلال: كم انجام دادن چيزي

أكتاف: شانه ها «جمع كَتِف»

إلحاح: اصرار

أنشَأَ (يُنشِئ، إنشاءً) : تأسيس كرد

اِنحَطَّ: پست شد

أوروبّا: اروپا

أهوال: وحشت ها «جمع هَوْل»

أى: يعني

تَآمَرَ: توطئه كرد

تَعارُج: خود را به لنگي زدن

حَلَبَ (يَحلُب، حَلْباً) : دوشيد

حَمير: خرها «جمع حِمار»

حِمْية: پرهيز (پرهيز غذايي)

خاطِفة: سريع

خَرَقَ (يخرِق، خَرْقاً) : شكافت، سوراخ كرد

خَرَقَ الأرضَ: زمين را پيمود، زمين را شكافت

خَلَطَ (يخلِطُ، خَلْطاً) : مخلوط كرد، به هم آميخت

رائعة: جالب

رَخيص: ارزان

رَعيب: وحشتناك

رَكْب «الرَّكْبُ العلمىّ»: كاروان،‌دسته، اسب سواران «كاروان علمي»

رَكَلَ (يركُل، رَكْلاً) : لگد زد

سادَ ( يسودُ، سيادةً) : سرپرستي كرد

سُبات: خواب، چرت «مترادف كَرَي و نُعاس»

سَجَّلَ: ثبت كرد، ضبط كرد

سَرير: تخت «جمع آن أسِرّة و سُرُر؛ مترادف عَرْش»

سَريرة: درون و نيّت، راز پنهاني «جمع آن سَرائر»

سَطَعَ (يسطَع، سُطوعاً) : درخشيد

صَعِدَ (يصعَد، صُعوداً) : بالا رفت ، صعود كرد

صَيدَلة: دارو سازي

عَدَّ‌ (يَعُدُّ، عَدّاً) : به شمار آورد، شمرد

عَشْرىّ: اعشاري

عَصَرَ الشئءَ (يعصِر، عَصْراً) : آب آن چيز را با فشردن گرفت ( تُعْصَر: آب آن با فشردن گرفته شود.)

عَكَفَ عليه (يعكِف، عَكْفاً) : توجّه كرد به او

عَلَّنـى: اميد است كه من،‌شايد من «مخفّف لَعَلَّنـى»

فَتَرة: دوره اي از زمان

فَحَصَ (يفحَص، فَحْصاً) : معاينه كرد

فَرِّقْ تَسُدْ: تفرقه بينداز و حكومت كن

كِفاح: پيكار

كيمياء: شيمي‌« در اصل واژه اي فارسي است كه به همه ي زبان هاي جهان رفته است.»

مَآثِر: كارهاي برجسته «جمع مأثرة»

مَدَي: فاصله، بُرد

مَراصِد: رصد خانه ها«جمع مَرصد»

مَرَحاً: با شادي، با ناز و تكبّر

مُستَحيل: غير ممكن،‌محال

مَشيب: پيري «متضادّ شَباب»

مُصَنَّفات: تأليفات

مِهَن:‌ شغل ها،‌كارهاي «جمع مِهْنة»

مِمَّ [مِن +ما] : از چه چيز

نَبَغَ(ينبَغ، نُبوغاً) : خوب و نيكو شد

نُبَهاء: زيرك ها، با هوش ها «جمع نَبيه»

نِبراس: چراغ

نَحَّي (يُنَحّى،‌تَنحية) : كنار زد

نَزْع: جان كندن،‌احتضار،‌كندن

وَصَفَ‌ (يَصِفُ، وَصْفاً) : نسخه نوشت، وصف كرد

هَذَّبَ: پاك كرد

هَمَجيّة: بي فرهنگي و توحّش


6

آگوست 16, 2007

آكِل: خورندهأباحَ (يُبيح، إباحةً) : حلال كرد، روا داشت

أبدَي (يُبدى،‌إبداءً) : بيان كرد،‌اظهار داشت

أدنَي: پست تر، پست ترين

أذنَبَ: گناه كرد

اِستَحَلَّ (يَستَحِلُّ، استحلالاً) : حلال كرد

أسَرَّ (يُسِرُّ، إسراراً) : سخني را پنهاني گفت

أغارَ (يُغير، إغارةً) : حمله كرد، شبيخون زد

إلتَفَّ عَلَيه (يلتَفُّ، التفافاً) : گرد آمد بر او

أنَي ( يأنـى،‌أنْياً) : فرا رسيد «مترادف حان»

بَدَرَ (يبدُر، بُدوراً) : سر زد، آشكار شد

بَطْش: زور

بُطون: شكم ها «جمع بَطْن»

بؤساء: بينوايان «جمع بائس»

جَريح: زخمي « براي مذكّر و مؤنّث يكسان است جمع آن جَرحَي»

جَنَي (يَجنـى ،‌جنايةً) : جنايت كرد، مرتكب شد

جياع: گرسنگان « جمع جَوْعان»

حائط: ديوار « مترادف جِدار، جمع آن حِيطان»

حَرَقَ ( يحرُق، حَرْقاً): سوزاند

حَقائب: كيف ها،‌ساك ها ،‌چمدان ها «جمع حَقيبة»

حَلَّ بِنا‌ (يَحِلُّ،‌ حُلولاً) : نازل شد بر ما

خَطَفَ (يخطَفُ، خَطْفاً) : ربود

خَلَف: جانشين، فرزند، فرزند درستكار

خَنَقَ (يخنُقُ، خَنْقاً): خفه كرد

دُبّ: خرس « جمع آن دِبَبَة»

دِعام: ستون ها « مفرد آن دِعامة است»

دِماء: خون ها «جمع دَم»

ذابِل: پژمرده

ذَبيح: سر بريده « ذبح شده»

سَلَفَ: پيشينيان

صُمْت: خاموش، سكوت

طَريح: بر زمين افتاده، «جمع آن طَرْحَي»

عَبَأ (يَعْبَأ، عَبْاً) : اهميّت داد

عَزَفَ (يعزِفُ،‌عَزْفاً) : اعراض كرد، روي گرداند

عُشْب: علف، چمن « جمع أعشاب»

فَصيح: شيوا

فَطِنْ: بيدار شده از بي خبري

فَلاة: دشت، بيابان

قائمة: ستون ليست، فهرست، صورت حساب

قائمةُ القِيمَ: ستون ارزش ها

قَتيل: كشته « مذكّر و مؤنّث آن مشترك است. جمع آن قَتْلَي»

قِدْم: قديم، گذشته

كُرَةُ القَدَم: فوتبال

كَفَّ (يكُفُّ، كفّاً) : دست برداشت

لاحَ (يلوحُ، لَوْحاً) : پديدار شد

لا عاشَ: زنده مباد

لَزِمَ (يلزَمُ، لُزوماً) : ترك نكرد

لَزِمَ الشئ:‌ لازم بود، واجب بود

لَزِمَ الصُّمت: سكوت اختيار كرد، خاموش شد

مُتَنازع: درگير

مُذئِب: گناهكار

مَساوِئ: بدي ها

مَسغَبة: گرسنگي «مترادف جُوع»

مُصارَعَة: كُشتي

مُضطَهِد: آزار ديده و ستمديده

نَزاهة: پاكدامني و عفّت

نُرهة: گردش

نَظْرَة: ديدگاه

نمِر: پلنگ<جمع أنمار>

هَزَّ ‌(يَهُزُّ: هَزّاً) : تكان داد

هَناء: خوش وگوارايي

يَسار: چپ، «متضاد يَمين»

يَعيش: زنده باد


7

آگوست 16, 2007

آباء: پدران «جمع أب»آذَى (يؤذى،‌ إيذاءً) : اذيت كرد

أبَي (يأبَي، إباءُ) : اِبا كرد

أحاسيس: احساسات

إخماء خاموش كردن «مترادف إطفاء»

اِرتَجَي (يَرتَجي، اِرتجاءً) : اميد داشت، اميد بست

أزلَقَ: لغزاند

اِنطَفأ‌(ينطَفِئُ، اِنطِفاءً) : خاموش شد

بَدا (يَبْدو، بَدْواً) : ديده شد

ثَلْج: برف، يخ « جمع آن ثلوج»

ثِياب: لباس ها «جمع ثَوْب»

ثَوْرَويّة: انقلابي

حَلْىُ الذَّهَب: زيور طلا

ذاخِر: ذخيره كننده

رامَ (يرومُ، رَوماً) : خواست «مترادف أرادَ، طَلَبَ، بَغَي»

شَفَة: لب « جمع آن شِفاه»

صَدَمَ (يصدِم، صَدْماً) : صدمه زد

طيلةَ: درازي

طيلةَ حَياتِك: در طول زندگي ات

عاتَبَ: سرزنش كرد

عادَتْ تَبحَثُ: شروع به جست و جو كرد

عُلَب: قوطي ها «جمع عُلْبة»

عيدان: چوب ها «جمع عُود»

فارغة: خالي

فِتيان: جوانان «جمع فَتَي، مترادف شباب و شُبّان»

لَدَيها (لَدَي + ها) : نزد او، دارد «مترادف عِندَها»

مارّة: عابران

مِدْفَأة: بخاري

مَصانِع: كارخانه ها «جمع مَصنَع»

مُعاتِب: سرزنشگر

مُمَزَّق: پاره پاره

وَفَّي التَّبجيلَ: احترام كرد

وَقَي (يَقى،‌وِقايةً) : نگاه داشت

يَبِسَ (يَيبَسُ، يُبساً) : خشك شد «مترادف جَفَّ»


8

آگوست 16, 2007

اِبتِغاء: خواستن، جُستَناِبتَهَلَ: ناله كرد

اِتَّجَهَ (يَتَّجِهُ، اِتِّجاهاً) : رهسپار شد، قصد كرد

أحَسَّ (يُحِسُّ، إحساساً) : احساس كرد

اِدَّرَعَ (يَدَّرِعُ، اِدِّراعاً) : زره پوشيده « گرفته شده از دِرْع:‌زره»

اِدَّرَعَ تَعَباً: جامه اي از خستگي به تن كرد

إرهاق: ستم كردن، خسته كردن

أساءَ (يُسىءُ، إساءَةً) : بدي كرد

أسرَي (يُسرى، إسراء) : شبانه حركت داد

إطلاق:‌ رها كردن

أطلَقَ السَّراح: آزاد كرد

أعراق: ريشه ها «جمع عِرْق»

أعطاف: پهلوها« جمع عَطْف»

ألقَي الكلام: سخنراني كرد

أنصاف: نيمه ها «جمع نِصْف»

أنصافُ آلِهة: نيمه خدا

أوفياء: باوفايان « جمع وَفـىّ»

تَباشير: اوّل هر چيز

تباشيرُ الصُّبح: سپيده صبح

تَضييق: تنگ گرفتن،‌ سخت گرفتن

تقييد: در بند و زنجير كردن

تِلفاز: تلويزيون

ثَنَي (يَثنـى،‌ثَنْياً) : خم كرد

جالَ ( يجولُ، جَوَلاناً) : پَرسه زد

حَجْب: پوشاندن و حجاب

حُجْرة: اتاق «مترادف غُرفة»

حجرةُ المُداوَلَة: اتاق شور

داسَ (يدوس،‌ دَوْساً) : پايمال كرد

دَلْو: سطل آب «جمع آن دِلاء»

دِيار: خانه ها «جمع دار»

رَصين: استوار محكم

رَقَبة: گردن « مترادف عُنُق»

زُمَلاء: همشاگردي ها، همكاران‌‌ «جمع زَميل»

زِنزانة: سلول زندان

سَجّان: زندانبان

سَوافِر: بي حجاب ها « جمع سافرة»

سُفوح الجبال: دامنه هاي كوه ها

صائحاً: در حال فرياد زدن

صَواعِق: صاعقه ها

ضَغْط: فشار

طُرُق: راه ها «جمع طريق»

طُغاة: سركشان «جمع طاغى»

ظَلَمة: ظالمان

عاصِم: چنگ زننده و پناه برنده

عُقدة: گره

غُزاة: جنگجويان، اشغالگران «جمع غازى»

فَطور (فُطور) : صبحانه: (به ترتيب فَطور. غَواء،‌ عَشاء)<صبحانه ،نهار، شام>

فَكَّ (يُفكُّ، فَكّاً) : باز كرد (مترادف فَتَحَ: متضادّ أغلَقَ)

قَطَعَ الطريقَ: راهزني كرد

قَمْطَرير: سخت و هولناك

كَفَّ (يكُفُّ، كَفّاً) : باز داشت ، منع كرد

كَفَّيْهِ [كَفَّيْنِ + هُ] : دو دست او

كُهوف: غارها « جمع كَهف»

لا مَ (يلوم، ملامةً) : سرزنش كرد « مترادف عاتَبَ»

مأوَي: پناهگاه

مُتقِن: استوار كننده

مَحكَمَة «المحكمةُ العَسكَريّةُ العُلْيا»: دادگاه «دادگاه عالي نظامي»

مُداوَلة: گفت و گو، تبادل افكار

مَسَحَ (يمسَح، مَسْحاً) : پاك كرد (مثلاً زمين را با پارچه اي تمييز كرد يا تخته سياه را پاك كرد.)

مُعتَدى: متجاوز

مَنايا: مرگ ها «جمع مَنِيّة»

مُواطِن: هم وطن

مُهْتَمّ: اهتمام ورزنده

نَشَراتُ الأخبار: پخش اخبار

وَثاق: تضمين كردن

وُرود: گل ها «جمع وَرْد»

وَغَي: جنگ

هَيجاء: جنگ «مترادف وَغَي، قِتال، حَرْب»


9

آگوست 16, 2007

اِستَعاضَ (يستَعيضُ، اِستِعاضة) : عوض خواست، جايگزين كردأصارَ (يُصيرُ، إصارةً) : گردانيد، قرارداد

أوقَدَ (يُوقِدُ، إيقاداً) : برافروخت

بَطِرَ (يبطَرُ، بَطَراً) : كفران نعمت كرد، نعمت خدا را در غير راه خدا صرف كرد و گمراه شد.

تَحَلَّي ( يَتَحَلَّي، تَحَلّى) : آراسته شد

تُوقَدُ: برافروخته مي شود

ثِقات: افراد مورد اعتماد «جمع ثِقة»

حِذْر: ترس، پرهيز

حُفّاظ: حاقطان

خَطيب: سخنران

دابّة: جنبنده، چارپا «جمع آن دَوابّ»

داء: بيماري«مترادف مَرَض»

رَعَي (يرعَي، رِعايةً) : نگاه داشت و حفظ كرد

رَوابـى: تپّه ها «جمع رابية»

سافيات: بادها «جمع سافية»

سَقيم: نادرست،‌[بيمار]

صَقْر: شاهين

صِلات: بخشش ها «جمع صِلة»

طابَ (يطيب، طِيباً) : خوب و دلپسند شد

عِبْء: بار «جمع آن أعباء»

عَثِىَ ( يعثَى، عُثُواً) : فساد برانگيخت

عُلوّ: بزرگي و بلندي مقام

كَأيِّن: چه بسيار « مترادف كَمْ»

لاُ شكْرَ علي الواجِب: خواهش مي كنم وظيفه ام بود.

مَطيّة: مركوب « حيواني كه بر آن سوار شوند براي مذكّر و مؤنّث مشترك است. جمع آن مَطايا»

مَقيل: خوابگاه نيمروزي، خواب نيمروزي

مَمات: مرگ «متضادّ حياة»

نَدَي: بخشش، [شبنم] جمع آن أنداء

نَفَرَ (ينفِر، نُفوراً) : كوچ كرد، متنفّر شد

نيران: آتش ها «جمع نار»

وُفود: هيأت هاي نمايندگي «جمع وَفْد»


10

آگوست 16, 2007

اِستَعادَ (يَستَعيد، استعادةً) : بازگردانيدأمارات: نشانه ها

اُمّيّة: بي سوادي

أواصِر: پيوندها «جمع آصِرة»

تَباذُل: در حقّ يكديگر بخشش كردن

تَبجيل: بزرگداشت

تَخَلَّي (يَتَخَلَّي، تَخَلِّياً) : فراغت يافت، رها كرد،‌ترك نمود

تَدابُر: به هم پشت كردن

تَقاطُع: از هم بريدن، پيوند گستن

تَواصُل: به همديگر پيوستن

جيران: همسايگان «جمع جار»

خَضْراوات: سبزيجات

خَلَّي: رها كرد

خُمول: سستي و تنبلي

رَسَبَ (يَرسُب، رُسوباً) : مردود شد

رَضَعَ الرجالُ (يرضَعُ، رَضاعةً) : فرومايه شدند مردان

رَضَعَ اُمَّهُ (يرضَعُ، رَضْعاً) : شيرخورد از مادرش

سَبَقَ (يسبِقُ، سَبقاً) : پيشي گرفت

<شِرار> و <أشرار>: بدكاران «جمع شرّ»

صَلاحُ ذاتِ بَينِكُم: آشتي كردن شما با هم

طِباع: سرشت «جمع طَبْع»

غَرَّ (يغُرُّ، غُروراً) : فريب داد

قويمة: راست و درست، خوش قدّ و بالا

مأتَم: ماتم ، عزا

ناوَلَ (يناوِلُ، مُناوَلَة) : داد

نَظَرَ الإشفاق: نگاه از روي ترحّم

وَفَّي (يوَفِّى، تَوفيةً) : ادا كرد

وَلَّي (يوَلِّى، تَوليةً) : عهده دار كرد

هادِئ: آرام

هَمّ: غم


11

آگوست 16, 2007

آثَرَ (يؤثِرُ، إيثاراً) : ترجيح و برتري دادأذكياء: باهوشان «جمع ذَكّى»

اُسُود: شيران «جمع أسد»

أعذار: عُذرها

اِكتِساح: كنار زدن

أنعام: حيوانات «مانند شتر، گاو خر، گوسفند، بز، جمع نَعَم»

بَرَّرَ: توجيه كرد

بُطولة: قهرماني

بُلوغ: رسيدن، درست يافتن

تَعَلُّل: بهانه آوردن

تَفَوَّقَ: برتري يافت

تَلَذَّذَ: لذّت برد

تَوَلَّى ( يَتَوَلَّى، تَوَلّياً) : بر عهده گرفت

ثَقيل: سنگين «ضدّ خفيف»

جافّة: خشك

جَحيم: جهنّم

حَثَّ (يحُثُّ، حَثّاً) : برانگيخت

حَضَّ (يحُضُّ، حَضّاً) : برانگيخت

حَطَّ (يَحُطُّ، حَطّاً) : فرود آورد

حَظّ: شانس، بخت

حَليف: هم پيمان، همراه

خامِل: تنبل «مترادف كَسِل و مُتَكاسِل»

خَدَشَ (يخدِش، خَدْشاً) : خدشه دار كرد

خَلَقَ العُذر: بهانه تراشيد

دَعَّ (يَدُعُّ، دَعّاً) : به درشتي راند

دَعة: آرامش

رُقِىّ: بالا رفتن

شُجْعان: شجاع ها

صِدقُ الرغبة: تمايل راستين

صِفْرُ اليَد: تهي دست

طَغَي (يطغَي، طغياناً) : طغيان كرد، از حدّ معمول در گذشت

طُموح: دورنگري، بلند پروازي، چشم دوختن

ظُفْر: ناخن «جمع آن أظفار»

عاتِق: دوش، كتف

عَبيد: بردگان

عَدَلَ (يعدِل، عُدولاً) : عدول كرد، منصرف شد

عَلَي عاتِق: بر عهده ي

عَوَّضَ: عوض داد

فَشا (يفشو، فُشُوّاً) : رايج شد، شايع شد

فَشَل: ناكامي، شكست

قُوّاد: فرماندهان «جمع قائد»

قوّادُ‌ الجُيوش: فرماندهان سپاه

كَدّ: تلاش

كفاءة: توانايي و استعداد

كَيد: نيرنگ

لا تَقومُ قائمتُها: بر پاي نمي ماند، استوار نمي ماند

لامحالة: بدون شك

مالَ (يميل، ميلاً) : متمايل شد

مُثابَرَة: استقامت و پابرجايي

مَرافِقُ الحياة: شؤونات زندگي

مُستَهجَن: زشت و ناپسند

مُعَبَّد: هموار شده، صاف شده

مَقْت: كينه

مَلاذ: پناهگاه «جمع آن مَلاوِذ»

مُمِلّ: ملال آور

مِن حُسنِ الحَظّ: خوشبختانه

نَحْر: قسمت بالاي سينه، پايين گردن «جمع آن نُحور»


نمونه صرف افعال معتل (ناقص)

آگوست 15, 2007

 

نمونه صرف افعال معتل

 

(ناقص)

ماضي

مضارع

امر

مضارع منصوب

مضارع مجزوم

معلوم

مجهول

معلوم

مجهول

رَمي

رَميا

رَمَوْا

رَمَتْ

رَمَتا

رَمَيْنَ

رَمَيْتَ

رَمَيْتُما

رَمَيْتُم

رَمَيْتِ

رَمَيْتُما

رَمَيْتُنَّ

رَمَيْتُ

رَمَيْنا

رُمِيَ

رُمِيا

رُمُوا

رُمِيَتْ

رُمِيَتا

رُمِينَ

رُمِيتَ

رُمِيتُما

رُمِيتُم

رُمِيتِ

رُمِيتُما

رُمِيتُنَّ

رُمِيتُ

رُمِينا

يَرْمِي

يَرْمِيانِ

يَرمُونَ

تَرْمِي

تَرْمِيانِ

يَرْمِينَ

تَرْمِي

تَرْمِيانِ

تَرْمونَ

تَرْمِينَ

تَرْمِيانِ

تَرْمِينَ

أرْمِي

نَرْمِي

يُرْمي

يُرْمَيانِ

يُرْمَوْنَ

تُرْمَي

تُرْمَيانِ

يُرْمَيْنَ

تُرْمي

تُرْمَيانِ

تُرْمَونَ

تُرْمَيْنَ

تُرْمَيانِ

تُرْمَيْنَ

اُرْمي

نُرْمي

لِيَرْمِ

لِيَرمِيا

لِيَرْمُوا

لِتَرْمِ

لِتَرْمِيا

لِيَرْمِينَ

إرْمِ

إرْميا

إرْمُوا

إرْمي

إرْمِيا

إرْمِينَ

لِأرْمِ

لِنَرْمِ

أنْ يَرْمِيَ

أنْ يَرْمِيا

أنْ يَرْمُوا

أنْ تَرْمِيَ

أنْ تَرْمِيا

أنْ يَرْمِينَ

أنْ تَرْمِيَ

أنْ تَرْمِيا

أنْ تَرْمُوا

أنْ تَرْمِي

أنْ تَرْمِيا

أنْ تَرْمِينَ

أنْ أرْمِيَ

أنْ نَرْمِيَ

لم يَرْمِ

لم يَرْمِيا

لم يَرْمُوا

لم تَرْمِ

لم تَرْمِيا

لم يَرْمِينَ

لم تَرْمِ

لم تَرْمِيا

لم تَرْمُوا

لم تَرْمِي

لم تَرْمِيا

لم تَرْمِينَ

لم أرْمِ

لم نَرْمِ

نمونه صرف افعال معتل (اجوف)

آگوست 15, 2007

نمونه صرف افعال معتل

(اجوف)

ماضي

مضارع

امر

مضارع منصوب

مضارع مجزوم

معلوم

مجهول

معلوم

مجهول

خافَ

خافا

خافوا

خافَتْ

خافَتا

خِفْنَ

خِفْتَ

خِفْتُما

خِفتُم

خِفْتِ

خِفْتُما

خِفْتُنَّ

خِفْتُ

خِفْنا

خِيفَ

خِيفا خِيفوا خِيفَتْ خِيفَتا خُفْنَ

خُفْتَ

خُفْتُما خُفْتُم خُفْتِ خُفْتُما

خُفْتُنَّ

خُفْتُ خُفْنا

يَخافُ

يَخافانِ يَخافونَ

تَخافُ

تَخافانِ يَخَفْنَ تَخافُ

تَخافانِ تَخافونَ تَخافينَ تَخافانِ تَخَفْنَ

أخافُ

نَخافُ

يُخافُ

يُخافانِ يُخافونَ تُخافُ تُخافانِ

يُخَفْنَ تُخافُ

تُخافانِ تُخافونَ تُخافينَ تُخافانِ تُخَفْنَ اُخافُ

نُخافُ

لِيَخَفْ

لِيَخافا

لِيَخافوا

لِتَخَفْ

لِتَخافا

لِيَخَفْنَ

خَفْ

خافا

خافوا

خافِي

خافا

خَفْنَ

لِأخَفْ

لِنَخَفْ

أنْ يَخافَ

أنْ يخافا

أنْ يَخافوا

أنْ تَخافَ

أنْ تَخافَا

أنْ يَخَفْنَ

أنْ تَخافَ

أنْ تَخافا

أنْ تَخافوا

أنْ تَخافي

أنْ تَخافاَ

أنْ تَخَفْنَ

أنْ أخافَ

أنْ نَخافَ

لم يَخَفْ

لم يَخافا

لم يَخافوا

لم تَخَفْ

لم تَخافا

لم يَخَفْنَ

لَمْ تَخَفْ

لَمْ تَخافا

لَمْ تَخافوا

لَمْ تَخافِي

لَمْ تَخافا

لَمْ تَخَفْنَ

لَمْ أخَفْ

لَمْ نَخَفْ

آگوست 15, 2007

 

نمونه صرف افعال معتل

(مثال)

ماضي

مضارع

امر

مضارع منصوب

مضارع مجزوم

معلوم

مجهول

معلوم

مجهول

وَعَدَ

وَعَدا

وَعَدوا

وَعَدَتْ

وَعَدَتا

وَعَدْنَ

وَعَدْتَ

وَعَدْتما

وَعَدْتُم

وَعَدْتِ

وَعَدْتُما

وَعَدْتُنَّ

وَعَدْتُ

وَعَدْنا

وُعِدَ

وُعِدَا

وُعِدوا

وُعِدَتْ

وُعِدَتا

وُعِدْنَ

وُعِدْتَ

وُعِدْتُما

وُعِدْتُم

وُعِدْتِ

وُعِدْتُما

وُعِدْتُم

وُعِدْتُ

وُعِدْنا

يَعِدُ

يَعِدانِ

يَعِدونَ

تَعِدُ

تَعِدانِ

يَعِدْنَ

تَعِدُ

تَعِدانِ

تَعِدونَ

تَعِدينَ

تَعِدانِ

تَعِدْنَ

أعِدُ

نَعِدُ

يُوعَدُ

يُوعَدانِ

يُوعَدونَ

تُوعَدُ

تُوعَدانِ

يُوعَدْنَ

تُوعَدُ

تُوعَدانِ

تُوعَدونَ

تُوعَدينَ

تُوعَدانِ

تُوعَدْنَ

اوُعَدُ

نُوعَدُ

لِيَعِدْ

لِيَعِدا

لِيَعِدوا

لِتَعِدْ

لِتَعِدا

لِيَعِدْنَ

عِدْ

عِدا

عِدوا

عِدي

عِدا

عِدْنَ

لِأعِدْ

لِنَعِدْ

أنْ يَعِدَ

أنْ يَعِدا

أنْ يَعِدوا

أنْ تَعِدَ

أنْ تَعِدَا

أنْ يَعِدْنَ

أنْ تَعِدَ

أنْ تَعِدا

أنْ تَعِدوا

أنْ تَعِدي

أنْ تَعِدا

أنْ تَعِدْنَ

أنْ أعِدَ

أنْ نَعِدَ

لمْ يَعِدْ

لمْ يَعِدا

لمْ يَعِدوا

لمْ تَعِدْ

لمْ تَعِدا

لمْ يَعِدْنَ

لمْ تَعِدْ

لمْ تَعِدا

لمْ تَعِدوا

لمْ تَعِدي

لمْ تَعِدا

لمْ تَعِدْنَ

لمْ أعِدْ

لمْ نَعِدْ